Példabeszédek 24
1 Ne irígykedjél a gonosztevőkre, se ne kivánj azokkal lenni.
Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
2 Mert pusztítást gondol az ő szívök, és bajt szólnak az ő ajkaik.
Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
3 Bölcseség által építtetik a ház, és értelemmel erősíttetik meg.
Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
4 És tudomány által telnek meg a kamarák minden drága és gyönyörűséges marhával.
Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
5 A bölcs férfiú erős, és a tudós ember nagy erejű.
Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
6 Mert az eszes tanácsokkal viselhetsz hadat hasznodra; és a megmaradás a tanácsosok sokasága által van.
Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
7 Magas a bolondnak a bölcseség; a kapuban nem nyitja meg az ő száját.
Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
8 A ki azon gondolkodik, hogy gonoszt cselekedjék, azt cselszövőnek hívják.
Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
9 A balgatag dolognak gondolása bűn; és a rágalmazó az ember előtt útálatos.
Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
10 Ha lágyan viselted magadat a nyomorúságnak idején: szűk a te erőd.
Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
11 Szabadítsd meg azokat, a kik a halálra vitetnek, és a kik a megöletésre tántorognak, tartóztasd meg!
[Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
12 Ha azt mondanád: ímé, nem tudtuk ezt; nemde, a ki vizsgálja az elméket, ő érti, és a ki őrzi a te lelkedet, ő tudja? és kinek-kinek az ő cselekedetei szerint fizet.
Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
13 Egyél, fiam, mézet, mert jó; és a színméz édes a te ínyednek.
Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
14 Ilyennek ismerd a bölcseséget a te lelkedre nézve: ha azt megtalálod, akkor lesz jó véged, és a te reménységed el nem vész!
Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
15 Ne leselkedjél, oh te istentelen, az igaznak háza ellen, ne pusztítsd el az ő ágyasházát!
Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
16 Mert ha hétszer elesik is az igaz, ugyan felkél azért; az istentelenek pedig csak egy nyavalyával is elvesznek.
Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
17 Mikor elesik a te ellenséged: ne örülj; és mikor megütközik: ne vígadjon a te szíved,
Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
18 Hogy az Úr meg ne lássa és gonosz ne legyen szemeiben, és el ne fordítsa arról az ő haragját te reád.
Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
19 Ne gerjedj haragra a gonosztevők ellen, ne irígykedjél az istentelenekre;
Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
20 Mert a gonosznak nem lesz jó vége, az istentelenek szövétneke kialszik.
Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
21 Féld az Urat, fiam, és a királyt; a pártütők közé ne elegyedjél.
Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
22 Mert hirtelenséggel feltámad az ő nyomorúságok, és e két rendbeliek büntetését ki tudja?
Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
23 Ezek is a bölcsek szavai. Személyt válogatni az ítéletben nem jó.
I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
24 A ki azt mondja az istentelennek: igaz vagy, ezt megátkozzák a népek, megútálják a nemzetek.
Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
25 A kik pedig megfeddik a bűnöst, azoknak gyönyörűségökre lesz, és jó áldás száll reájok!
A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
26 Ajkakat csókolgat az, a ki igaz beszédeket felel.
Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
27 Szerezd el kivül a te dolgodat, és készíts elő a te meződben; annakutána építsd a házadat.
Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
28 Ne légy bizonyság ok nélkül a te felebarátod ellen; avagy ámítanál-é valakit a te ajkaiddal?
Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
29 Ne mondd ezt: a miképen cselekedett én velem, úgy cselekszem ő vele; megfizetek az embernek az ő cselekedete szerint.
Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
30 A rest embernek mezejénél elmenék, és az esztelennek szőleje mellett.
Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
31 És ímé, mindenütt felverte a tövis, és színét elfedte a gyom; és kőgyepüje elromlott vala.
A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
32 Melyet én látván gondolkodám, és nézvén, ezt a tanulságot vevém abból:
Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
33 Egy kis álom, egy kis szunynyadás, egy kis kézösszetevés az alvásra,
Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
34 És így jő el, mint az útonjáró, a te szegénységed, és a te szükséged, mint a paizsos férfiú.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
