< מִשְׁלֵי 30 >
דברי אגור בן יקה המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל׃ | 1 |
Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
כי בער אנכי מאיש ולא בינת אדם לי׃ | 2 |
Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
ולא למדתי חכמה ודעת קדשים אדע׃ | 3 |
Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
מי עלה שמים וירד מי אסף רוח בחפניו מי צרר מים בשמלה מי הקים כל אפסי ארץ מה שמו ומה שם בנו כי תדע׃ | 4 |
Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
כל אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו׃ | 5 |
Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
אל תוסף על דבריו פן יוכיח בך ונכזבת׃ | 6 |
Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
שתים שאלתי מאתך אל תמנע ממני בטרם אמות׃ | 7 |
Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
שוא ודבר כזב הרחק ממני ראש ועשר אל תתן לי הטריפני לחם חקי׃ | 8 |
Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
פן אשבע וכחשתי ואמרתי מי יהוה ופן אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי׃ | 9 |
Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
אל תלשן עבד אל אדנו פן יקללך ואשמת׃ | 10 |
Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
דור אביו יקלל ואת אמו לא יברך׃ | 11 |
[Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ׃ | 12 |
[Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
דור מה רמו עיניו ועפעפיו ינשאו׃ | 13 |
[Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
דור חרבות שניו ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם׃ | 14 |
[Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
לעלוקה שתי בנות הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא אמרו הון׃ | 15 |
Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
שאול ועצר רחם ארץ לא שבעה מים ואש לא אמרה הון׃ (Sheol ) | 16 |
Grób, niepłodne łono, ziemia niesyta wody i ogień, [który] nie mówi: Dość. (Sheol )
עין תלעג לאב ותבוז ליקהת אם יקרוה ערבי נחל ויאכלוה בני נשר׃ | 17 |
Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
שלשה המה נפלאו ממני וארבע לא ידעתים׃ | 18 |
Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
דרך הנשר בשמים דרך נחש עלי צור דרך אניה בלב ים ודרך גבר בעלמה׃ | 19 |
Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
כן דרך אשה מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא פעלתי און׃ | 20 |
Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא תוכל שאת׃ | 21 |
Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
תחת עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע לחם׃ | 22 |
Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי תירש גברתה׃ | 23 |
Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
ארבעה הם קטני ארץ והמה חכמים מחכמים׃ | 24 |
Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
הנמלים עם לא עז ויכינו בקיץ לחמם׃ | 25 |
Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
שפנים עם לא עצום וישימו בסלע ביתם׃ | 26 |
Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו׃ | 27 |
Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך׃ | 28 |
Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת׃ | 29 |
Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
ליש גבור בבהמה ולא ישוב מפני כל׃ | 30 |
Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
זרזיר מתנים או תיש ומלך אלקום עמו׃ | 31 |
Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
אם נבלת בהתנשא ואם זמות יד לפה׃ | 32 |
Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
כי מיץ חלב יוציא חמאה ומיץ אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב׃ | 33 |
Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.