מִשְׁלֵי 3

1 בני תורתי אל תשכח ומצותי יצר לבך׃

Wuoda, kik wiyi wil kod puonjna to ket chikena osik e chunyi,

2 כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך׃

nimar gibiro miyo ngimani dhi maber midag higni mangʼeny kendo ibed gi kwe kod mwandu.

3 חסד ואמת אל יעזבך קשרם על גרגרותיך כתבם על לוח לבך׃

Kik iwe hera kod adiera weyi; twegi e ngʼuti, kendo ndikgi e chunyi maiye.

4 ומצא חן ושכל טוב בעיני אלהים ואדם׃

Eka iniyud ngʼwono kod nying maber e nyim Nyasaye kod dhano.

5 בטח אל יהוה בכל לבך ואל בינתך אל תשען׃

Gen kuom Jehova Nyasaye gi chunyi duto, kendo kik igen kuom ngʼeyoni iwuon;

6 בכל דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך׃

ket yoreni duto kuome eka nomi yoregi oriere tir.

7 אל תהי חכם בעיניך ירא את יהוה וסור מרע׃

Kik ibed mariek e pachi iwuon to luor Jehova Nyasaye eka inilo richo.

8 רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך׃

Tim ma kamano nomi ringri bedo gi ngima kendo nobed chiemo ne chunyi.

9 כבד את יהוה מהונך ומראשית כל תבואתך׃

Mi Jehova Nyasaye duongʼ gi mwanduni kichiwone cham mabeyo ma ikayo e puotheni;

10 וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו׃

eka dechegi nopongʼ gi cham mogundho kendo agulnigi nopongʼ gi divai manyien maonge kama ikanoe.

11 מוסר יהוה בני אל תמאס ואל תקץ בתוכחתו׃

Wuoda, kik icha kum mar Jehova Nyasaye kendo kik ingʼur kokweri kuom gik maricho;

12 כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את בן ירצה׃

nimar Jehova Nyasaye kumo jogo mohero mana kaka wuoro chiko wuode ma omorgo.

13 אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה׃

En jahawi ngʼatno moyudo rieko, ngʼatno man-gi winjo,

14 כי טוב סחרה מסחר כסף ומחרוץ תבואתה׃

nimar en gohala moloyo fedha kendo okelo gik mabeyo moloyo dhahabu.

15 יקרה היא מפניים וכל חפציך לא ישוו בה׃

Ober moloyo kite ma nengogi tek; onge gimoro amora migombo ma dipim kode.

16 ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד׃

Ngima kuom ndalo mangʼeny ni e lwete korachwich; to e lwete koracham nitiere mwandu kod duongʼ.

17 דרכיה דרכי נעם וכל נתיבותיה שלום׃

Yorene gin yore mag mor kendo yorene duto gin mag kwe.

18 עץ חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר׃

En yadh ngima ne jogo morwake; jogo mopadore kuome biro yudo gweth.

19 יהוה בחכמה יסד ארץ כונן שמים בתבונה׃

Kuom rieko Jehova Nyasaye nochweyo mise mar piny kendo noketo polo kama entie kuom lony mare;

20 בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו טל׃

kuom ngʼeyo mare ema nopogogo aore gi nembe, kendo nomiyo boche polo okelo thoo.

21 בני אל ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה׃

Wuoda, rit ngʼado bura makare kod pogo tiend wach, kik iwe gilalni.

22 ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך׃

Ginibedni ngima maber, ka tigo maber mitweyo e ngʼuti.

23 אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף׃

Eka ibiro dhi e yoreni gi kwe kendo tiendi ok nochwanyre;

24 אם תשכב לא תפחד ושכבת וערבה שנתך׃

ka inindo, to ok inibed maluor, kendo ininind mayom nyaka piny ru.

25 אל תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא׃

Kik ibed giluoro mar masira ma ditimreni apoya nono kata kethruok mamako jogo maricho,

26 כי יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד׃

nimar Jehova Nyasaye ema nomi ibed jachir kendo norit tiendi mondo kik odonji e obadho.

27 אל תמנע טוב מבעליו בהיות לאל ידיך לעשות׃

Kik iwe timo maber ni jogo mowinjorego, ka in kod nyalo mar timo kamano.

28 אל תאמר לרעיך לך ושוב ומחר אתן ויש אתך׃

Ka inyalo konyo wadu kawuono, to kik iwachne niya, “Dogi iduog bangʼe kiny, eka akonyi.”

29 אל תחרש על רעך רעה והוא יושב לבטח אתך׃

Kik ichan hinyo jabathi, modak machiegni kodi gi kwe.

30 אל תרוב עם אדם חנם אם לא גמלך רעה׃

Kik ihangne ngʼato wach maonge gima omiyo, kaonge gima rach mosetimoni.

31 אל תקנא באיש חמס ואל תבחר בכל דרכיו׃

Kik nyiego maki gi ja-mahundu, kata wuotho e yore moro amora.

32 כי תועבת יהוה נלוז ואת ישרים סודו׃

Nimar Jehova Nyasaye ger gi jaricho to ogeno joma kare.

33 מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך׃

Kwongʼ mar Jehova Nyasaye ni e od jaricho, to ogwedho dala ngʼat makare.

34 אם ללצים הוא יליץ ולעניים יתן חן׃

Ojaro jojaro masungore to ochiwo ngʼwono ni joma obolore.

35 כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון׃

Joma riek yudo luor kaka girkeni to joma ofuwo enonyis wichkuotgi ayanga.