< מִשְׁלֵי 1 >
משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ | 1 |
Masese ya Salomo, mwana mobali ya Davidi, mokonzi ya Isalaele:
לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ | 2 |
mpo na koyeba bwanya, kozwa mateya mpe kososola maloba ya mayele;
לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ | 3 |
mpo na kozwa mateya ya bwanya oyo epesaka bizaleli ya sembo, ya boyengebene mpe makambo ya alima;
לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ | 4 |
mpo na kopesa mayele epai ya bazoba, mpe boyebi epai ya bilenge.
ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ | 5 |
Tika ete moto ya bwanya ayoka yango, mpe akobakisa bwanya na ye, bongo moto ya mayele akoyeba mayele ya kotambolisa bato;
להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ | 6 |
mpo na kososola masese mpe sambole, maloba ya bwanya mpe kolimbola makambo.
יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ | 7 |
Kotosa Yawe ezali mosisa ya mayele; bato oyo bazangi mayele batiolaka bwanya mpe toli.
שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ | 8 |
Mwana na ngai ya mobali, yoka toli ya tata na yo, mpe kobwaka te mateya ya mama na yo;
כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ | 9 |
Pamba te ekozala lokola ekoti ya ngolu na moto na yo, mpe lokola mayaka ya kitoko na kingo na yo.
בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ | 10 |
Mwana na ngai ya mobali, soki bato ya masumu balingi kokweyisa yo, komitika te.
אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ | 11 |
Soki balobi na yo: « Yaka elongo na biso, tika ete tosala motambo mpo na koboma bato, tokosepela mpo na kokanga moto oyo ayebi likambo te!
נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol ) | 12 |
Ndenge mokili ya bakufi esalaka, tokomela ye ya bomoi, tokomela ye mobimba lokola bato oyo bakitaka na libulu ya kufa; (Sheol )
כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ | 13 |
tokozwa biloko ya talo ya ndenge na ndenge, mpe tokotondisa bandako na biso na bomengo ya bitumba;
גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ | 14 |
okozwa ndambo na yo epai na biso, pamba te biso nyonso tokosangisa biloko na biso esika moko; »
בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ | 15 |
mwana na ngai ya mobali, kokende elongo na bango te, longola makolo na yo na nzela na bango;
כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ | 16 |
pamba te makolo na bango ekimaka mbangu mpo na kolanda mabe, mpe bapotaka mbangu mpo na kosopa makila.
כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ | 17 |
Solo, ezali pamba kotia monyama liboso ya miso ya bikelamu nyonso oyo ezali na mapapu.
והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ | 18 |
Kasi bango, batiaka mitambo mpo na kosopa makila na bango moko, bamilukelaka pasi na bomoi na bango.
כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ | 19 |
Moto oyo alukaka kozwa bomengo na nzela ya lokuta asukaka kaka bongo, mpe bomengo yango ebomaka kaka ye moko.
חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ | 20 |
Bwanya azali koganga na libanda, atomboli mongongo na ye na bisika oyo bato ebele bakutanaka;
בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ | 21 |
azali koganga na bisika ya loyenge mpe azali koloba liboso ya ekuke ya engumba:
עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ | 22 |
« Yo moto oyo ozangi mayele, kino tango nini okolinga bozoba na yo? Kino tango nini batioli bakokoba kosepela kotiola? Mpe bino bazoba, kino tango nini bokokoba koyina mayele?
תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ | 23 |
Soki boyoki makebisi na Ngai, nakosopela bino Molimo na Ngai mpe nakososolisa bino maloba na Ngai.
יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ | 24 |
Kasi lokola bosundolaki Ngai tango nazalaki kobelela mpe moto moko te asalaki keba tango natandaki loboko,
ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ | 25 |
lokola bobwakaki toli na Ngai mpe boboyaki kondima pamela na Ngai,
גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ | 26 |
Ngai mpe nakoseka bino tango pasi ekoyela bino, nakotiola bino tango minyoko ekokomela bino,
בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ | 27 |
tango minyoko ekokomela bino na pwasa lokola mvula ya kake makasi, tango somo ekoyela bino lokola ekumbaki, tango mawa mpe somo ekokomela bino.
אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ | 28 |
Bakoganga epai na Ngai, kasi nakoyanola bango te; bakoluka Ngai na ngonga ya malamu, kasi bakomona Ngai te.
תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ | 29 |
Lokola bayinaki boyebi mpe baponaki te nzela ya kotosa Yawe,
לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ | 30 |
lokola baboyaki kondima toli na Ngai mpe batiolaki pamela na Ngai,
ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ | 31 |
bakolia mbuma ya etamboli na bango mpe bakotonda na mabongisi ya mitema na bango moko.
כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ | 32 |
Pamba te kotomboka ya bato oyo bazangi mayele ekoboma bango, mpe bozangi bokebi ya bato oyo bazangi mayele ekoboma kaka bango moko;
ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ | 33 |
kasi moto oyo ayokaka Ngai akovanda na kimia mpe akobanga mabe moko te. »