Példabeszédek 6
1 Fiam, ha kezes lettél felebarátodnál, tenyeredet összecsaptad az idegennél,
И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
2 tőrbe jutottál szájad mondásai által, megfogattál szájad mondásai által:
Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
3 tedd ezt ugyan, fiam, hogy megmenekülj, minthogy felebarátod markába kerültél: menj, tiportasd magadat és ostromold felebarátodat;
У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
4 ne engedj álmot szemeidnek, sem szendergést szempilláidnak;
Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
5 menekülj, mint szarvas a kézből, s mint a madár a madarász kezéből.
6 Menj a hangyához, rest, nézd útjait, hogy okulj:
И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
7 ő, a kinek nincs vezére, felügyelője és uralkodója,
Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
8 elkészíti nyáron a kenyerét, összegyűjtötte aratáskor az eledelét.
Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
9 Meddig, rest, fogsz feküdni, mikor kelsz fel álmodból?
И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
10 Egy kis alvás, egy kis szendergés; egy kis kézösszekulcsolás, hogy feküdj:
Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
11 majd eljön, mint vándor, a te szegénységed és szűkölködésed, mint a pajzsos férfi.
Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
12 Alávaló ember, jogtalan férfi, szájnak görbeségével jár,
Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
13 hunyorgat szemeivel, kapargat lábaival, mutogat ujjaival;
У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
14 ferdeség a szívében, rosszat kohol minden időben, viszályokat indít.
Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
15 Azért hirtelen jön meg szerencsétlensége, rögtön megtöretik és nincsen gyógyulás.
Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
16 Hat dolog van, a mit gyűlöl az Örökkévaló és hét, a mi lelkének utálata:
Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
17 Fennhéjázó szemek, hazug nyelv, és ártatlan vért ontó kezek;
Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
18 szív, mely jogtalan gondolatokat kohol, lábak, melyek futva sietnek a rosszra;
Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
19 hazugságnak lehelője, hamis tanú, s a ki viszályokat indít testvérek közt.
Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
20 Óvd meg, fiam, atyád parancsát és el ne hagyjad anyád tanítását;
И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
21 kösd azokat szívedre mindenkor, fűzd azokat nyakadra.
Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
22 Mikor jársz, az vezetni fog téged, mikor lefekszel, őrködik feletted, s mikor felébredtél, az beszélget veled.
Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
23 Mert mécses a parancs és a tan világosság, és élet útja az oktatásnak feddései.
Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
24 Hogy megőrizzen téged a rossz asszonytól, a simanyelvű idegen nőtől.
Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
25 Ne kívánd meg szépségét szívedben, s el ne fogjon téged szempilláival.
Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
26 Mert parázna asszonyért egy czipó kenyérre jutsz, s férjes asszony a drága lelket vadássza.
Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
27 Kaparhat-e valaki tüzet az ölében és ruhái el nem égnek,
Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
28 avagy járhat-e valaki parázson és lábai meg nem perzselődnek?
Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
29 Olyan az, a ki bemegy felebarátjának feleségéhez, nem marad büntetlenül, bárki hozzányúl.
Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
30 Nem gúnyolják a tolvajt, midőn lop, hogy kielégítse lelkét, midőn éhezik;
Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
31 ha rajtakapják, hétszeresen fizet, házának egész vagyonát odaadja.
Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
32 Ki házasságot tör asszonnyal, esztelen; a ki önmagát megrontja, az cselekszi ezt.
Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
33 Kárt és szégyent talál, és gyalázata nem töröltetik el.
У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
34 Mert féltékenység a férfiúnak dühe s nem kímél a bosszú napján,
Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
35 nincs tekintettel semmi váltságra s nem enged, noha sokasítod az ajándékot.
Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.
