מִשְׁלֵי 1
| משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ | 1 |
Исраил падишаси Давутниң оғли Сулайманниң пәнд-несиһәтлири: —
| לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ | 2 |
Бу пәнд-несиһәтләр саңа әқил-парасәт, әдәп-әхлақни үгитип, сени ибрәтлик сөзләрни чүшинидиған қилиду;
| לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ | 3 |
саңа даналиқ, һәққанийлиқ, пәм-парасәт вә дуруслуқниң йолйоруқ-тәрбийисини қобул қилдуриду.
| לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ | 4 |
Бу [пәнд-несиһәтләр] наданларни зерәк қилип, яшларни билимлик вә сәзгүр қилиду;
| ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ | 5 |
буларға қулақ селиши билән даналар билимини ашуриду, йорутулған кишиләр техиму дана мәслиһәткә еришиду,
| להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ | 6 |
шундақла пәнд-несиһәтләр һәм тәмсилләрниң мәнасини, данишмәнләрниң һекмәтлири һәм тилсим сөзлирини чүшинидиған қилиниду.
| יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ | 7 |
Пәрвәрдигардин қорқуш билимниң башлинишидур; Ахмақлар даналиқни вә тәрбийини көзгә илмайду.
| שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ | 8 |
И оғлум, атаңниң тәрбийисигә қулақ сал, анаңниң сөз-несиһәтидин айрилма;
| כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ | 9 |
чүнки улар сениң бешиңға тақалған гүл чәмбирәк, бойнуңға есилған марҗан болиду.
| בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ | 10 |
И оғлум, яманлар сени аздурса, уларға әгәшмигин.
| אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ | 11 |
Әгәр улар: — Жүр, қапқан қуруп адәм өлтүрәйли; Йошурунивелип, бирәр бегуна кәлгәндә урайли!
| נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol h7585) | 12 |
Тәһтисарадәк уларни жутуветәйли, Сақ болсиму, һаңға чүшкәнләрдәк уларни жиқитайли; (Sheol h7585)
| כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ | 13 |
Улардин хилму-хил қиммәтлик мал-дунияға егә болуп, Өйлиримизни олҗа билән толдуримиз.
| גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ | 14 |
Биз билән шерик бол, Һәмянимиз бир болсун, десә, —
| בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ | 15 |
И оғлум, уларға йолдаш болма, Өзүңни уларниң изидин нери қил!
| כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ | 16 |
Чүнки уларниң путлири рәзилликкә жүгүриду, Қолини қан қилиш үчүн алдирайду.
| כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ | 17 |
Һәр қандақ учарқанат туюп қалғанда қапқан қоюш бекар аваричиликтур;
| והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ | 18 |
Лекин булар дәл өз қенини төкүш үчүн сақлайду; Өз җанлириға замин болушни күтиду.
| כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ | 19 |
Нәпси йоғинап кәткән һәр бир адәмниң йоллириниң ақивити мана шундақ; [Һарам мал-дуния] өз егилириниң җенини алиду.
| חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ | 20 |
[Бүйүк] даналиқ кочида очуқ-ашкарә хитап қилмақта, Чоң мәйданларда садасини аңлатмақта.
| בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ | 21 |
Коча доқмушлирида адәмләрни чақирмақта, Шәһәр дәрвазилирида сөзлирини җакалимақта: —
| עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ | 22 |
И саддилар, қачанғичә мошундақ наданлиққа берилисиләр? Мәсқирә қилғучилар қачанғичә мәсқириликтин һозур алсун? Ахмақлар қачанғичә билимдин нәпрәтләнсун?!
| תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ | 23 |
Тәнбиһлиримгә қулақ селип маңған йолуңлардин янған болсаңлар еди! Роһумни силәргә төкүп берәттим, Сөзлиримни силәргә билдүргән болаттим.
| יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ | 24 |
Лекин чақирсам, аңлимидиңлар; Қолумни узартсам, һеч қайсиңлар қаримидиңлар.
| ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ | 25 |
Несиһәтлиримниң һәммисигә пәрва қилмидиңлар, Тәнбиһимни аңлашни қилчә халимидиңлар.
| גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ | 26 |
Шуңа, бешиңларға балаю-қаза кәлгәндә күлимән, Вәһимә силәргә йетиши билән мәсқирә қилимән.
| בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ | 27 |
Һалакәт елип кәлгән вәһимә үстүңләргә чүшкәндә, Вәйранчилиқ силәргә қуюнтаздәк кәлгәндә, Силәр еғир қайғуға вә азапқа муптила болғиниңларда —
| אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ | 28 |
У чағда мошу кишиләр мәндин өтүнүп чақириду, Мән пәрва қилмаймән, Мени тәлмүрүп издисиму, тапалмайду.
| תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ | 29 |
Улар билимгә нәпрәтләнгинидин, Пәрвәрдигардин әйминишни таллимиғинидин,
| לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ | 30 |
Мениң нәсиһитимни қилчә қобул қилғуси йоқлуғидин, Тәнбиһимгиму пәрва қилмиғиниңлардин,
| ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ | 31 |
Улар өз бешини йәйду, Өз қәстлиридин толуқ азап тартиду;
| כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ | 32 |
Чүнки саддиларниң йолдин чиқиши өз җениға замин болиду; Ахмақлар раһәтлик турмушидин өзлирини һалак қилиду.
| ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ | 33 |
Лекин маңа қулақ салғанлар аман-есән яшайду, Балаю-қазалардин, ғәм-әндишләрдин халий болуп, хатирҗәм туриду.
