Példabeszédek 24

1 Ne irigykedjél a rosszaság embereire, és ne kívánkozzál velök lenni;

ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت،

2 mert pusztítást gondol ki szívök és bajt beszélnek ajkaik.

چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن.

3 Bölcsesség által épül fel a ház és értelem által szilárdul meg;

بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت،

4 és tudás által telnek meg a kamarák, mindennemű drága és kedves vagyonnal.

بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان.

5 Bölcs férfi hatalmas és a tudás embere bátor erejű.

پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت.

6 Mert útmutatásokkal viselhetsz háborút, és győzelem van a tanácsosok sokaságában.

بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە.

7 Magas az oktalannak a bölcsesség: a kapuban nem nyitja meg a száját.

دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە.

8 A ki azon gondolkodik, hogy rosszat tegyen, azt fondorlatok emberének hívják.

ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت.

9 Oktalanság gondolata a vétek, és utálata az embereknek a csúfoló.

پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە.

10 Ha elernyedtél a szükség napján, szűknek bizonyult az erőd.

ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت!

11 Mentsd meg a halálra vitteket, és a megölésre támolygókat hát ha elvonnád.

ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە.

12 Ha azt mondod: lám nem tudtunk róla, nemde a szívek meghatározója, ő ügyel rá, és lelked megóvója – ő tudja, és viszonoz az embernek tette szerint.

ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟

13 Egyél, fiam, mézet, mert jó, és színméz édes az ínyednek:

ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە،

14 ilyen, tudd meg, a bölcsesség a te lelkednek; ha megtaláltad, van jövendő és reményed nem írtatik ki.

هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت.

15 Ne leselkedjél, te gonosz, az igaznak hajlékára, ne pusztítsd el heverő helyét;

وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی،

16 mert hétszer elesik az igaz, de fölkel, de a gonoszok megbotlanak a szerencsétlenségben.

چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت.

17 Midőn elesik az ellenséged, ne örülj, s midőn megbotlik, ne vigadjon szíved;

بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت،

18 nehogy lássa az Örökkévaló és rossznak tetszenék szemeiben és elfordítaná tőle haragját.

نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە.

19 Ne gerjedj föl a gonosztevők ellen, ne irigykedjél a gonoszokra;

مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە،

20 mert nem lesz jövendője a rossznak, a gonoszok mécsese kialszik.

چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە.

21 Féljed az Örökkévalót, fiam, és a királyt, az elszakadókkal ne állj össze;

ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە،

22 mert hírtelen támad szerencsétlenségük, és mindkettejük balvégzetét ki ismeri?

چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟

23 Ezek is bölcsektől valók. Személyt válogatni az ítéletben nem jó.

هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە.

24 A ki azt mondja a gonosznak: igaz vagy, azt átkozzák a népek, szidják a nemzetek;

ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن.

25 de a megfeddőknek kellemes lesz a dolguk, és reájuk száll a jónak áldása.

بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت.

26 Az ajkakat csókolja, a ki helyes szavakkal válaszol.

وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە.

27 Készítsd el odakünn munkádat, és intézd el azt magadnak a mezőn; azután építsd fel házadat.

کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ.

28 Ne légy ok nélkül tanú felebarátod ellen; vajon ámítanád-e ajkaiddal?

بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە.

29 Ne mondd: amint velem tett, úgy teszek ő vele, viszonzok az embernek tette szerint.

مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.»

30 Rest ember mezeje mellett mentem el, és esztelen ember szőlleje mellett;

بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش.

31 s íme egészen benőtte a tövis, ellepte színét a csalán, és kőfala le volt rombolva.

چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو.

32 Néztem én, ráfordítottam szívemet, láttam, tanulságot vettem.

تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت:

33 Egy kis alvás, egy kis szendergés, egy kis kézösszekulcsolás, hogy feküdj;

کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان،

34 majd el jön vándorként a te szegénységed és szűkölködésed, mint a pajzsos férfi.

ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار.