Postulasagan 21
1 Eftir að við höfðum kvatt öldungana frá Efesus sigldum við beina leið til Kós. Daginn eftir komum við til Ródos og fórum svo þaðan til Patara.
And when it came to pass, that we having been farewelled by them, embarked, sailing straight forward, we arrived at Cos, and on the following day to Rhodes, and thence to Patara.
2 Þar fórum við í annað skip, sem sigla átti til Fönikíu í Sýrlandi.
And finding a ship sailing into Phoenicia, having embarked, we moved out.
3 Við sigldum framhjá Kýpur – hún var á bakborða, og komum til hafnar í Týrus í Sýrlandi, en þar var farminum skipað upp.
And coming in sight of Cyprus, and leaving it on the left, we sailed to Syria, and disembarked at Tyre: for there the ship was delivering her cargo.
4 Við fórum í land, höfðum upp á hinum kristnu þar og dvöldumst hjá þeim í eina viku. Lærisveinarnir þar fluttu Páli boðskap, innblásinn af heilögum anda, og vöruðu hann við að fara til Jerúsalem.
And finding disciples, we tarried there seven days: who continued to say to Paul through the Spirit, that he should not go to Jerusalem.
5 Að viku liðinni fylgdi allur söfnuðurinn, þar með taldar konur og börn, okkur til skips. Við báðum saman á ströndinni og kvöddumst síðan.
And when it came to pass that we refitted during those days, having come out, we departed, all sending us forth, along with the women and children, out of the city: and putting down the knees on the shore, having prayed,
6 Að því búnu stigum við um borð, en fólkið sneri heimleiðis.
we farewelled one another, and went up into the ship; and they returned to their own homes.
7 Næsti viðkomustaður, eftir að við fórum frá Týrus, var Ptólemais. Þar stoppuðum við aðeins einn dag og notuðum tímann til að heimsækja söfnuðinn.
And we continuing our voyage from Tyre, we arrived at Ptolemais, and having saluted the brethren, we remained with them one day.
8 Síðan lá leið okkar til Sesareu. Þar gistum við hjá Filippusi trúboða, en hann var einn þeirra sjö, sem dreift höfðu matvælum meðal safnaðarins í Jerúsalem.
And on the following day, having come out, we came into Caesarea: and having entered into the house of Philip the evangelist, being one of the seven, we abode with him.
9 Hann átti fjórar dætur, allar ógiftar, og höfðu þær hæfileika til að spá.
And there were to him four virgin daughters, prophesying.
10 Dag einn, meðan við vorum þar, kom maður frá Júdeu í heimsókn. Hann hét Agabus og hafði einnig spádómsgáfu. Hann tók belti Páls, batt með því hendur sínar og fætur og sagði: „Heilagur andi segir: Þannig munu Gyðingarnir í Jerúsalem binda eiganda þessa beltis og síðan afhenda hann Rómverjum.“
And we remaining many days, a certain prophet, by name Agabus, came down from Judea;
and having come to us, and taking the girdle of Paul, binding his own feet and hands, said, These things says the Holy Ghost, The man whose girdle this is, will the Jews in Jerusalem bind and deliver into the hands of the Gentiles.
12 Þegar við heyrðum þetta, grátbáðum við Pál – bæði trúaða fólkið á staðnum og við ferðafélagar hans – að fara ekki til Jerúsalem.
And when we heard these words, both we, and the citizens, exhorted him not to go up to Jerusalem.
13 En hann svaraði: „Hvað á þessi grátur að þýða? Þið særið hjarta mitt! Ég er ekki aðeins fús að láta fangelsa mig í Jerúsalem, heldur líka að deyja vegna Drottins Jesú.“
Then Paul responded and said, What are you doing, weeping and breaking my heart? for I am ready not only to be bound, but to die in Jerusalem for the name of the Lord Jesus.
14 Þegar okkur varð ljóst að við fengjum hann ekki til að skipta um skoðun, hættum við öllum slíkum tilraunum og sögðum: „Verði Drottins vilji.“
And he not being persuaded, we acquiesced, saying, Let the will of the Lord be done.
15 Stuttu síðar tókum við saman föggur okkar og héldum af stað til Jerúsalem,
And after those days, taking our luggage, we went up to Jerusalem:
16 og nokkrir lærisveinar frá Sesareu urðu okkur samferða. Þegar við komum á leiðarenda gistum við hjá Mnason. Hann var frá Kýpur, einn hinna fyrstu sem tekið höfðu trú.
and some of the disciples from Caesarea went along with us, bringing Mnason a certain Cyprian, an old disciple, with whom we should lodge.
17 Söfnuðurinn í Jerúsalem fagnaði okkur vel,
And we being in Jerusalem, the brethren received us gladly.
18 og daginn eftir fór Páll með okkur til fundar við Jakob og aðra leiðtoga safnaðarins.
And on the following day, Paul goes with us to James; and all the elders assembled.
19 Þegar þeir höfðu heilsast, skýrði Páll frá öllu því sem Guð hafði látið hann gera meðal heiðingjanna.
And having saluted them, he related each one of those things which God did among the Gentiles through his ministry.
20 Þegar þeir heyrðu það, lofuðu þeir Guð, en sögðu síðan: „Kæri bróðir, þú veist að þeir skipta þúsundum Gyðingarnir, sem tekið hafa trú, og þeir eru mjög strangir í því að kristnir Gyðingar verði að halda áfram að fara eftir lögum og venjum Gyðinga.
And they hearing, continued to glorify God, and said to him, You see, brother, how many myriads there are of those who believe; and they are all zealots of the law:
21 Menn úr þessum hópi, sem búa hér í Jerúsalem, hafa heyrt að þú sért á móti lögum Móse, kærir þig kollóttan um gyðinglegar venjur og bannir að sveinbörn séu umskorin.
and they have been informed concerning thee, that thou art teaching all the Jews who are among the Gentiles apostasy from Moses, saying that they are not to circumcise their children, nor to walk according to the customs.
22 Þeir munu áreiðanlega frétta að þú sért kominn og hvað eigum við þá að gera?
Then what is it? it is altogether necessary that the multitude come together: for they will hear that you have come.
23 Okkur hefur reyndar dottið eitt í hug: Á meðal okkar eru fjórir menn, sem ætla að klippa hár sitt og gefa heit.
Therefore do this which we tell thee. There are four men among us having a vow upon them;
24 Farðu með þeim til musterisins, láttu einnig klippa þig og borgaðu síðan fyrir þá. Ef þú gerir þetta, sjá allir að þú ert sammála því að kristnir Gyðingar fari eftir þessari venju. Þá vita þeir að þú hlýðir lögunum og ert sömu skoðunar og við.
taking them, be purified along with them, and be at charges for them, that they may shave their head: and all shall know that there is nothing of those things they have been informed concerning thee; but that thyself art walking, keeping the law.
25 En við ætlumst alls ekki til að heiðingjarnir, sem tekið hafa kristna trú, hlýði þessum venjum, nema þá þeim sem bréfið okkar fjallaði um. Þar stóð að þeir skyldu forðast að neyta kjöts af köfnuðum dýrum, sem ekki hefði blætt út, og einnig saurlifnað.“
But concerning the Gentiles who have believed, we have sent to them, adjudicating that they keep themselves from idolatry, and blood, and strangulation, and fornication.
26 Páll féllst á beiðni þeirra. Daginn eftir fór hann í musterið til að framkvæma helgiathöfnina ásamt mönnunum fjórum og tilkynnti þar að hann héti því að bera fram fórn, ásamt hinum, að sjö dögum liðnum. Dagarnir sjö voru nær liðnir þegar Gyðingar frá Litlu-Asíu sáu Pál í musterinu og æstu fólkið upp gegn honum. Þeir gripu hann
Then Paul, having taken the men, the next day being purified along with them, enters into the temple, proclaiming the fulfillment of the days of purification, until an offering may be made for each one of them.
And when the seven days were about to have an end, the Jews from Asia, seeing him in the temple, stirred up the whole multitude, and laid hands on him, crying out,
28 og æptu: „Ísraelsmenn! Komið og hjálpið okkur! Hjálp! Þetta er maðurinn sem talar gegn þjóð okkar og hvetur alla til að óhlýðnast lögum okkar Gyðinga. Hann fordæmir musterið og saurgar það með því að fara þangað með heiðingja!“
Israelitish men, help: this is the man, teaching all everywhere against the people, and the law, and this place, and he has even yet led Greeks into the temple, and polluted this holy place.
29 Þetta sögðu þeir vegna þess að fyrr um daginn höfðu þeir séð Pál ásamt Trófímusi, en hann var áður heiðingi og bjó í Efesus í Litlu-Asíu. Nú fullyrtu þeir að Páll hefði tekið heiðingja með sér inn í musterið.
For they saw Trophimus the Ephesian in the city with him, whom they supposed that Paul led into the temple.
30 Mikil æsing greip um sig og borgarbúar þustu að. Allt komst í uppnám. Páll var dreginn út úr musterinu og öllum hliðum læst að baki honum.
And the whole city was excited, and there was a commotion of the people: and taking Paul, they dragged him out of the temple; and immediately the doors were closed.
31 Þeir börðu hann og ætluðu að ganga af honum dauðum. En þegar foringi rómversku hersveitarinnar frétti af uppþotinu,
And seeking to kill him, the report went up to the chiliarch of the band, that all Jerusalem is in commotion;
32 skipaði hann hermönnum sínum og liðsforingjum að fara á vettvang og hljóp síðan sjálfur niður eftir til mannfjöldans. Þegar múgurinn sá hermennina koma, hættu þeir að berja Pál.
who immediately, taking soldiers and centurions, ran to them: and they, seeing the chiliarch and the soldiers, ceased beating Paul.
33 Hersveitarforinginn tók Pál fastan og fyrirskipaði að binda hann með tvöföldum fjötrum. Síðan spurði hann mannfjöldann hver hann væri og hvað hann hefði gert.
Then the chiliarch, having come nigh, took Paul, and commanded that he should be bound with two chains; and was making inquiry who he might be, and what he had done.
34 Sumir hrópuðu eitt en aðrir annað og æsingin var svo mikil að hann fékk engan botn í málið. Hann lét því flytja Pál upp í virkið.
And they continued to cry aloud in the multitude, some one thing, and some another: and he, being unable to know the certainty on account of the uproar, commanded that he should be led into the castle.
35 Þegar þeir komu að tröppunum ætlaði múgurinn alveg að tryllast. Hermennirnir urðu að bera Pál á öxlum sér til að verja hann,
Then when he was on the threshold, it happened that he was carried by the soldiers, on account of the violence of the mob;
36 en mannfjöldinn ruddist á hæla þeirra og hrópaði: „Burt með hann! Burt með hann!“
for the multitude of the people were following, crying out, Take him away.
37 Í þann mund er þeir voru að fara inn í virkið sagði Páll við hersveitarforingjann: „Má ég segja við þig nokkur orð?“„Kanntu grísku?“spurði foringinn undrandi. „Ég hélt að þú værir Egyptinn sem gerði uppreisn fyrir nokkrum árum og tók 4.000 morðingja með sér út í eyðimörkina?“
And Paul, being about to be led into the castle, says to the chiliarch, Is it lawful for me to say something to thee? And he said, Do you speak Greek?
Are you not that Egyptian who before these days rising up and leading away into the desert four hundred men of daggers?
39 „Nei, “svaraði Páll. „Ég er Gyðingur frá Tarsus í Kilikíu og það er ekkert sveitaþorp! Viltu leyfa mér að ávarpa mannfjöldann?“
But Paul said, I am indeed a Jewish man, a Tarsean, a citizen of Cilicia, no mean city: but, I pray you, permit me to speak to the people.
40 Hersveitarforinginn leyfði það. Páll stóð nú í tröppunum og gaf fólkinu bendingu um að þagna. Kyrrð færðist yfir og Páll tók til máls:
And he permitting, Paul, standing on the threshold, beckoned with his hand to the people: and there being great silence, he spoke to them in the Hebrew tongue, saying:
