Példabeszédek 1
1 Salamonnak, Dávid fiának, Izráel királyának példabeszédei,
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 Bölcseség és erkölcsnek tanulására, értelmes beszédek megértésére;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 Okos fenyítéknek, igazságnak és ítéletnek és becsületességnek megnyerésére;
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Együgyűeknek eszesség, gyermeknek tudomány és meggondolás adására.
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 Hallja a bölcs és öregbítse az ő tanulságát, és az értelmes szerezzen érett tanácsokat.
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 Példabeszédnek és példázatnak, bölcsek beszédeinek és találós meséinek megértésére.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 Az Úrnak félelme feje a bölcseségnek; a bölcseséget és erkölcsi tanítást a bolondok megútálják.
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 Hallgasd, fiam, a te atyádnak erkölcsi tanítását, és a te anyádnak oktatását el ne hagyd.
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 Mert kedves ékesség lesz a te fejednek, és aranyláncz a te nyakadra.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 Fiam, ha a bűnösök el akarnak csábítani téged: ne fogadd beszédöket.
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 Ha azt mondják: jere mi velünk, leselkedjünk vér után, rejtezzünk el az ártatlan ellen ok nélkül;
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
12 Nyeljük el azokat, mint a sír elevenen, és egészen, mint a kik mélységbe szállottak; (Sheol h7585)
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol h7585)
13 Minden drága marhát nyerünk, megtöltjük a mi házainkat zsákmánnyal;
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 Sorsodat vesd közénk; egy erszényünk legyen mindnyájunknak:
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 Fiam, ne járj egy úton ezekkel, tartóztasd meg lábaidat ösvényüktől;
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 Mert lábaik a gonoszra futnak, és sietnek a vérnek ontására.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 Mert hiába vetik ki a hálót minden szárnyas állat szemei előtt:
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 Ezek mégis vérök árán is ólálkodnak, lelkök árán is leselkednek;
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 Ilyen az útja minden kapzsi embernek: gazdájának életét veszi el.
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 A bölcseség künn szerül-szerte kiált; az utczákon zengedezteti az ő szavát.
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 Lármás utczafőkön kiált a kapuk bemenetelin, a városban szólja az ő beszédit.
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 Míglen szeretitek, oh ti együgyűek az együgyűséget, és gyönyörködnek a csúfolók csúfolásban, és gyűlölik a balgatagok a tudományt?!
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 Térjetek az én dorgálásomhoz; ímé közlöm veletek az én lelkemet, tudtotokra adom az én beszédimet néktek.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 Mivelhogy hívtalak titeket, és vonakodtatok, kiterjesztém az én kezemet, és senki eszébe nem vette;
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 És elhagytátok minden én tanácsomat, és az én feddésemmel nem gondoltatok:
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 Én is a ti nyomorúságtokon nevetek, megcsúfollak, mikor eljő az, a mitől féltek.
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 Mikor eljő, mint a vihar, az, a mitől féltek, és a ti nyomorúságtok, mint a forgószél elközelget: mikor eljő ti reátok a nyomorgatás és a szorongatás.
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 Akkor segítségül hívnak engem, de nem hallgatom meg: keresnek engem, de meg nem találnak.
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 Azért hogy gyűlölték a bölcseséget, és az Úrnak félelmét nem választották.
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 Nem engedtek az én tanácsomnak; megvetették minden én feddésemet.
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Esznek azért az ő útjoknak gyümölcséből, és az ő tanácsokból megelégednek.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 Mert az együgyűeknek pártossága megöli őket, és a balgatagoknak szerencséje elveszti őket.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 A ki pedig hallgat engem, lakozik bátorságosan, és csendes lesz a gonosznak félelmétől.
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
