Példabeszédek 1
1 Példabeszédei Salamonnak, Dávid fiának, Izraél királyának.
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Hogy tudjunk bölcsességet és oktatást, hogy értsük az értelmesség mondásait;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 hogy elfogadjunk belátásra való oktatást, igazságot, jogot és egyenességet;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 hogy adjanak az együgyűeknek okosságot, az ifjúnak tudást és meggondolást;
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 hallja a bölcs s gyarapodjék tanulságban, s az értelmes útmutatást szerezzen;
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 hogy értsünk példázatot s ékes beszédet, bölcsek szavait és rejtvényeiket.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Istenfélelem a tudás kezdete; bölcsességet és oktatást az oktalanok megvetnek.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Halljad, fiam, atyád oktatását és el ne hagyjad anyád tanítását;
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 mert kecses füzér azok fejednek és díszláncz a te nyakadnak.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Fiam, ha téged vétkesek csábítanak, ne engedj!
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Ha azt mondják: jer velünk, leselkedjünk vérre, ólálkodjunk ártatlanra ok nélkül;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 mindenféle drága vagyont találunk, megtöltjük házainkat zsákmánnyal;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 sorsodat veted közöttünk, egy zacskónk lesz mindnyájunknak:
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 fiam, ne járj az úton velük, tartsd vissza lábadat ösvényüktől;
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 mert lábaik rosszra futnak, és sietnek vért ontani.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Hisz hiába van kivetve a háló minden szárnyas szemei előtt.
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 Ők pedig a maguk vérére leselkednek, a maguk lelkére ólálkodnak.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Ilyenek útjai mindenkinek, ki nyerészkedést űz: gazdájának lelkét veszi az el.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 Bölcsesség az utczán megszólal, a piaczokon hallatja hangját;
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 zajongó utczák sarkán hirdet, kapuk bejáratain, a városban mondja el mondásait:
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Meddig, együgyűek, szeretitek az együgyűséget, s kívánják meg a csúfolók a csúfolást, és gyűlölik a balgák a tudást?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Fordulnátok feddésemre! Íme, ömleszteném nektek szellememet, tudatnám veletek szavaimat.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Mivel hívtalak, de ti vonakodtatok, kinyújtottam kezemet, de senki sem figyelt,
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 elvetettétek minden tanácsomat és feddésemnek nem engedtetek:
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 én is nevetek majd szerencsétlenségteken, gúnyolódom, mikor eljő rettegéstek,
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 mikor eljő mint zivatar a ti rettegéstek és szerencsétlenségtek mint szélvész érkezik, mikor jő reátok szorultság és szükség.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Akkor hívnak majd engem, de nem felelek, keresnek engem, de nem találnak meg;
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 mivelhogy gyűlölték a tudást a az istenfélelmet nem választották,
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 nem engedtek tanácsomnak, megvetették minden feddésemet.
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Egyenek hát az útjok gyümölcséből, s lakjanak jól a maguk tanácsaiból.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Mert az együgyűek megátalkodottsága megöli őket, s a balgák gondatlansága elveszti őket;
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 de a ki rám hallgat, bizton fog lakni s nyugodt lesz a veszedelem rettegésétől.
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
