Példabeszédek 1
1 Példabeszédei Salamonnak, Dávid fiának, Izraél királyának.
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 Hogy tudjunk bölcsességet és oktatást, hogy értsük az értelmesség mondásait;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 hogy elfogadjunk belátásra való oktatást, igazságot, jogot és egyenességet;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 hogy adjanak az együgyűeknek okosságot, az ifjúnak tudást és meggondolást;
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 hallja a bölcs s gyarapodjék tanulságban, s az értelmes útmutatást szerezzen;
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 hogy értsünk példázatot s ékes beszédet, bölcsek szavait és rejtvényeiket.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 Istenfélelem a tudás kezdete; bölcsességet és oktatást az oktalanok megvetnek.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Halljad, fiam, atyád oktatását és el ne hagyjad anyád tanítását;
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 mert kecses füzér azok fejednek és díszláncz a te nyakadnak.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Fiam, ha téged vétkesek csábítanak, ne engedj!
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 Ha azt mondják: jer velünk, leselkedjünk vérre, ólálkodjunk ártatlanra ok nélkül;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 mindenféle drága vagyont találunk, megtöltjük házainkat zsákmánnyal;
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 sorsodat veted közöttünk, egy zacskónk lesz mindnyájunknak:
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 fiam, ne járj az úton velük, tartsd vissza lábadat ösvényüktől;
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 mert lábaik rosszra futnak, és sietnek vért ontani.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Hisz hiába van kivetve a háló minden szárnyas szemei előtt.
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 Ők pedig a maguk vérére leselkednek, a maguk lelkére ólálkodnak.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Ilyenek útjai mindenkinek, ki nyerészkedést űz: gazdájának lelkét veszi az el.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Bölcsesség az utczán megszólal, a piaczokon hallatja hangját;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 zajongó utczák sarkán hirdet, kapuk bejáratain, a városban mondja el mondásait:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 Meddig, együgyűek, szeretitek az együgyűséget, s kívánják meg a csúfolók a csúfolást, és gyűlölik a balgák a tudást?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Fordulnátok feddésemre! Íme, ömleszteném nektek szellememet, tudatnám veletek szavaimat.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Mivel hívtalak, de ti vonakodtatok, kinyújtottam kezemet, de senki sem figyelt,
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 elvetettétek minden tanácsomat és feddésemnek nem engedtetek:
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 én is nevetek majd szerencsétlenségteken, gúnyolódom, mikor eljő rettegéstek,
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 mikor eljő mint zivatar a ti rettegéstek és szerencsétlenségtek mint szélvész érkezik, mikor jő reátok szorultság és szükség.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Akkor hívnak majd engem, de nem felelek, keresnek engem, de nem találnak meg;
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 mivelhogy gyűlölték a tudást a az istenfélelmet nem választották,
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 nem engedtek tanácsomnak, megvetették minden feddésemet.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Egyenek hát az útjok gyümölcséből, s lakjanak jól a maguk tanácsaiból.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Mert az együgyűek megátalkodottsága megöli őket, s a balgák gondatlansága elveszti őket;
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 de a ki rám hallgat, bizton fog lakni s nyugodt lesz a veszedelem rettegésétől.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
