Példabeszédek 1
1 Salamonnak, Dávid fiának, Izráel királyának példabeszédei,
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 Bölcseség és erkölcsnek tanulására, értelmes beszédek megértésére;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 Okos fenyítéknek, igazságnak és ítéletnek és becsületességnek megnyerésére;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 Együgyűeknek eszesség, gyermeknek tudomány és meggondolás adására.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Hallja a bölcs és öregbítse az ő tanulságát, és az értelmes szerezzen érett tanácsokat.
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 Példabeszédnek és példázatnak, bölcsek beszédeinek és találós meséinek megértésére.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 Az Úrnak félelme feje a bölcseségnek; a bölcseséget és erkölcsi tanítást a bolondok megútálják.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Hallgasd, fiam, a te atyádnak erkölcsi tanítását, és a te anyádnak oktatását el ne hagyd.
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 Mert kedves ékesség lesz a te fejednek, és aranyláncz a te nyakadra.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Fiam, ha a bűnösök el akarnak csábítani téged: ne fogadd beszédöket.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 Ha azt mondják: jere mi velünk, leselkedjünk vér után, rejtezzünk el az ártatlan ellen ok nélkül;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 Nyeljük el azokat, mint a sír elevenen, és egészen, mint a kik mélységbe szállottak; (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 Minden drága marhát nyerünk, megtöltjük a mi házainkat zsákmánnyal;
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Sorsodat vesd közénk; egy erszényünk legyen mindnyájunknak:
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 Fiam, ne járj egy úton ezekkel, tartóztasd meg lábaidat ösvényüktől;
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 Mert lábaik a gonoszra futnak, és sietnek a vérnek ontására.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Mert hiába vetik ki a hálót minden szárnyas állat szemei előtt:
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 Ezek mégis vérök árán is ólálkodnak, lelkök árán is leselkednek;
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Ilyen az útja minden kapzsi embernek: gazdájának életét veszi el.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 A bölcseség künn szerül-szerte kiált; az utczákon zengedezteti az ő szavát.
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 Lármás utczafőkön kiált a kapuk bemenetelin, a városban szólja az ő beszédit.
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 Míglen szeretitek, oh ti együgyűek az együgyűséget, és gyönyörködnek a csúfolók csúfolásban, és gyűlölik a balgatagok a tudományt?!
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Térjetek az én dorgálásomhoz; ímé közlöm veletek az én lelkemet, tudtotokra adom az én beszédimet néktek.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Mivelhogy hívtalak titeket, és vonakodtatok, kiterjesztém az én kezemet, és senki eszébe nem vette;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 És elhagytátok minden én tanácsomat, és az én feddésemmel nem gondoltatok:
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 Én is a ti nyomorúságtokon nevetek, megcsúfollak, mikor eljő az, a mitől féltek.
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 Mikor eljő, mint a vihar, az, a mitől féltek, és a ti nyomorúságtok, mint a forgószél elközelget: mikor eljő ti reátok a nyomorgatás és a szorongatás.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Akkor segítségül hívnak engem, de nem hallgatom meg: keresnek engem, de meg nem találnak.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Azért hogy gyűlölték a bölcseséget, és az Úrnak félelmét nem választották.
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 Nem engedtek az én tanácsomnak; megvetették minden én feddésemet.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Esznek azért az ő útjoknak gyümölcséből, és az ő tanácsokból megelégednek.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Mert az együgyűeknek pártossága megöli őket, és a balgatagoknak szerencséje elveszti őket.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 A ki pedig hallgat engem, lakozik bátorságosan, és csendes lesz a gonosznak félelmétől.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
