מִשְׁלֵי 30

1 דברי אגור בן יקה המשא נאם הגבר לאיתיאל לאיתיאל ואכל׃

Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.

2 כי בער אנכי מאיש ולא בינת אדם לי׃

Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.

3 ולא למדתי חכמה ודעת קדשים אדע׃

I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.

4 מי עלה שמים וירד מי אסף רוח בחפניו מי צרר מים בשמלה מי הקים כל אפסי ארץ מה שמו ומה שם בנו כי תדע׃

Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?

5 כל אמרת אלוה צרופה מגן הוא לחסים בו׃

Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.

6 אל תוסף על דבריו פן יוכיח בך ונכזבת׃

Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.

7 שתים שאלתי מאתך אל תמנע ממני בטרם אמות׃

Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.

8 שוא ודבר כזב הרחק ממני ראש ועשר אל תתן לי הטריפני לחם חקי׃

Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;

9 פן אשבע וכחשתי ואמרתי מי יהוה ופן אורש וגנבתי ותפשתי שם אלהי׃

Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.

10 אל תלשן עבד אל אדנו פן יקללך ואשמת׃

Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.

11 דור אביו יקלל ואת אמו לא יברך׃

Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.

12 דור טהור בעיניו ומצאתו לא רחץ׃

Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.

13 דור מה רמו עיניו ועפעפיו ינשאו׃

Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.

14 דור חרבות שניו ומאכלות מתלעתיו לאכל עניים מארץ ואביונים מאדם׃

Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.

15 לעלוקה שתי בנות הב הב שלוש הנה לא תשבענה ארבע לא אמרו הון׃

Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.

16 שאול ועצר רחם ארץ לא שבעה מים ואש לא אמרה הון׃ (Sheol h7585)

Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)

17 עין תלעג לאב ותבוז ליקהת אם יקרוה ערבי נחל ויאכלוה בני נשר׃

Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.

18 שלשה המה נפלאו ממני וארבע לא ידעתים׃

Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:

19 דרך הנשר בשמים דרך נחש עלי צור דרך אניה בלב ים ודרך גבר בעלמה׃

Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.

20 כן דרך אשה מנאפת אכלה ומחתה פיה ואמרה לא פעלתי און׃

Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.

21 תחת שלוש רגזה ארץ ותחת ארבע לא תוכל שאת׃

Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:

22 תחת עבד כי ימלוך ונבל כי ישבע לחם׃

Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;

23 תחת שנואה כי תבעל ושפחה כי תירש גברתה׃

Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.

24 ארבעה הם קטני ארץ והמה חכמים מחכמים׃

Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:

25 הנמלים עם לא עז ויכינו בקיץ לחמם׃

Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;

26 שפנים עם לא עצום וישימו בסלע ביתם׃

Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;

27 מלך אין לארבה ויצא חצץ כלו׃

Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;

28 שממית בידים תתפש והיא בהיכלי מלך׃

Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.

29 שלשה המה מיטיבי צעד וארבעה מיטבי לכת׃

Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:

30 ליש גבור בבהמה ולא ישוב מפני כל׃

Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:

31 זרזיר מתנים או תיש ומלך אלקום עמו׃

Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.

32 אם נבלת בהתנשא ואם זמות יד לפה׃

Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.

33 כי מיץ חלב יוציא חמאה ומיץ אף יוציא דם ומיץ אפים יוציא ריב׃

Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.