מִשְׁלֵי 3

1 בני תורתי אל תשכח ומצותי יצר לבך׃

Mũrũ wakwa, ndũkariganĩrwo nĩ ũrutani wakwa, no ngoro yaku nĩĩrũmagie maathani makwa,

2 כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך׃

nĩgũkorwo nĩmagakuongerera matukũ ũtũũre mĩaka mĩingĩ, na matũme ũgaacĩre.

3 חסד ואמת אל יעזבך קשרם על גרגרותיך כתבם על לוח לבך׃

Ndũkanareke wendani na wĩhokeku ikweherere; cioherere ngingo yaku, ũciandĩke kĩhengere-inĩ kĩa ngoro yaku.

4 ומצא חן ושכל טוב בעיני אלהים ואדם׃

Weka ũguo nĩũgeetĩkĩrĩka, na ũgĩe na rĩĩtwa rĩega maitho-inĩ ma Ngai o na ma andũ.

5 בטח אל יהוה בכל לבך ואל בינתך אל תשען׃

Wĩhoke Jehova na ngoro yaku yothe, na ndũkanehoke ũmenyo waku mwene;

6 בכל דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך׃

mũmenyithagie mĩthiĩre yaku yothe, na nĩarĩrũngaga njĩra ciaku.

7 אל תהי חכם בעיניך ירא את יהוה וסור מרע׃

Tiga kwĩonaga ũrĩ mũũgĩ maitho-inĩ maku mwene; wĩtigĩre Jehova na ũtheemage maũndũ marĩa mooru.

8 רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך׃

Ũndũ ũcio nĩũrĩkũrehagĩra ũgima wa mwĩrĩ, na mahĩndĩ maku makoragwo marĩ na hinya.

9 כבד את יהוה מהונך ומראשית כל תבואתך׃

Tĩĩaga Jehova na ũtonga waku, ningĩ ũmũtĩĩage na maciaro mothe ma mbere ma irio ciaku cia mĩgũnda;

10 וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו׃

namo makũmbĩ maku nĩmakaiyũrĩrĩra, nayo mĩtũngi yaku ĩiyũrĩrĩre ndibei ya mũhihano.

11 מוסר יהוה בני אל תמאס ואל תקץ בתוכחתו׃

Mũrũ wakwa, tiga kũnyarara ihũũra rĩa Jehova, na ndũgathũũre irũithia rĩake,

12 כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את בן ירצה׃

nĩgũkorwo Jehova arũithagia arĩa endete, o ta ũrĩa ithe wa mũndũ arũithagia mũriũ ũrĩa akenagĩra.

13 אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה׃

Kũrathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa wonete ũũgĩ, mũndũ ũcio wĩgĩĩrĩire na ũmenyo,

14 כי טוב סחרה מסחר כסף ומחרוץ תבואתה׃

nĩgũkorwo ũũgĩ nĩ wa bata mũno gũkĩra betha, na ũciaraga uumithio ũkĩrĩte wa thahabu.

15 יקרה היא מפניים וכל חפציך לא ישוו בה׃

Ũũgĩ ũrĩ goro gũkĩra ruru iria ndune; kĩrĩa gĩothe ũngĩĩrirĩria gũtirĩ kĩngĩringithanio naguo.

16 ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד׃

Guoko-inĩ gwake kwa ũrĩo harĩ ũingĩ wa matukũ; guoko-inĩ gwake kwa ũmotho harĩ na ũtonga na gĩtĩĩo.

17 דרכיה דרכי נעם וכל נתיבותיה שלום׃

Mĩthiĩre ya ũũgĩ nĩ mĩthiĩre ya kwendeka, na njĩra ciaguo ciothe nĩ cia thayũ.

18 עץ חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר׃

Ũũgĩ nĩ mũtĩ wa muoyo kũrĩ arĩa maũhĩmbagĩria; arĩa megĩagĩra naguo-rĩ, nĩmarĩrathimagwo.

19 יהוה בחכמה יסד ארץ כונן שמים בתבונה׃

Jehova aahandire mĩthingi ya thĩ na ũũgĩ, na akĩrũmia igũrũ na ũmenyo wake;

20 בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו טל׃

ũmenyo wake nĩguo wagayanirie kũrĩa kũriku, namo matu magatatagia ime.

21 בני אל ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה׃

Mũrũ wakwa tũũria matua mega na ũkũũrani maũndũ, ndũkanareke ciehere maitho-inĩ maku;

22 ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך׃

nĩcio igaagũtũũria muoyo, na nĩ ithaga rĩa kũgemagia ngingo yaku.

23 אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף׃

Ningĩ ũrĩthiiaga na njĩra yaku ũrĩ na thayũ, na kũgũrũ gwaku gũtikahĩngwo;

24 אם תשכב לא תפחד ושכבת וערבה שנתך׃

Wakoma-rĩ, ndũgetigĩra; wakoma-rĩ, ũrĩkomaga toro mwega.

25 אל תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא׃

Ndũgetigĩre mwanangĩko wa narua, kana kĩhuhũkanio kĩrĩa gĩkoragĩrĩra andũ arĩa aaganu,

26 כי יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד׃

nĩgũkorwo Jehova nĩwe ũgaatuĩka mwĩhoko waku, na amenyagĩrĩre kũgũrũ gwaku gũtikanyiitwo nĩ mũtego.

27 אל תמנע טוב מבעליו בהיות לאל ידיך לעשות׃

Ndũkanagirĩrĩrie ũndũ mwega ũkinyĩre arĩa maagĩrĩirwo nĩgũkinyĩrĩrwo nĩguo, rĩrĩa ũrĩ na ũhoti wa kũhingia ũndũ ũcio.

28 אל תאמר לרעיך לך ושוב ומחר אתן ויש אתך׃

Ndũkaneere mũndũ wa itũũra rĩaku atĩrĩ, “Thiĩ ũgooka rĩngĩ; kĩu ũrenda nĩngakũhe rũciũ,” o rĩrĩa ũrĩ na kĩndũ kĩu hakuhĩ.

29 אל תחרש על רעך רעה והוא יושב לבטח אתך׃

Ndũkanaciirĩre gwĩka mũndũ wa itũũra rĩaku ũũru, ũcio ũtũũraga hakuhĩ nawe akwĩhokete.

30 אל תרוב עם אדם חנם אם לא גמלך רעה׃

Ndũkanarũithie mũndũ tũhũ, rĩrĩa atarĩ ũndũ mũũru agwĩkĩte.

31 אל תקנא באיש חמס ואל תבחר בכל דרכיו׃

Ndũkanacumĩkĩre maũndũ ma mũndũ wa ngũĩ, kana ũthuure njĩra o na ĩmwe yake,

32 כי תועבת יהוה נלוז ואת ישרים סודו׃

nĩgũkorwo Jehova nĩathũire mũndũ mwaganu, no nĩagĩĩaga ndundu na andũ arĩa arũngĩrĩru.

33 מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך׃

Nyũmba ya arĩa aaganu ĩtũũraga na kĩrumi kĩa Jehova, no mũciĩ wa arĩa athingu nĩaũrathimaga.

34 אם ללצים הוא יליץ ולעניים יתן חן׃

Jehova nĩanyũrũragia andũ arĩa manyũrũranagia na mwĩtĩĩo, no arĩa menyiihagia nĩamaheaga wega wake.

35 כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון׃

Andũ arĩa oogĩ magayaga gĩtĩĩo, no andũ arĩa akĩĩgu magayaga njono.