< מִשְׁלֵי 1 >
משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ | 1 |
Dagiti proverbio ni Solomon nga anak ni David, ti ari ti Israel.
לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ | 2 |
Mangisuro dagitoy a proverbio iti kinasirib ken sursuro, mangisuro kadagiti sasao iti pudno a pannakaawat,
לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ | 3 |
tapno maawatyo koma ti pannakailinteg tapno agbiagkayo babaen iti panangaramid iti umno, nalinteg, ken maiparbeng.
לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ | 4 |
Mangted met dagitoy a proverbio iti kinasirib kadagiti saan a nasuroan, ken mangted iti pannakaammo ken kinatimbeng kadagiti agtutubo.
ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ | 5 |
Dumngeg koma dagiti nasirib a tattao ket manayunan ti pannakasursuroda, ken makagun-od koma dagiti mannakaawat a tattao iti pannakatarabay,
להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ | 6 |
tapno maawatanda dagiti proverbio, pagsasao, ken dagiti sasao dagiti nasirib a tattao ken dagiti burburtiada.
יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ | 7 |
Ti panagbuteng kenni Yahweh ket isu ti pangrugian iti pannakaammo— laisen dagiti maag ti kinasirib ken disiplina.
שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ | 8 |
Anakko, denggem dagiti sursuro ti amam, ken saanmo a baybay-an dagiti annuroten ti inam;
כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ | 9 |
agbalindanto a makaay-ayo a balangat ti ulom ken kuwintas iti tengngedmo.
בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ | 10 |
Anakko, no awisendaka dagiti managbasol iti basolda, agkedkedka a sumurot kadakuada.
אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ | 11 |
No kunaenda, “Kumuyogka kadakami, mangpadaantayo iti patayentayo, aglemmengtayo ket mangdaruptayo lattan kadagiti inosente a tattao.
נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol ) | 12 |
Alun-onentayo ida a sibibiag, kas iti panangala ti sheol kadagiti nasalun-at, ket pagbalinentayo ida a kas kadagiti matmatnag iti abut. (Sheol )
כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ | 13 |
Makasaraktayo kadagiti amin a kita dagiti napapateg a banbanag; punnoentayo dagiti balbalaytayo kadagiti tinakawtayo kadagiti dadduma.
גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ | 14 |
Makikappengka kadakami; pagbalinentayo a maymaysa ti supottayo.”
בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ | 15 |
Anakko, saanka a makipagna kadakuada iti dayta a dalan; saanmo nga idisdiso ta sakam iti pagpagnaanda;
כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ | 16 |
tumartaray dagiti sakada iti kinadakes ken agdardarasda a mangpasayasay iti dara.
כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ | 17 |
Ta awan serserbina nga agipakatka iti iket a mangtiliw iti billit kabayatan a kumitkita ti billit.
והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ | 18 |
Agpadpadaan dagitoy a tattao a mangpapatayto met laeng kadagiti mismo a bagbagida— mangipakpakatda iti palab-og para kadagiti mismo a bagbagida.
כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ | 19 |
Kasta dagiti wagas ti amin a tao a manggunggun-od kadagiti kinabaknang babaen iti kinakillo; dagiti banag a nagun-od babaen iti saan a maiparbeng a wagas ti mangpukawto kadagiti biag dagiti kumpet iti daytoy.
חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ | 20 |
Agpukpukkaw ti kinasirib iti kalsada, ipigpigsana ti timekna kadagiti nagtengngaan ti ili;
בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ | 21 |
aglaawlaaw isuna iti nagsasabatan dagiti kalsada, iti pagserkan dagiti ruangan ti siudad ket kunkunana,
עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ | 22 |
“Dakayo nga awanan iti kinasirib, kasano pay kapaut aya ti panangay-ayatyo iti saanyo a maaw-awatan? Dakayo a mananglais, kasano pay kabayag aya ti panangragragsakyo iti pananglalaisyo, ken dakayo a maag, kasano pay kabayag aya a gurguraenyo ti kinalaing?
תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ | 23 |
Denggenyo ti panangbabalawko; ibukbukkonto dagiti kapanunotak kadakayo; ipakaammokto dagiti sasaok kadakayo.
יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ | 24 |
Immawagak ket saankayo a dimngeg; Inyunnatko ti imak, ngem awan ti nangikaskaso.
ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ | 25 |
Ngem saanyo nga inkankano dagiti amin a sursurok ken saanyo nga impangag ti panangtubtubngarko.
גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ | 26 |
Katawaakto ti pannakadidigrayo, laisenkayonto inton dumteng ti panagbuteng—
בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ | 27 |
inton dumteng a kasla bagyo ti kasta unay a butengyo ket iyanginnakayo ti didigra a kas iti alipugpog, inton dumteng ti panagrigat ken panagtuok kadakayo.
אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ | 28 |
Iti kasta ket awagandakto, ngem saanakto a sumungbat; kastanto unay ti panangawagda kaniak, ngem saandakto a masarakan.
תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ | 29 |
Gapu ta kagurada ti pannakaammo ken saanda a pinili ti agbuteng kenni Yahweh,
לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ | 30 |
saanda a sinurot ti sursurok, ken linaisda amin a panangilintegko.
ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ | 31 |
Kanendanto ti bunga dagiti aramidda, ket mapnekdanto babaen iti bunga dagiti panggepda.
כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ | 32 |
Mapapatayto dagiti saan a nasuroan inton tumallikudda, ket ti di panangikaskaso dagiti maag ti mangdadaelto kadakuada.
ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ | 33 |
Ngem ti siasinoman a dumngeg kaniak ket agbiagto a sitatalged ken aginananto a sitatalged nga awanan iti panagbuteng iti didigra.”