מִשְׁלֵי 3

1 בני תורתי אל תשכח ומצותי יצר לבך׃

Anakku, janganlah melupakan ajaranku. Simpanlah segala perintahku di dalam hatimu

2 כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך׃

agar panjang umurmu dan tenteram hidupmu.

3 חסד ואמת אל יעזבך קשרם על גרגרותיך כתבם על לוח לבך׃

Hendaklah engkau senantiasa digerakkan oleh kebaikan hati dan kesetiaan. Jadikan keduanya seperti kalung pengingat pada lehermu. Ukirkanlah itu di dalam hatimu,

4 ומצא חן ושכל טוב בעיני אלהים ואדם׃

maka engkau akan dikasihi dan dihormati di hadapan Allah maupun manusia.

5 בטח אל יהוה בכל לבך ואל בינתך אל תשען׃

Percayalah kepada TUHAN dengan sepenuh hatimu dan jangan mengandalkan pemikiranmu sendiri.

6 בכל דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך׃

Mintalah kehendak-Nya dalam setiap langkah hidupmu, maka Dia akan menuntunmu ke jalan yang benar.

7 אל תהי חכם בעיניך ירא את יהוה וסור מרע׃

Janganlah berpikir bahwa dirimu sudah bijaksana. Takutlah kepada TUHAN dan jauhilah yang jahat.

8 רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך׃

Itulah jamu yang akan membuat tubuhmu sehat dan selalu segar.

9 כבד את יהוה מהונך ומראשית כל תבואתך׃

Pergunakanlah apa pun yang engkau miliki untuk menghormati TUHAN, dan persembahkanlah bagian terbaik dari segala penghasilanmu.

10 וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו׃

Maka oleh berkat TUHAN, gudang-gudangmu tidak akan cukup besar untuk memuat semua hasil panenmu, dan penampungan air anggurmu tidak akan cukup memuat hasil pemerasan buah anggurmu.

11 מוסר יהוה בני אל תמאס ואל תקץ בתוכחתו׃

Anakku, janganlah menolak didikan TUHAN, dan jangan marah bila Dia menegurmu.

12 כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את בן ירצה׃

Karena TUHAN menegur orang yang Dia kasihi, seperti seorang ayah mendidik anak yang dikasihinya untuk memperbaiki kelakuannya.

13 אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה׃

Sungguh berbahagia bila engkau menyambut Sang Hikmat menjadi guru kehidupanmu! Darinyalah engkau akan menerima wawasan.

14 כי טוב סחרה מסחר כסף ומחרוץ תבואתה׃

Sebab hasil pengajaran Sang Hikmat lebih berharga daripada perak maupun emas murni,

15 יקרה היא מפניים וכל חפציך לא ישוו בה׃

bahkan lebih bernilai daripada batu permata. Semua yang diinginkan manusia tak sebanding dengannya.

16 ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד׃

Hikmat itu membawakan bagimu umur panjang di tangan kanannya, juga kekayaan dan kehormatan di tangan kirinya.

17 דרכיה דרכי נעם וכל נתיבותיה שלום׃

Dia akan menuntunmu di jalan hidup yang menyenangkan dan penuh ketenangan.

18 עץ חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר׃

Memiliki dia akan membuatmu panjang umur, seperti menemukan pohon kehidupan. Bila engkau tetap berpegang padanya, engkau akan sangat diberkati.

19 יהוה בחכמה יסד ארץ כונן שמים בתבונה׃

Dengan hikmat itulah TUHAN menciptakan langit dan bumi. Dengan perhitungan yang bijaksana Dia mengatur segala air dan hujan.

20 בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו טל׃

21 בני אל ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה׃

Jadi anakku, utamakanlah kebijaksanaan dan kematangan berpikir. Simpanlah keduanya baik-baik di dalam dirimu.

22 ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך׃

Dengan begitu, engkau akan berumur panjang dan beroleh nama baik.

23 אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף׃

Engkau pun akan hidup dengan aman tanpa tersandung bahaya kesalahan.

24 אם תשכב לא תפחד ושכבת וערבה שנתך׃

Maka engkau dapat tidur lelap, karena tiadalah resah dan gelisah.

25 אל תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא׃

Engkau tak perlu takut saat bencana tiba-tiba datang. Orang jahat akan dihantam, tetapi engkau tetap aman,

26 כי יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד׃

sebab engkau bersandar kepada TUHAN. Dialah yang menjagamu dari perangkap musuhmu.

27 אל תמנע טוב מבעליו בהיות לאל ידיך לעשות׃

Waktu sesamamu memerlukan bantuan, janganlah berdiam diri. Bantulah dia bila engkau mampu.

28 אל תאמר לרעיך לך ושוב ומחר אתן ויש אתך׃

Apa yang dapat engkau berikan hari ini, berikanlah tanpa menunda. Jangan katakan kepadanya, “Besok saja aku membantumu.”

29 אל תחרש על רעך רעה והוא יושב לבטח אתך׃

Jangan sekali-kali merencanakan kejahatan terhadap orang di sekitarmu, karena mereka merasa aman di dekatmu.

30 אל תרוב עם אדם חנם אם לא גמלך רעה׃

Jika sesamamu tidak bersalah terhadap engkau, jangan memulai pertengkaran dengannya.

31 אל תקנא באיש חמס ואל תבחר בכל דרכיו׃

Jangan iri hati kepada orang yang mendapat harta dengan kekerasan. Jangan meniru cara hidup mereka.

32 כי תועבת יהוה נלוז ואת ישרים סודו׃

Sebab TUHAN membenci orang jahat, tetapi menjadi sahabat bagi orang jujur.

33 מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך׃

Seluruh isi rumah orang jahat berada di bawah kutukan TUHAN, tetapi rumah tangga orang benar diberkati-Nya.

34 אם ללצים הוא יליץ ולעניים יתן חן׃

TUHAN memandang rendah orang yang menghina orang lain, tetapi bermurah hati kepada orang yang rendah hati.

35 כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון׃

Orang bijak akan mendapat kehormatan tanpa mencarinya, tetapi orang bebal akan bergelimang aib.