מִשְׁלֵי 3

1 בני תורתי אל תשכח ומצותי יצר לבך׃

Yaa ilma ko, barumsa ani siif kennu hin dagatin; ajaja koos garaatti qabadhu;

2 כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך׃

isaan bara baayʼee fi umurii dheeraa, nagaa fi badhaadhummaa siif dabaluutii.

3 חסד ואמת אל יעזבך קשרם על גרגרותיך כתבם על לוח לבך׃

Jaalallii fi amanamummaan yoom iyyuu sirraa hin fagaatin; morma keetti hidhadhu; gabatee garaa kee irrattis barreeffadhu.

4 ומצא חן ושכל טוב בעיני אלהים ואדם׃

Ati karaa kanaan fuula Waaqaatii fi fuula namaa duratti surraa fi maqaa gaarii ni argatta.

5 בטח אל יהוה בכל לבך ואל בינתך אל תשען׃

Garaa kee guutuun Waaqayyoon amanadhu; hubannaa kees hin abdatin;

6 בכל דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך׃

karaa kee hunda keessatti isa dursi; innis daandii kee siif qajeelcha.

7 אל תהי חכם בעיניך ירא את יהוה וסור מרע׃

Ani ogeessa ofiin hin jedhin; Waaqayyoon sodaadhu; waan hamaa irraas fagaadhu.

8 רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך׃

Wanni kun dhagna keetiif fayyaa kenna; lafee kee illee ni haaromsa.

9 כבד את יהוה מהונך ומראשית כל תבואתך׃

Qabeenya keetiin, mataa midhaan keetii hundaanis Waaqayyoon kabaji;

10 וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו׃

yoos gombisaan kee hamma irraan dhangalaʼutti guutama; iddoon cuunfaa wayinii keetiis daadhiidhaan guutamee irraan dhangalaʼa.

11 מוסר יהוה בני אל תמאס ואל תקץ בתוכחתו׃

Yaa ilma ko, adabbii Waaqayyoo hin tuffatin; dheekkamsa isaas hin jibbin.

12 כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את בן ירצה׃

Waaqayyo akkuma abbaa ilma ofii isaa jaallatu tokkootti warra jaallatu ni adabaatii.

13 אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה׃

Namni ogummaa argatu kan hubannaas argatu eebbifamaa dha;

14 כי טוב סחרה מסחר כסף ומחרוץ תבואתה׃

ogummaan meetii caalaa faayidaa qabaatii; warqee caalaas buʼaa namaaf buusa.

15 יקרה היא מפניים וכל חפציך לא ישוו בה׃

Gatiin ishee gatii lula diimaa caala; wanni ati akka malee hawwitu kam iyyuu isheedhaan wal qixxaachuu hin dandaʼu.

16 ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד׃

Jireenyi dheeraan harka ishee mirgaa keessa jira; badhaadhummaa fi ulfinni harka ishee bitaa keessa jiru.

17 דרכיה דרכי נעם וכל נתיבותיה שלום׃

Karaan ishee karaa nama gammachiisuu dha; daandiin ishee hundis nagaa dha.

18 עץ חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר׃

Isheen warra jabeessanii ishee qabataniif muka jireenyaa ti; warri itti cichanii ishee qabatan immoo ni eebbifamu.

19 יהוה בחכמה יסד ארץ כונן שמים בתבונה׃

Waaqayyo ogummaadhaan hundee lafaa buuse; hubannaadhaanis samiiwwan iddoo isaanii kaaʼe;

20 בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו טל׃

beekumsa isaatiin tuujubawwan gargar qoodaman; duumessoonnis fixeensa coccobsan.

21 בני אל ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה׃

Yaa ilma ko ogummaa fi hubannaa dhugaa eeggadhu; isaanis fuula kee duraa hin dhabamin;

22 ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך׃

isaan jireenya siif taʼu; morma kee miidhagsuufis faaya mormaa siif taʼu.

23 אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף׃

Yoos ati karaa kee nagumaan deemta; miilli kees hin gufatu;

24 אם תשכב לא תפחד ושכבת וערבה שנתך׃

ati yoo raftu hin sodaattu; hirribni kees yoo ati raftu sitti miʼaawa.

25 אל תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא׃

Balaa akkuma tasaa sitti dhufu yookaan badiisa hamoota galaafatu hin sodaatin;

26 כי יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד׃

Waaqayyo irkoo siif taʼaatii; akka miilli kee kiyyoodhaan hin qabamnes si eega.

27 אל תמנע טוב מבעליו בהיות לאל ידיך לעשות׃

Ati yeroo waan tokko gochuudhaaf aangoo qabdutti, warra wanni gaariin isaaniif malu irraa waan sana hin hanqisin.

28 אל תאמר לרעיך לך ושוב ומחר אתן ויש אתך׃

Utuu amma waa qabduu, ollaa keetiin, “Yeroo biraa deebiʼii kottu; ani bori siifin kennaatii” hin jedhin.

29 אל תחרש על רעך רעה והוא יושב לבטח אתך׃

Ollaa kee kan si amanee si cina jiraatu miidhuuf jettee waan hamaa itti hin yaadin.

30 אל תרוב עם אדם חנם אם לא גמלך רעה׃

Nama tokko utuu inni homaa si hin godhin akkasumaan hin miidhin.

31 אל תקנא באיש חמס ואל תבחר בכל דרכיו׃

Nama dabaatti hin hinaafin; yookaan karaa isaa tokko illee hin filatin.

32 כי תועבת יהוה נלוז ואת ישרים סודו׃

Waaqayyo nama jalʼaa ni jibbaatii; nama qajeelaa garuu ofitti aanfata.

33 מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך׃

Abaarsi Waaqayyoo mana nama hamaa irra buʼa; inni garuu mana nama qajeelaa ni eebbisa.

34 אם ללצים הוא יליץ ולעניים יתן חן׃

Inni qoostota of tuultotatti ni qoosa; warra gad of qabaniif immoo ayyaana kenna.

35 כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון׃

Ogeeyyiin ulfina dhaalu; gowwoota garuu inni ni qaanessa.