מִשְׁלֵי 3

1 בני תורתי אל תשכח ומצותי יצר לבך׃

हे मेरो छोरो, मेरा आज्ञाहरू नभुल्, र मेरा शिक्षाहरूलाई तेरो हृदयमा राख् ।

2 כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך׃

किनकि तिनले तेरो आयु लामो बनाउने छन्, र शान्ति ल्याउने छन् ।

3 חסד ואמת אל יעזבך קשרם על גרגרותיך כתבם על לוח לבך׃

करारको विश्‍वसनीयता र भरोसाले तँलाई कहिल्यै नछोडून् । तिनलाई तेरो गलाको वरिपरि सँगसँगै बाँध् । तिनलाई तेरो हृदयको पाटीमा लेख् ।

4 ומצא חן ושכל טוב בעיני אלהים ואדם׃

तब तैँले परमेश्‍वर र मानिसको दृष्‍टिमा निगाह पाउने छस्, र ख्याति कमाउने छस् ।

5 בטח אל יהוה בכל לבך ואל בינתך אל תשען׃

तेरो सारा हृदयले परमप्रभुमाथि भरोसा राख्, र तेरो आफ्नै समझशक्तिमा भर नपर् ।

6 בכל דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך׃

तेरा सबै मार्गमा उहाँलाई उहाँलाई सम्झी र उहाँले तेरा मार्गहरू सोझा तुल्याउने हुनेछ ।

7 אל תהי חכם בעיניך ירא את יהוה וסור מרע׃

तेरो आफ्नै दृष्‍टिमा बुद्धिमान् नबन् । परमप्रभुको भय मान्, र खराबीबाट फर्की ।

8 רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך׃

यो तेरो शरीरको लागि चङ्गाइ हुने छ, र तेरो देहको लागि ताजापन हुने छ ।

9 כבד את יהוה מהונך ומראשית כל תבואתך׃

तेरो धन-सम्पत्ति र तेरा सबै उब्जनीको अगौटे-फलले परमप्रभुको आदर गर् ।

10 וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו׃

तब तेरा भन्डार कोठाहरू भरिने छन्, र तेरा भाँडाकुँडाहरू नयाँ दाखमद्यले चुलिएर पोखिने छन् ।

11 מוסר יהוה בני אל תמאס ואל תקץ בתוכחתו׃

हे मेरो छोरो, परमप्रभुको निर्देशनलाई तुच्छ नठान्, र उहाँको हप्कीलाई घृणा नगर् ।

12 כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את בן ירצה׃

किनकि परमप्रभुले प्रेम गर्नुहुनेहरूलाई नै उहाँले अनुशासनमा राख्‍नुहुन्छ, जस्तो बुबालाई खुसी पार्ने छोरोलाई बुबाले व्यवहार गर्छ ।

13 אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה׃

बुद्धि प्राप्‍त गर्ने धन्यको हो । त्यसले समझशक्ति पनि पाउँछ ।

14 כי טוב סחרה מסחר כסף ומחרוץ תבואתה׃

तैँले बुद्धिबाट प्राप्‍त गर्ने कुरो चाँदीबाट प्राप्‍त गर्ने कुरोभन्दा उत्तम हुन्छ, र यसको लाभ सुनभन्दा उत्तम हुन्छ ।

15 יקרה היא מפניים וכל חפציך לא ישוו בה׃

बुद्धि गरगहनाभन्दा बहुमूल्य हुन्छ, र तैँले इच्छा गरेको कुनै पनि थोक त्यससित तुलना गर्न सकिँदैन ।

16 ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד׃

बुद्धिको दाहिने हातमा दीर्घायु हुन्छ भने त्यसको देब्रे हातमा धन-सम्पत्ति र मान हुन्छन् ।

17 דרכיה דרכי נעם וכל נתיבותיה שלום׃

त्यसको मार्ग दयाको मार्ग हो, र त्यसका सबै बाटा शान्तिका छन् ।

18 עץ חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר׃

बुद्धिलाई पक्रनेहरूका लागि त्यो जीवनको रुख हो, र त्यसलाई समात्‍नेहरू खुसी हुन्छन् ।

19 יהוה בחכמה יסד ארץ כונן שמים בתבונה׃

बुद्धिले नै परमप्रभुले पृथ्वी बनाउनुभयो र समझशक्तिले उहाँले आकाशहरू स्थापना गर्नुभयो ।

20 בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו טל׃

उहाँको ज्ञानद्वारा गहिरा-गहिरा सागरहरू फुटेर निस्के, र बादलले तलतिर शीत झारे ।

21 בני אל ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה׃

हे मेरो छोरो, पक्‍का बुद्धि र समझशक्तिलाई जोगाइराख्, अनि तिनलाई तेरो नजरबाट जान नदे ।

22 ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך׃

ती तेरो प्राणको निम्ति जीवन हुने छन्, र तेरो गलाको वरिपरि लगाउने स्‍नेहको गहना हुने छन् ।

23 אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף׃

तब तँ आफ्नो मार्गमा सुरक्षितसाथ हिँड्ने छस्, र तेरो खुट्टा ठोक्‍किने छैन ।

24 אם תשכב לא תפחד ושכבת וערבה שנתך׃

तँ पल्टँदा डराउने छैनस् । तँ पल्टँदा तँलाई मिठो निद्रा लाग्‍ने छ ।

25 אל תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא׃

दुष्‍टहरूबाट अकस्मात् आउने त्रास वा विपत्तिदेखि नडरा ।

26 כי יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד׃

किनकि परमप्रभु तेरो पक्षमा हुनुहुने छ, र उहाँले तेरो पाउलाई पासोमा पर्नदेखि जोगाउनुहुने छ ।

27 אל תמנע טוב מבעליו בהיות לאל ידיך לעשות׃

तँ शक्तिमा रहुञ्‍जेलसम्म भलाइ गरिन योग्य भएकाहरूबाट त्यसलाई नरोक् ।

28 אל תאמר לרעיך לך ושוב ומחר אתן ויש אתך׃

तँसित रुपियाँ-पैसा हुँदा आफ्नो छिमेकीलाई यसो नभन्, “जाऊ, र फेरि आऊ अनि म भोली दिने छु ।”

29 אל תחרש על רעך רעה והוא יושב לבטח אתך׃

तेरो नजिकै बस्‍ने र तँमाथि भर पर्ने आफ्नो छिमेकीको हानि गर्ने योजना नबना ।

30 אל תרוב עם אדם חנם אם לא גמלך רעה׃

तँलाई कसैले हानि नपुर्‍याउँदा विनाकारण त्यससित तर्क-वितर्क नगर् ।

31 אל תקנא באיש חמס ואל תבחר בכל דרכיו׃

हिंसात्मक व्यक्तिको ईर्ष्या नगर् वा त्यसको कुनै पनि मार्गलाई नछान् ।

32 כי תועבת יהוה נלוז ואת ישרים סודו׃

किनकि कुटिल व्यक्ति परमप्रभुको लागि घृणित हुन्छ, तर सोझो व्यक्तिलाई उहाँले आफ्नो विश्‍वासमा ल्याउनुहुन्छ ।

33 מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך׃

दुष्‍टहरूको घरमा परमप्रभुको सराप पर्छ, तर धर्मीहरूको घरमा उहाँको आशिष् पर्छ ।

34 אם ללצים הוא יליץ ולעניים יתן חן׃

उहाँले गिल्ला गर्नेहरूलाई गिल्ला गर्नुहुन्छ, तर विनम्र मानिसहरूलाई उहाँले आफ्नो स्‍नेह देखाउनुहुन्छ ।

35 כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון׃

बुद्धिमान् मानिसहरू आदरको हकदार हुने छन्, तर मूर्खहरू तिनीहरूकै लाजमा पर्ने छन् ।