Jóhannes 19
1 Þá lét Pílatus húðstrýkja Jesú.
Then Pilate took Jesus and flogged him.
2 Og að því loknu bjuggu hermennirnir til kórónu úr þyrnum, settu hana á höfuð hans og færðu hann síðan í purpurarauða skikkju.
The soldiers twisted together a crown of thorns, put it on his head, and then clothed him with a purple garment.
3 „Lengi lifi konungur Gyðinga!“hrópuðu þeir í hæðnistóni og börðu hann.
They kept saying, “Hail, King of the Jews!” and striking him in the face.
4 Pílatus fór nú aftur út og sagði við Gyðingana: „Ég ætla að leiða hann fram fyrir ykkur, en gerið ykkur ljóst að ég finn enga sök hjá honum.“
Once again Pilate came out and said to the Jews, “Behold, I am bringing him out to you so that you may know that I find no fault in him.”
5 Jesús gekk þá út í skikkjunni rauðu og með þyrnikórónuna á höfði. Þá sagði Pílatus: „Sjáið manninn!“
Jesus then came out wearing the crown of thorns and the purple garment, and Pilate said to them, “Behold, the man!”
6 Þegar æðstu prestarnir og embættismennirnir sáu Jesú, æptu þeir og sögðu: „Krossfestu! Krossfestu hann!“„Krossfestið þið hann sjálfir, “svaraði Pílatus, „ég finn alls enga sök hjá honum.“
When the chief priests and the officers saw him, they cried out, “Crucify, crucify him!” But Pilate said to them, “You take him and crucify him, for I find no fault in him.”
7 Þá svöruðu þeir: „Samkvæmt okkar lögum á hann að deyja, því að hann sagðist vera sonur Guðs.“
The Jews answered him, “We have a law, and according to our law he must die, for he made himself out to be the Son of God.”
8 Þegar Pílatus heyrði þetta, varð hann enn hræddari.
When Pilate heard this, he was even more afraid.
9 Aftur fór hann með Jesú inn í höllina og spurði: „Hvaðan ertu?“Jesús svaraði engu.
He went back into his headquarters and said to Jesus, “Where are yoʋ from?” But Jesus gave him no answer.
10 „Svaraðu mér!“sagði Pílatus ógnandi. „Veistu ekki að ég hef vald til að láta þig lausan og ég hef einnig vald til að krossfesta þig?“
So Pilate said to him, “Yoʋ do not speak to me? Do yoʋ not know that I have authority to crucify yoʋ, and authority to release yoʋ?”
11 Jesús svaraði: „Þú hefðir ekkert vald yfir mér, ef þér væri ekki gefið það að ofan og því er synd þeirra, sem leiddu mig hingað, meiri en þín.“
Jesus answered, “Yoʋ would have no authority over me if it had not been given to yoʋ from above. Therefore he who handed me over to yoʋ has greater sin.”
12 Pílatus reyndi enn að fá hann lausan, en þá sögðu leiðtogar Gyðinga við hann: „Ef þú sleppir honum, þá ertu óvinur keisarans, því sá sem segist vera konungur, rís gegn keisaranum!“
From that point forward Pilate was seeking to release him, but the Jews cried out, “If yoʋ release this man, yoʋ are not a friend of Caesar; everyone who makes himself out to be a king opposes Caesar.”
13 Þegar Pílatus heyrði þetta, leiddi hann Jesú aftur fram fyrir þá og settist í dómarasætið.
When Pilate heard this, he brought Jesus out and sat down on the judgment seat at a place called the Stone Pavement (or in Hebrew, Gabbatha).
14 Þetta var um sexleytið að morgni, daginn fyrir páskahátíðina. Pílatus sagði nú við Gyðingana: „Hér er konungur ykkar!“
It was about the sixth hour on the day of Preparation for the Passover, and he said to the Jews, “Behold, your king!”
15 „Burt með hann!“æptu þeir, „burt, með hann – krossfestu hann!“„Hvað þá? Krossfesta konung ykkar?“spurði Pílatus. „Við höfum engan konung nema keisarann, “hrópuðu æðstu prestarnir.
But they cried out, “Away with him, away with him, crucify him!” Pilate said to them, “Shall I crucify your king?” The chief priests answered, “We have no king but Caesar.”
16 Þá lét Pílatus Jesú í hendur þeirra að hann yrði krossfestur.
Then Pilate handed Jesus over to them to be crucified. So they took Jesus and led him away.
17 Loksins höfðu Gyðingar Jesú á sínu valdi. Þeir fóru með hann út úr borginni og hann bar kross sinn til staðar sem kallast Hauskúpa eða Golgata á hebresku.
Carrying his own cross, he went out to a location called the Place of the Skull (which in Hebrew is called Golgotha).
18 Þar krossfestu þeir hann og tvo aðra með honum, Jesú í miðið, en hina sinn til hvorrar handar.
There they crucified him, and with him two others, one on each side, with Jesus in the middle.
19 Pílatus lét setja skilti á krossinn uppi yfir Jesú, þar sem stóð: „Jesús frá Nasaret, konungur Gyðinga.“
Pilate also wrote a notice and put it on the cross. It read, “Jesus of Nazareth, the King of the Jews.”
20 Staðurinn þar sem Jesús var krossfestur, var nálægt borginni og því lásu margir það sem á skiltinu stóð. Áritunin var á hebresku, latínu og grísku.
Many of the Jews read this notice, because the place where Jesus was crucified was near the city, and it was written in Hebrew, Greek, and Latin.
21 Æðstu prestarnir sögðu þá við Pílatus: „Breyttu þessu og láttu standa: „Hann sagði: Ég er konungur Gyðinga.““
Then the chief priests of the Jews said to Pilate, “Do not write, ‘The King of the Jews,’ but rather, ‘This man said, “I am the king of the Jews.”’”
22 Pílatus svaraði: „Það sem ég hef skrifað, það hef ég skrifað. Því verður ekki breytt.“
Pilate answered, “What I have written, I have written.”
23 Þegar hermennirnir höfðu krossfest Jesú, skiptu þeir fötum hans í fjóra hluta, svo að hver fékk sinn hlut. Síðan sögðu þeir: „Við skulum ekki skipta kyrtlinum í fernt, því að hann er prjónaður og hvergi samsettur, við skulum heldur varpa hlutkesti um hann.“Þar með rættist ritningarstaður sem segir svo: „Þeir skiptu með sér klæðum mínum og vörpuðu hlutkesti um kyrtil minn.“
When the soldiers crucified Jesus, they took his garments and divided them into four parts, a part for each soldier. They also took his tunic, which was seamless. It was woven in one piece from top to bottom,
so they said to one another, “Let us not tear it apart, but cast lots for it to decide whose it will be.” This happened to fulfill the Scripture that says, “They divided my garments among themselves, and for my clothing they cast lots.” This is what the soldiers did.
25 Það var einmitt þetta sem þeir gerðu. Nálægt krossi Jesú stóð María móðir hans, María móðursystir hans, kona Kleófasar og María Magdalena.
Standing by the cross of Jesus were his mother, his mother's sister, Mary the wife of Clopas, and Mary Magdalene.
26 Þegar Jesús sá móður sína standa þar hjá nánasta vini sínum, sagði hann við hana: „Hann er sonur þinn.“
When Jesus saw his mother and the disciple whom he loved standing nearby, he said to his mother, “Woman, behold, yoʋr son.”
27 Síðan sagði hann við mig: „Hún er móðir þín.“Frá þeirri stundu tók ég hana inn á heimili mitt.
Then he said to the disciple, “Behold, yoʋr mother.” And from that hour the disciple took her into his own home.
28 Nú vissi Jesús að öllu var lokið og því sagði hann, til þess að uppfylla spádóm Biblíunnar: „Mig þyrstir.“
After this, when Jesus saw that everything was now finished, in order to fulfill the Scripture he said, “I am thirsty.”
29 Rétt þar hjá stóð krukka með súru víni. Svampur var vættur í víninu og festur á ísópsgrein, sem síðan var rétt upp að vörum hans.
A jar full of sour wine was there, so they filled a sponge with sour wine, put it around a hyssop branch, and brought it up to his mouth.
30 Eftir að Jesús hafði bragðað á víninu sagði hann: „Það er fullkomnað!“Síðan hneig höfuð hans og hann gaf upp andann.
When Jesus had received the sour wine, he said, “It is finished.” Then he bowed his head and gave up his spirit.
31 Menn vildu ekki láta fangana hanga þarna næsta dag, sem var helgidagur (mesti helgidagur ársins – páskarnir). Þeir báðu því Pílatus að skipa svo fyrir að fótleggir mannanna skyldu brotnir, og þannig flýtt fyrir dauða þeirra, svo að hægt yrði að taka líkin niður.
Since it was the day of Preparation (for that Sabbath was a high day), the Jews asked Pilate to have the men's legs broken and their bodies taken away, so that the bodies would not remain on the cross on the Sabbath.
32 Hermennirnir komu því og brutu beinin í mönnunum tveimur, sem krossfestir höfðu verið með Jesú.
So the soldiers came and broke the legs of the first man and of the other who had been crucified with him.
33 En þegar að honum kom, sáu þeir að hann var þegar dáinn og brutu því ekki bein hans.
But when they came to Jesus, they did not break his legs since they saw that he was already dead.
34 Einn hermannanna stakk spjóti í síðu Jesú og rann þá út blóð og vatn.
Instead, one of the soldiers pierced Jesus' side with a spear, and immediately blood and water came out.
35 Ég sá þetta allt sjálfur og skýri hér satt frá, svo að þið getið einnig trúað.
He who saw this has testified, and his testimony is true, and he knows that he speaks what is true, so that you may believe.
36 Þetta gerðu hermennirnir til að rættist ritningarstaður sem þannig hljóðar: „Ekkert af beinum hans mun brotið verða, “og „þeir munu horfa á þann sem þeir stungu“.
For these things happened so that the Scripture would be fulfilled: “No bone of his will be broken.”
And, as another Scripture says, “They will look on him whom they have pierced.”
38 Jósef frá Arímaþeu, sem var lærisveinn Jesú á laun, af ótta við leiðtoga Gyðinga, bað Pílatus um leyfi til að taka líkama Jesú niður og leyfði Pílatus honum það.
After these things, Joseph of Arimathea, who was a disciple of Jesus (but secretly for fear of the Jews), asked Pilate if he could take away Jesus' body. Pilate gave him permission, so he came and took away the body.
39 Nikódemus, maðurinn sem eitt sinn hafði komið til Jesú seint um kvöld, kom einnig og hafði með sér fimmtíu kíló af smyrslum sem gerð voru úr myrru og alóe.
With him came Nicodemus (who had previously come to Jesus by night). He brought a mixture of myrrh and aloes that weighed about seventy-five pounds.
40 Þeir hjálpuðust síðan að við að vefja líkama Jesú í léreftsdúk, smurðan ilmsmyrslum, en slíkt er venja við greftranir hjá Gyðingum.
So they took Jesus' body and wrapped it in linen cloths with the spices, as is the custom of the Jews in preparing a body for burial.
41 Rétt hjá aftökustaðnum var trjálundur. Þar var ný gröf, sem aldrei hafði verið notuð.
Near the place where Jesus was crucified there was a garden, and in the garden there was a new tomb in which no one had ever been laid.
42 Vegna hátíðarinnar, sem hófst klukkan sex síðdegis, þurftu mennirnir að hafa hraðan á og vegna þess hve gröfin var nálægt, lögðu þeir hann þar.
Because it was the Jewish day of Preparation and since the tomb was nearby, they laid Jesus there.
