Jóhannes 4
1 Þegar Drottni varð ljóst að farísearnir hefðu frétt að hann fengi fleiri lærisveina og skírði fleiri en Jóhannes
Now when the Lord learned that the Pharisees heard he was making and baptizing more disciples than John
2 (Jesús skírði þó ekki sjálfur heldur lærisveinar hans),
(although it was not Jesus himself who baptized them, but his disciples),
3 þá yfirgaf hann Júdeu og hélt aftur til Galíleu.
he left Judea and went away to Galilee.
4 Á leiðinni þurfti hann að fara um Samaríu.
But he had to pass through Samaria.
5 Um hádegi kom hann í Samverjaþorp sem Síkar heitir, nálægt landi því sem Jakob gaf Jósef syni sínum, en þar er Jakobsbrunnur. Jesús var orðinn þreyttur eftir langa göngu og settist því við brunninn.
So he came to a town of Samaria called Sychar, near the plot of land that Jacob had given to his son Joseph.
Jacob's well was there, so Jesus, wearied as he was from the journey, sat by the well. It was about the sixth hour.
7 Í sama bili kom þar að samversk kona til þess að sækja vatn. Jesús bað hana að gefa sér að drekka.
When a woman from Samaria came to draw water, Jesus said to her, “Give me some water to drink.”
8 Hann var einn þessa stundina, því að lærisveinar hans höfðu farið inn í þorpið til að kaupa mat.
(For his disciples had gone into the city to buy food.)
9 Konan varð undrandi á að Gyðingur skyldi biðja hana – konu og Samverja – um nokkuð, því að Gyðingar virtu þá ekki viðlits. Hún hafði orð á þessu við Jesú.
So the Samaritan woman said to him, “How is it that yoʋ, a Jew, ask for water to drink from me, a Samaritan woman?” (For Jews have no dealings with Samaritans.)
10 Hann svaraði: „Ef þú þekktir gjöf Guðs og vissir, hver sá er sem biður þig um vatn að drekka, mundir þú biðja mig að gefa þér lifandi vatn.“
Jesus answered her, “If yoʋ knew the gift of God and who it is that is saying to yoʋ, ‘Give me some water to drink,’ yoʋ would have asked him, and he would have given yoʋ living water.”
11 „Þú hefur hvorki reipi né fötu og þessi brunnur er mjög djúpur, “sagði hún, „hvar ætlar þú að ná í þetta lifandi vatn?
The woman said to him, “Sir, yoʋ do not even have a bucket to draw with, and the well is deep. Where then can yoʋ get this living water?
12 Ertu kannski meiri en Jakob forfaðir okkar, sem gaf okkur þennan brunn? Og hvernig ætlar þú að bjóða betra vatn en það sem hann sjálfur drakk og synir hans og kvikfé?“
Are yoʋ greater than our father Jacob, who gave us this well and drank from it himself, as did his sons and livestock?”
13 Jesús svaraði henni og sagði að fólk þyrsti fljótlega aftur, þótt það drykki þetta vatn.
Jesus answered her, “Everyone who drinks this water will thirst again,
15 „Herra, “sagði konan, „gefðu mér þetta vatn svo að ég verði aldrei þyrst og þurfi ekki að fara hingað daglega eftir vatni.“
The woman said to him, “Sir, give me this water so that I will not get thirsty again and have to come here to draw water.”
16 „Farðu og náðu í manninn þinn, “sagði Jesús.
Jesus said to her, “Go call yoʋr husband and come back here.”
17 „Ég er ekki gift, “svaraði konan. „Satt er það, “svaraði Jesús, „þú hefur átt fimm menn og þú ert ekki einu sinni gift þeim sem þú býrð með núna.“
The woman said in response, “I have no husband.” Jesus said to her, “Yoʋ have rightly said, ‘I have no husband,’
for yoʋ have had five husbands, and the man yoʋ now have is not yoʋr husband; what yoʋ have said is true.”
19 „Herra, “sagði konan, „þú hlýtur að vera spámaður,
The woman said to him, “Sir, I see that yoʋ are a prophet.
20 en segðu mér, af hverju segið þið, Gyðingar, að Jerúsalem sé eini staðurinn þar sem eigi að tilbiðja Guð? Við Samverjar höldum því fram að rétti staðurinn sé hér á Gerasímfjalli, þar sem forfeður okkar tilbáðu.“
Our fathers worshiped on this mountain, but you say that the place where people must worship is in Jerusalem.”
21 „Kona, “svaraði Jesús, „sá tími kemur, þegar ekki skiptir máli hvort við tilbiðjum föðurinn hér eða í Jerúsalem. Spurningin er ekki hvar við tilbiðjum, heldur hvernig. Hverjum manni er nauðsynlegt að fá hjálp heilags anda til að geta tilbeðið Guð á réttan hátt og eftir hans vilja. Þið Samverjar biðjið í blindni, af því að þið þekkið hann ekki nema að litlu leyti, en við Gyðingar þekkjum hann því að heimurinn fær hjálpræðið frá okkur.“
Jesus said to her, “Woman, believe me, an hour is coming when neither on this mountain nor in Jerusalem will you worship the Father.
You worship what you do not know; we worship what we know, because salvation is from the Jews.
But an hour is coming, and is now here, when the true worshipers will worship the Father in spirit and truth, for the Father seeks such people to worship him.
God is spirit, and those who worship him must worship in spirit and truth.”
25 „Ja-á, “svaraði konan, „ég veit að Kristur kemur – Messías, eins og þið kallið hann – og þegar hann kemur mun hann útskýra þetta allt fyrir okkur.“
The woman said to him, “I know that Messiah is coming” (who is called Christ). “When he comes, he will explain everything to us.”
26 Þá sagði Jesús: „Ég er hann sem við þig tala.“
Jesus said to her, “I who speak to yoʋ am he.”
27 Rétt í þessu komu lærisveinar hans þar að. Þeir urðu undrandi að sjá hann á tali við konu, en enginn þeirra spurði hann þó hvers vegna eða um hvað þau hefðu verið að tala.
Just then his disciples came back, and they were amazed that he was speaking with a woman. However, no one said, “What do yoʋ want?” or, “Why are yoʋ speaking with her?”
28 Konan lagði vatnskrúsina frá sér við brunninn, fór inn í þorpið og sagði við alla: „Komið! Sjáið manninn sem sagði mér allt, sem ég hef aðhafst! Ef til vill er hann Kristur!“
Then the woman left her water jar, went into the town, and said to the people,
“Come see a man who told me everything I have ever done. Could this be the Christ?”
30 Og fólkið streymdi út úr þorpinu til að hitta Jesú.
So they left the town and began coming to him.
31 Meðan á þessu stóð hvöttu lærisveinarnir Jesú til að fá sér að borða,
In the meantime the disciples were urging him, “Rabbi, eat.”
32 en hann svaraði: „Nei, ég hef mat sem þið vitið ekki um.“
But he said to them, “I have food to eat that you do not know about.”
33 „Hver gaf honum mat?“spurðu lærisveinarnir hver annan.
So the disciples said to one another, “Could someone have brought him something to eat?”
34 Jesús útskýrði þetta og sagði: „Minn matur er að gera vilja Guðs, sem sendi mig, og fullkomna hans verk.
Jesus said to them, “My food is to do the will of him who sent me and to complete his work.
35 Haldið þið að uppskeran hefjist ekki fyrr en í lok sumars, eða eftir fjóra mánuði? Lítið í kring um ykkur! Hvert sem litið er eru víðáttumiklir akrar, tilbúnir til uppskeru.
Do you not say, ‘There are still four months and then comes the harvest’? I tell you, lift up your eyes and see that the fields are already ripe for harvest.
36 Sá sem uppsker fær laun og safnar ávöxtum til eilífs lífs, til þess að bæði sá sem sáir og sá sem uppsker geti glaðst saman. (aiōnios g166)
He who reaps receives wages and gathers fruit for eternal life, so that both he who sows and he who reaps may rejoice together. (aiōnios g166)
37 Einn sáir en annar uppsker.
For in this the true saying is verified: ‘One sows and another reaps.’
38 Ég sendi ykkur til að uppskera þar sem þið hafið ekki sáð, aðrir hafa erfiðað, en þið fáið að bjarga uppskerunni.“
I sent you to reap what you have not labored for; others have labored, and you have entered into their labor.”
39 Margir úr þessu samverska þorpi trúðu nú að Jesús væri Kristur vegna orða konunnar sem vitnaði: „Hann sagði mér allt sem ég hef aðhafst!“
Many of the Samaritans from that town believed in Jesus because of the woman's testimony: “He told me everything I have ever done.”
40 Fólkið kom út að brunninum til hans og bað hann að staldra við hjá sér. Hann dvaldist því þar í tvo daga, og miklu fleiri tóku trú eftir að hafa hlustað á hann.
So when the Samaritans came to him, they asked him to stay with them, and he stayed there for two days.
And many more believed because of his word.
42 Og við konuna sagði fólkið: „Það er ekki framar fyrir þín orð að við trúum, því að við höfum sjálf heyrt og vitum að þessi maður er í sannleika frelsari heimsins.“
So they said to the woman, “It is no longer because of yoʋr report that we believe, for we ourselves have heard, and we know that this is truly the Christ, the Savior of the world.”
43 Eftir tvo daga hélt Jesús áfram til Galíleu. Hann hafði áður sagt: „Spámaður er alls staðar mikils metinn nema í sínum heimahögum.“
After two days, he departed from there and went to Galilee.
(For Jesus himself had testified that a prophet has no honor in his own hometown.)
45 En fólkið í Galíleu tók honum samt vel, enda hafði það verið á páskahátíðinni í Jerúsalem og séð sum kraftaverka hans.
When he came to Galilee, the Galileans received him because they had seen all that he had done in Jerusalem at the feast, for they also had gone to the feast.
46 Á leið sinni um Galíleu kom Jesús til Kana, bæjarins þar sem hann hafði áður breytt vatninu í vín. Meðan hann var þar frétti embættismaður nokkur, sem bjó í Kapernaum, að Jesús væri kominn frá Júdeu. Sonur þessa manns var veikur og því fór faðirinn til Kana til að finna Jesú. Hann sárbað Jesú að koma með sér til Kapernaum og lækna son sinn, sem var nær dauða en lífi.
Once more Jesus went to Cana of Galilee, where he had turned the water into wine. Now there was a certain royal official whose son was sick in Capernaum.
When he heard that Jesus had come from Judea to Galilee, he went to him and asked him to come down and heal his son, for his son was about to die.
48 Jesús spurði hann: „Hvers vegna er það, getið þið ekki trúað nema þið fáið stöðugt að sjá ný kraftaverk?“
Then Jesus said to him, “Unless you see signs and wonders, you will certainly not believe.”
49 En embættismaðurinn bað hann og sagði: „Herra, komdu áður en barnið mitt deyr!“
The royal official said to him, “Sir, come down before my boy dies.”
50 Þá sagði Jesús: „Farðu heim til þín, sonur þinn lifir: “Maðurinn trúði honum og lagði af stað heim.
Jesus said to him, “Go; yoʋr son will live.” And the man believed what Jesus said to him and went on his way.
51 Á leiðinni mætti hann einum þjóna sinna, sem sagði honum þær gleðifréttir að syni hans væri batnað.
As he was going back down to his house, his servants met him and told him, “Yoʋr son is alive.”
52 Þá spurði maðurinn hvenær honum hefði farið að batna og svarið var: „Um eittleytið í gær fór hitinn skyndilega úr honum!“
So he asked them the hour when he began to get better. They said to him, “Yesterday at the seventh hour the fever left him.”
53 Þá mundi faðirinn að það var einmitt á þeirri stundu sem Jesús hafði sagt við hann: „Sonur þinn lifir.“Þetta varð til þess að embættismaðurinn og allt hans heimafólk tók trú á Jesú.
Then the father realized that this was the hour when Jesus had said to him, “Yoʋr son will live.” So he believed, along with his entire household.
54 Þetta var annað kraftaverkið sem Jesús vann í Galíleu, en það gerði hann við heimkomuna frá Júdeu.
This was the second sign that Jesus did after coming from Judea to Galilee.
