< מִשְׁלֵי 3 >
בני תורתי אל תשכח ומצותי יצר לבך׃ | 1 |
Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך׃ | 2 |
kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
חסד ואמת אל יעזבך קשרם על גרגרותיך כתבם על לוח לבך׃ | 3 |
Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
ומצא חן ושכל טוב בעיני אלהים ואדם׃ | 4 |
Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
בטח אל יהוה בכל לבך ואל בינתך אל תשען׃ | 5 |
Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
בכל דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך׃ | 6 |
sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
אל תהי חכם בעיניך ירא את יהוה וסור מרע׃ | 7 |
Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך׃ | 8 |
Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
כבד את יהוה מהונך ומראשית כל תבואתך׃ | 9 |
Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו׃ | 10 |
ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
מוסר יהוה בני אל תמאס ואל תקץ בתוכחתו׃ | 11 |
Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את בן ירצה׃ | 12 |
kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה׃ | 13 |
Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
כי טוב סחרה מסחר כסף ומחרוץ תבואתה׃ | 14 |
Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
יקרה היא מפניים וכל חפציך לא ישוו בה׃ | 15 |
Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד׃ | 16 |
Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
דרכיה דרכי נעם וכל נתיבותיה שלום׃ | 17 |
Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
עץ חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר׃ | 18 |
Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
יהוה בחכמה יסד ארץ כונן שמים בתבונה׃ | 19 |
Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו טל׃ | 20 |
Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
בני אל ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה׃ | 21 |
Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך׃ | 22 |
Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף׃ | 23 |
Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
אם תשכב לא תפחד ושכבת וערבה שנתך׃ | 24 |
kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
אל תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא׃ | 25 |
Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
כי יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד׃ | 26 |
kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
אל תמנע טוב מבעליו בהיות לאל ידיך לעשות׃ | 27 |
Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
אל תאמר לרעיך לך ושוב ומחר אתן ויש אתך׃ | 28 |
Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
אל תחרש על רעך רעה והוא יושב לבטח אתך׃ | 29 |
Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
אל תרוב עם אדם חנם אם לא גמלך רעה׃ | 30 |
Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
אל תקנא באיש חמס ואל תבחר בכל דרכיו׃ | 31 |
Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
כי תועבת יהוה נלוז ואת ישרים סודו׃ | 32 |
Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך׃ | 33 |
Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
אם ללצים הוא יליץ ולעניים יתן חן׃ | 34 |
Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון׃ | 35 |
Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.