< लूका 11 >
1 १ फिर वह किसी जगह प्रार्थना कर रहा था। और जब वह प्रार्थना कर चुका, तो उसके चेलों में से एक ने उससे कहा, “हे प्रभु, जैसे यूहन्ना ने अपने चेलों को प्रार्थना करना सिखाया वैसे ही हमें भी तू सीखा दे।”
Nongma Jisuna mapham amada haijaduna leirammi. Amasung mahakna haijaba loibaga mahakki tung-inbasinggi maraktagi amana Ibungoda hairak-i, “Ibungo, John-na magi tung-inbasingda tambibagum eikhoida haijaba tambiyu.”
2 २ उसने उनसे कहा, “जब तुम प्रार्थना करो, तो कहो: ‘हे पिता, तेरा नाम पवित्र माना जाए, तेरा राज्य आए।
Maduda Ibungona makhoida khumlak-i, “Nakhoina haijaba matamda asumna haiyu: ‘Swargada leiba Ipa, Nahakki minglen asengba oisanu; Nahakki leibak laksanu.
3 ३ ‘हमारी दिन भर की रोटी हर दिन हमें दिया कर।
Eikhoigi nongmagi chananaba chinjak numit khudinggi pinabiyu.
4 ४ ‘और हमारे पापों को क्षमा कर, क्योंकिहम भी अपने हर एक अपराधी को क्षमा करते हैं, और हमें परीक्षा में न ला।’”
Eikhoida aranba toubasingbu eikhoina kokpibagum, eikhoigi pap kokpiyu. Amasung eikhoibu athembada tahanbiganu adubu eikhoibu phattaba adudagi kanbiyu.’”
5 ५ और उसने उनसे कहा, “तुम में से कौन है कि उसका एक मित्र हो, और वह आधी रात को उसके पास जाकर उससे कहे, ‘हे मित्र; मुझे तीन रोटियाँ दे।
Adudagi Jisuna mahakki tung-inbasing aduda hairak-i, “Nakhoigi naraktagi kanagumba amana mahakki marup amagi yumda ahing nongyaida chattuna asumna hai haina khallasi, ‘Marup, tal ahumdang pujage.
6 ६ क्योंकि एक यात्री मित्र मेरे पास आया है, और उसके आगे रखने के लिये मेरे पास कुछ नहीं है।’
Langphei lakpa marup ama eigi yumda thunglare, adubu mangonda pijanaba eigi kari amata leitre.’
7 ७ और वह भीतर से उत्तर देता, कि मुझे दुःख न दे; अब तो द्वार बन्द है, और मेरे बालक मेरे पास बिछौने पर हैं, इसलिए मैं उठकर तुझे दे नहीं सकता।
Aduga mahakna imungdagi asumna khumlak-i haina khallasi, ‘Eibu wahanbiraganu. Thong asisu lonkhre aduga eigi ichasingsu eiga loinana phamungda leire. Aduna eina hougattuna nangonda kari amata piba ngamdre.’
8 ८ मैं तुम से कहता हूँ, यदि उसका मित्र होने पर भी उसे उठकर न दे, फिर भी उसके लज्जा छोड़कर माँगने के कारण उसे जितनी आवश्यकता हो उतनी उठकर देगा।
Adubu eina nakhoida hairi madudi marup ama oibagidamak mahakna hougattuna mangonda tal adu pidraba phaobada, nupa aduna hanjin hanjin hangbada ikaidabagi maramna mahakna hougattuna mathou taba pumnamak mangonda pibigani.”
9 ९ और मैं तुम से कहता हूँ; कि माँगो, तो तुम्हें दिया जाएगा; ढूँढ़ो तो तुम पाओगे; खटखटाओ, तो तुम्हारे लिये खोला जाएगा।
“Maram aduna eina nakhoida hairibasini: Nijou, aduga madu nakhoida pinabigani; thijou nakhoina phangjagani; thong adu thinjou, nakhoida thong hangdokpigani.
10 १० क्योंकि जो कोई माँगता है, उसे मिलता है; और जो ढूँढ़ता है, वह पाता है; और जो खटखटाता है, उसके लिये खोला जाएगा।
Maramdi nijaba mi khudingna phangjei, thijaba mahak aduna phangjei, aduga thong thinjaba mahak aduda hangdokpigani.
11 ११ तुम में से ऐसा कौन पिता होगा, कि जब उसका पुत्र रोटी माँगे, तो उसे पत्थर दे: या मछली माँगे, तो मछली के बदले उसे साँप दे?
Nakhoigi narakta mapa oiribasa! Karigumba nakhoigi nachasingna nakhoida tal niraga nakhoina makhoida nung oina pigadra? Nattraga nga niraga madugi mahutta lil oina pigadra?
12 १२ या अण्डा माँगे तो उसे बिच्छू दे?
Nattraga makhoina yerum niraga yerumgi mahutta brichik oina pigadra?
13 १३ अतः जब तुम बुरे होकर अपने बच्चों को अच्छी वस्तुएँ देना जानते हो, तो तुम्हारा स्वर्गीय पिता अपने माँगनेवालों को पवित्र आत्मा क्यों न देगा।”
Nakhoina phattaba oidunasu nachasingda karamna aphaba khudol pigadage haiba khanglabadi swargada leiba nakhoigi napana mangonda nijaba makhoida kayamuk thoidok hendokna Thawai Asengbabu pibigadaba!”
14 १४ फिर उसने एक गूँगी दुष्टात्मा को निकाला; जब दुष्टात्मा निकल गई, तो गूँगा बोलने लगा; और लोगों ने अचम्भा किया।
Nongma Jisuna nupa amadagi lonthoktaba lai phattaba ama tanthoklammi. Amasung lai phattaba adu thokakhrabada nupa adu wa nganglakle. Maduda miyam pumnamak ngaklakmi.
15 १५ परन्तु उनमें से कितनों ने कहा, “यह तो दुष्टात्माओं के प्रधान शैतान की सहायता से दुष्टात्माओं को निकालता है।”
Adubu makhoi kharana hairak-i, “Mahakna lai phattabasinggi makok Beelzebul-gi mapanna lai phattabasingbu tanthok-i.”
16 १६ औरों ने उसकी परीक्षा करने के लिये उससे आकाश का एक चिन्ह माँगा।
Adudagi atoppa kharana Jisubu chang yengladuna mahakki matik adu Tengban Mapudagini haiba utnanaba angakpa khudam ama tounanaba hairammi.
17 १७ परन्तु उसने, उनके मन की बातें जानकर, उनसे कहा, “जिस-जिस राज्य में फूट होती है, वह राज्य उजड़ जाता है; और जिस घर में फूट होती है, वह नाश हो जाता है।
Adubu Jisuna makhoigi wakhal adu khangladuna makhoida hairak-i, “Leibak amagi manungda kanglup kanglup tokhai tanajarabadi leibak adu manggani, aduga imung amada tokhai tokhai tanarabadi imung adu leikha tagani.
18 १८ और यदि शैतान अपना ही विरोधी हो जाए, तो उसका राज्य कैसे बना रहेगा? क्योंकि तुम मेरे विषय में तो कहते हो, कि यह शैतान की सहायता से दुष्टात्मा निकालता है।
Satan-gi leibak manungda kanglup masel amaga amaga khatnaba leirabadi, leibak adu kayam kuina leigani? Eina lai phattabasing tanthokliba asi Beelzebul-gi mapanna toubani haina nakhoina haibagi maramna eina masi haibani.
19 १९ भला यदि मैं शैतान की सहायता से दुष्टात्माओं को निकालता हूँ, तो तुम्हारी सन्तान किसकी सहायता से निकालते हैं? इसलिए वे ही तुम्हारा न्याय चुकाएँगे।
Houjik eina Beelzebul-gi mapanna lai phattabasing tanthoklabadi, nakhoigi tung-inbasingnadi kanagi mapanna lai phattabasingbu tanthokpage? Adunadi nakhoi nasamakki tung-inbasingna nakhoi lalle haibadu utchare.
20 २० परन्तु यदि मैं परमेश्वर की सामर्थ्य से दुष्टात्माओं को निकालता हूँ, तो परमेश्वर का राज्य तुम्हारे पास आ पहुँचा।
Adubu eina Tengban Mapugi panggalna lai phattabasingbu tanthoklabadi, Tengban Mapugi ningthou leibak adu nakhoida lakle.
21 २१ जब बलवन्त मनुष्य हथियार बाँधे हुए अपने घर की रखवाली करता है, तो उसकी सम्पत्ति बची रहती है।
“Maramdi akanba nupa amana khulai matikchana paiduna masagi mayumbu ngaklabadi mahakki mapot-machei adu tekta kaidana lei.
22 २२ पर जब उससे बढ़कर कोई और बलवन्त चढ़ाई करके उसे जीत लेता है, तो उसके वे हथियार जिन पर उसका भरोसा था, छीन लेता है और उसकी सम्पत्ति लूटकर बाँट देता है।
Adubu mangondagi henna kanba kanagumba amana mangonda landaduna mahakpu khudum challabadi, mahakna mapan tangjaramba khutlai pumnamak loukhigani aduga mahakki mapot macheising adusu yennakhigani.
23 २३ जो मेरे साथ नहीं वह मेरे विरोध में है, और जो मेरे साथ नहीं बटोरता वह बिखेरता है।
“Eigi oidaba mahak aduna eigi maiyokta lei; aduga khomjinbada eibu mateng pangdaba mahak aduna madubu chaithok-i.
24 २४ “जब अशुद्ध आत्मा मनुष्य में से निकल जाती है तो सूखी जगहों में विश्राम ढूँढ़ती फिरती है, और जब नहीं पाती तो कहती है, कि मैं अपने उसी घर में जहाँ से निकली थी लौट जाऊँगी।
“Phattaba thawaina mi amada changlambadagi thokkhiba matamda mahakna pothapham thiduna akangba maphamsingda chatli. Adubu pothapham phangdrabada mahak masa mathanta haijei, ‘Eina eigi hannagi yum aduda amuk hallage.’
25 २५ और आकर उसे झाड़ा-बुहारा और सजा-सजाया पाती है।
Asumna mahakna hallakpa matamda hannagi yum adu sit-sengduna ningthina thamlamba thengnare.
26 २६ तब वह आकर अपने से और बुरी सात आत्माओं को अपने साथ ले आती है, और वे उसमें समाकर वास करती हैं, और उस मनुष्य की पिछली दशा पहले से भी बुरी हो जाती है।”
Adudagi mahakna chatkhiduna mangondagi henna phattaba thawai taret puraktuna makhoina nupa aduda changduna mapham aduda leire. Adudagi nupa adu hannagi phibam adudagi henna phattaba phibam oirak-i.”
27 २७ जब वह ये बातें कह ही रहा था तो भीड़ में से किसी स्त्री ने ऊँचे शब्द से कहा, “धन्य है वह गर्भ जिसमें तू रहा और वे स्तन, जो तूने चूसे।”
Jisuna waheising asi hairingeida miyam adugi maraktagi nupi amana ahouba khonjelda hairak-i, “Nahakpu pokchabi amadi khomlang inbikhiba nama adu kayada yaiphabino?”
28 २८ उसने कहा, “हाँ; परन्तु धन्य वे हैं, जो परमेश्वर का वचन सुनते और मानते हैं।”
Maduda Jisuna khumlak-i, “Madudagi henna Tengban Mapugi wahei taraga ngaakchaba makhoi aduna henna yaiphabani.”
29 २९ जब बड़ी भीड़ इकट्ठी होती जाती थी तो वह कहने लगा, “इस युग के लोग बुरे हैं; वे चिन्ह ढूँढ़ते हैं; पर योना के चिन्ह को छोड़ कोई और चिन्ह उन्हें न दिया जाएगा।
Tilliba miyam aduna yamlaklabada, Jisuna wa ngangba hourak-i, “Ngasigi miron asi phattaba mironni, makhoina khudam thidunata lei; adubu Jonahgi khudam adu nattana eina makhoida atoppa khudam amata piraroi.
30 ३० जैसा योना नीनवे के लोगों के लिये चिन्ह ठहरा, वैसा ही मनुष्य का पुत्र भी इस युग के लोगों के लिये ठहरेगा।
Maramdi Jonah-na Nineveh-gi misingda khudam oikhiba aduga chap mannana Migi Machanupa aduna ngasigi miron asida khudam oigani.
31 ३१ दक्षिण की रानी न्याय के दिन इस समय के मनुष्यों के साथ उठकर, उन्हें दोषी ठहराएगी, क्योंकि वह सुलैमान का ज्ञान सुनने को पृथ्वी की छोर से आई, और देखो यहाँ वह है जो सुलैमान से भी बड़ा है।
Wayenba Numitta Sheba leibakki Leimarembina ngasigi miron asiga lepminnagani aduga miron asibu maral pigani, maramdi mahakna ningthou Solomon-gi lousing tanabagidamak lapkhraba maphamdagi lakhi. Aduga, eina nakhoida tasengnamak hairi madudi Solomon-dagi henna chaoba ama mapham asida leiri.
32 ३२ नीनवे के लोग न्याय के दिन इस समय के लोगों के साथ खड़े होकर, उन्हें दोषी ठहराएँगे; क्योंकि उन्होंने योना का प्रचार सुनकर मन फिराया और देखो, यहाँ वह है, जो योना से भी बड़ा है।
Aduga Nineveh-gi misingnasu Wayenba Numitta leptuna miron asigi mising asibu maral pigani, maramdi makhoina Jonah-gi paosandokpada paptagi pukning honglammi aduga houjik maphamsida Jonah-dagi henna chaoba ama lei.
33 ३३ “कोई मनुष्य दीया जला के तलघर में, या पैमाने के नीचे नहीं रखता, परन्तु दीवट पर रखता है कि भीतर आनेवाले उजियाला पाएँ।
“Mi kananasu thaomei thanlaga lotsinduna nattraga thumok makhada thamnade; adubu manungda changlakpa mi pumnamakna mangal adubu unanaba thaomei makhong mathakta thamnei.
34 ३४ तेरे शरीर का दीया तेरी आँख है, इसलिए जब तेरी आँख निर्मल है, तो तेरा सारा शरीर भी उजियाला है; परन्तु जब वह बुरी है, तो तेरा शरीर भी अंधेरा है।
Hakchanggi thaomeidi mitni. Maram aduna nahakki mit pharabadi nahakki hakchang apumba mangalna thangani. Adubu mit aduna phattrabadi nahakki hakchang apumba amambana thangani.
35 ३५ इसलिए सावधान रहना, कि जो उजियाला तुझ में है वह अंधेरा न हो जाए।
Aduna nangonda leiriba mangal adu mamdanaba cheksillu.
36 ३६ इसलिए यदि तेरा सारा शरीर उजियाला हो, और उसका कोई भाग अंधेरा न रहे, तो सब का सब ऐसा उजियाला होगा, जैसा उस समय होता है, जब दीया अपनी चमक से तुझे उजाला देता है।”
Karigumba nahakki hakchang apumba mangalna thallabadi, aduga amamba saruk amata leitrabadi, thaomeigi anganba mangalna nangonda nganbagum, madu pumngan-ngangani.”
37 ३७ जब वह बातें कर रहा था, तो किसी फरीसी ने उससे विनती की, कि मेरे यहाँ भोजन कर; और वह भीतर जाकर भोजन करने बैठा।
Jisuna wa ngangba loibaga pharisee amana Ibungobu mahakka loinanana chaminanaba haijarammi. Maram aduna Ibungona lengsinduna chananaba phamthare.
38 ३८ फरीसी ने यह देखकर अचम्भा किया कि उसने भोजन करने से पहले हाथ-पैर नहीं धोये।
Adubu Ibungona chakcha mangda khut hamdaba adu ubada pharisee adu ngaklammi.
39 ३९ प्रभु ने उससे कहा, “हे फरीसियों, तुम कटोरे और थाली को ऊपर-ऊपर तो माँजते हो, परन्तु तुम्हारे भीतर अंधेर और दुष्टता भरी है।
Maduda Ibungona mangonda hairak-i, “Nakhoi pharisee-singnadi pukham tenggotki mapanthanba saruk adu ningthina sengdok-i, adubu manungdadi namja namtheknabana amadi phattabana thalli.
40 ४० हे निर्बुद्धियों, जिसने बाहर का भाग बनाया, क्या उसने भीतर का भाग नहीं बनाया?
He, Apangbasa! Mapanthangbabu sembiba Tengban Mapu mahakna manungbusu sembiba nattra?
41 ४१ परन्तु हाँ, भीतरवाली वस्तुओं को दान कर दो, तब सब कुछ तुम्हारे लिये शुद्ध हो जाएगा।
Adubu pukham amadi tenggot adugi manungda yaoribasing adubu lairabasingda pinou, aduga pumnamak nahakkidamak senggani.
42 ४२ “पर हे फरीसियों, तुम पर हाय! तुम पोदीने और सुदाब का, और सब भाँति के साग-पात का दसवाँ अंश देते हो, परन्तु न्याय को और परमेश्वर के प्रेम को टाल देते हो; चाहिए तो था कि इन्हें भी करते रहते और उन्हें भी न छोड़ते।
“Pharisee nakhoidi awabanida! Maramdi nakhoina nungsihidak, arud, amadi ingkholda houba atoppa mana masing khibikki saruk taragi ama katli adubu achumba wayel amadi Tengban Mapubu nungsiba adubudi thaoide. Adubu nakhoina ahanba adubusu thaoidaba toudana akonba asibusu touramgadabani.
43 ४३ हे फरीसियों, तुम पर हाय! तुम आराधनालयों में मुख्य-मुख्य आसन और बाजारों में नमस्कार चाहते हो।
“Pharisee-sa nakhoidi awabanida! Maramdi nakhoina synagogue-singda ikai khumnaba misinggi phamphamda phamba aduga misingna nakhoibu keithelsingda ikai khumnabaga loinana koujaba adu nakhoina pammi.
44 ४४ हाय तुम पर! क्योंकि तुम उन छिपी कब्रों के समान हो, जिन पर लोग चलते हैं, परन्तु नहीं जानते।”
Pharisee-sa nakhoidi awabanida! Nakhoidi misingna khangdaduna mathakta nettuna chatliba uba phangdaba mongphamgumbani.”
45 ४५ तब एक व्यवस्थापक ने उसको उत्तर दिया, “हे गुरु, इन बातों के कहने से तू हमारी निन्दा करता है।”
Adudagi wayen yathanggi oja amana Ibungoda hairak-i, “Oja Ibungo, Nahakna wasing asi haiduna eikhoibusu ikaiba pibire.”
46 ४६ उसने कहा, “हे व्यवस्थापकों, तुम पर भी हाय! तुम ऐसे बोझ जिनको उठाना कठिन है, मनुष्यों पर लादते हो परन्तु तुम आप उन बोझों को अपनी एक उँगली से भी नहीं छूते।
Maduda Jisuna khumlaki, “Wayen Yathanggi oja nakhoisu awabanida! Maramdi pubada wagadaba potlum kaya ama nakhoina misinggi mathakta thonggatli adubu nakhoinadi makhoibu mateng pangnabagidamak khutsa ama phaoba thanggatte.
47 ४७ हाय तुम पर! तुम उन भविष्यद्वक्ताओं की कब्रें बनाते हो, जिन्हें तुम्हारे पूर्वजों ने मार डाला था।
Nakhoidi awabanida! Maramdi nakhoinadi Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousinggi phajaraba mongpham sai adubu makhoibu hatkhibadi nakhoigi napa napusingnani.
48 ४८ अतः तुम गवाह हो, और अपने पूर्वजों के कामों से सहमत हो; क्योंकि उन्होंने तो उन्हें मार डाला और तुम उनकी कब्रें बनाते हो।
Aduga nakhoigi napa napusingna toukhiba thabak adu nokhoina sougatli haibagi sakhi nakhoi nasamakna oiri. Maramdi makhoina Tengban Mapugi wa phongdokpa maichousingbu hatle aduga nakhoina makhoigi mongpham sare.
49 ४९ इसलिए परमेश्वर की बुद्धि ने भी कहा है, कि मैं उनके पास भविष्यद्वक्ताओं और प्रेरितों को भेजूँगी, और वे उनमें से कितनों को मार डालेंगे, और कितनों को सताएँगे।
Maram asimakna Tengban Mapugi lousingna hai, ‘Eina makhoida eigi wa phongdokpiba maichousing aduga pakhonchatpasingbu thagani, adubu makhoina makhoi kharabu hatkani aduga ateisingbuna otpi-neibigani.’
50 ५० ताकि जितने भविष्यद्वक्ताओं का लहू जगत की उत्पत्ति से बहाया गया है, सब का लेखा, इस युग के लोगों से लिया जाए,
Maram aduna taibangpan houngeidagi tarakliba Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichou pumnamakki ee-gi cheirak adu ngasigi mirol asigi mathakta tahangani.
51 ५१ हाबिल की हत्या से लेकर जकर्याह की हत्या तक जो वेदी और मन्दिर के बीच में मारा गया: मैं तुम से सच कहता हूँ; उसका लेखा इसी समय के लोगों से लिया जाएगा।
Haibadi Abel-gi ee-dagi houduna iratpung amadi Asengba Maphamgi marakta hatkhiba Zechariah-gi ee phaobagi cheirak pigani. Eina nakhoida hairibasini, masi pumnamakki cheirak adu miron asigi mathakta tagani.
52 ५२ हाय तुम व्यवस्थापकों पर! कि तुम नेज्ञान की कुँजीले तो ली, परन्तु तुम ने आप ही प्रवेश नहीं किया, और प्रवेश करनेवालों को भी रोक दिया।”
“Wayel Yathanggi ojasing, nakhoidi awabanida! Maramdi nakhoina lousinggi so adu loukhre. Adubu nakhoina nasasu maduda changde aduga maduda changlakpasing adubusu nakhoina thingngi.”
53 ५३ जब वह वहाँ से निकला, तो शास्त्री और फरीसी बहुत पीछे पड़ गए और छेड़ने लगे, कि वह बहुत सी बातों की चर्चा करे,
Jisuna mapham adu thadokkhrabada Wayel Yathanggi ojasing amadi Pharisee-sing aduna Ibungobu thamthiba matouga loinana magi mayokta leppa hourammi amasung hiram kayagi wahang hangbasu hourammi.
54 ५४ और उसकी घात में लगे रहे, कि उसके मुँह की कोई बात पकड़ें।
Maramdi Ibungogi chindagi thorakpa asoiba wahei thiduna mahakpu phananaba hotnarammi.