Példabeszédek 25
1 Ezek is Salamon példabeszédei, melyeket összeszedtek Chizkija, Jehúda királyának emberei.
To również są przysłowia Salomona, które przepisali mężowie Ezechiasza, króla Judy.
2 Isten dicsősége elrejteni a dolgot, s a királyok dicsősége: kikutatni a dolgot.
Chwałą Boga jest sprawę taić, ale chwałą królów – dociekać sprawy.
3 Az ég magasságra s a föld mélységre – s a királyok szíve kikutathatatlan.
Wysokość niebios i głębia ziemi, i serca królów są niezbadane.
4 Eltávolították a salakot az ezüstből, s előállt az ötvös számára az edény:
Usuń żużel ze srebra, a wyjdzie naczynie dla złotnika.
5 távolítsák el a gonoszt a király elől, s megszilárdul az igazság által trónja.
Usuń niegodziwego sprzed króla, a jego tron umocni się w sprawiedliwości.
6 Ne büszkélkedjél a király előtt és a nagyoknak helyére ne állj;
Nie wywyższaj się przed królem i nie stawaj na miejscu wielkich;
7 mert jobb, ha mondják neked: jer fel ide, semhogy megalázzanak a nemes előtt, a hogy látták szemeid.
Bo lepiej, żeby ci powiedziano: Podejdź tu, niż żeby cię poniżono przed księciem, którego twoje oczy widziały.
8 Ne indulj hamar pörre, mert ugyan mit teszel majd a végén; mikor téged megszégyenít felebarátod.
Nie spiesz się do kłótni, bo na końcu [nie będziesz wiedział], co zrobić, gdy cię zawstydzi twój bliźni.
9 Pörödet viseld felebarátoddal, de másnak titkát ne áruld el;
Załatw sprawę ze swoim bliźnim i nie zdradzaj tajemnicy drugiemu;
10 nehogy meggyalázzon téged az, a ki hallja, és rossz híred nem szűnik meg.
By ten, który słucha, nie zawstydził cię, a twoja niesława nie przylgnęła do ciebie.
11 Arany almák ezüst díszítményekben: a maga módjára elmondott szó.
Odpowiednio wypowiedziane słowo [jest jak] złote jabłko w srebrnych rzeźbach.
12 Arany gyűrű és színarany ékszer: bölcs feddő halló fülnek.
Jak złoty kolczyk i klejnot ze szczerego złota tak jest dla uszu posłusznego ten, który mądrze strofuje.
13 Mint hónak hidege aratás napján, olyan a hűséges követ a küldőinek, és urának lelkét felüdíti.
Czym chłód śniegu w czasie żniwa, [tym] wierny posłaniec dla tych, którzy go posyłają, bo pokrzepia dusze swych panów.
14 Felhők meg szél, de nincs eső: ember, ki dicsekedik hazug adománnyal.
Człowiek, który się chlubi zmyślonym darem, jest jak chmury i wiatr bez deszczu.
15 Hosszantűrés által rábeszélhető a fejedelem és puha nyelv csontot tör.
Cierpliwością można przekonać władcę, a łagodny język łamie kości.
16 Mézet találtál, egyél a míg elég neked, nehogy, jól lakván vele, kihánynád.
Czy znalazłeś miód? Zjedz tyle, ile trzeba, byś objadłszy się, nie zwrócił go.
17 Gyérré tedd lábadat barátod házában, nehogy jól lakván veled, meggyűlölne téged.
Oddal nogę od domu bliźniego, by nie miał cię dość i cię nie znienawidził.
18 Buzogány és kard és élesített nyíl: ember, a ki felebarátja ellen hamis tanúként vall.
Kto mówi fałszywe świadectwo przeciw swemu bliźniemu, [jest] młotem i mieczem, i ostrą strzałą.
19 Romlott fog, tántorgó láb: menedék, mely cserben hagy a szorongatás napján.
Ufność w człowieka niewiernego w dniu ucisku jest [jak] złamany ząb i zwichnięta noga.
20 A ki leveti a ruhát fagynak napján, eczet a salétromra: olyan a ki énekeket énekel szomorú szívre.
[Jak] ten, kto zabiera odzienie w czasie zimy i jak ocet na saletrze taki [jest ten], kto śpiewa pieśni smutnemu sercu.
21 Ha éhezik gyűlölőd, adj ennie kenyeret, és ha, szomjazik, adj innia vizet;
Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go chlebem, a jeśli jest spragniony, napój go wodą;
22 mert parazsat kaparsz fejére, és az Örökkévaló megfizet neked.
Bo zgarniesz rozżarzone węgle na jego głowę, a PAN cię nagrodzi.
23 Az északi szél esőt szül, és bosszús arczot a titkos nyelv.
[Jak] północny wiatr przepędza deszcz, tak gniewna twarz [przepędza] plotkarski język.
24 Jobb a háztető sarkában lakni, mint czivódó asszony és közös ház.
Lepiej mieszkać w kącie pod dachem niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
25 Hideg víz a bágyadt lélekre, olyan a jó hír messze országból.
[Jak] zimna woda dla pragnącej duszy, [tak] dobra wieść z dalekiej ziemi.
26 Fölkavart forrás és elrontott kútfő: az igaz, a ki meginog a gonosz előtt.
[Jak] zmącone źródło i zepsuty zdrój, [tak] sprawiedliwy, który upada przed niegodziwym.
27 Mézet sokat enni nem jó, s a dicsőség kutatása dicsőség.
Niedobrze jest jeść za dużo miodu, a szukanie własnej chwały nie jest chwałą.
28 Város, melybe rést törtek, mely fal nélkül van: ember, kinek indulatára nincsen fékezés.
Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest [jak] miasto zburzone [i] bez muru.
