מִשְׁלֵי 24

1 אל תקנא באנשי רעה ואל תתאו להיות אתם׃

Yamanlargha reshk qilma, Ular bilen bardi-keldi qilishni arzu qilma;

2 כי שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה׃

Chünki ularning köngli zorawanliqnila oylar; Ularning aghzi azar yetküzüshni sözler.

3 בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן׃

Aile bolsa danaliq asasida berpa qilinar; Chüshinish bilen mustehkemliner.

4 ובדעת חדרים ימלאו כל הון יקר ונעים׃

Bilim bilen öyning xaniliri herxil qimmetlik, ésil göherlerge toldurular.

5 גבר חכם בעוז ואיש דעת מאמץ כח׃

Dana adem zor küchke igidur; Bilimi bar adem qudritini ashurar.

6 כי בתחבלות תעשה לך מלחמה ותשועה ברב יועץ׃

Puxta nesihetler bilen jeng qilghin; Ghelibe bolsa Birdinbir Ulugh Meslihetchi bilen bolar.

7 ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח פיהו׃

Danaliq eqilsiz ademge nisbeten tolimu égiz, chüshiniksizdur; [Chonglar] sheher derwazisi aldigha yighilghanda u zuwan achalmas.

8 מחשב להרע לו בעל מזמות יקראו׃

Eskilikni niyetligen adem «suyiqestchi» atilar.

9 זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ׃

Exmeqliqtin bolghan niyet gunahdur; Hakawur kishi ademlerge yirginchliktur.

10 התרפית ביום צרה צר כחכה׃

Béshinggha éghir kün chüshkende jasaretsiz bolsang, Küchsiz hésablinisen.

11 הצל לקחים למות ומטים להרג אם תחשוך׃

[Sewebsiz] ölümge tartilghanlarni qutquzghin; Boghuzlinish xewpide turghanlardin yardem qolungni tartma;

12 כי תאמר הן לא ידענו זה הלא תכן לבות הוא יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו׃

Eger sen: «Bu ishtin xewirimiz yoqtur» déseng, Her ademning könglini tarazigha Salghuchi buni körmesmu? Jéningni hayat Saqlighuchi uni bilmesmu? U herbir insan balsining öz qilghanliri boyiche ularning özige yandurmasmu?

13 אכל בני דבש כי טוב ונפת מתוק על חכך׃

I oghlum, hesel [tapsang] istimal qil, u yaxshidur. Here könikidin alghan hesel bolsa tatliq tétiydu;

14 כן דעה חכמה לנפשך אם מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת׃

Danaliq bilen tonushsang, umu könglüngge shuningdek bolar; Uni tapqiningda jezmen yaxshi köridighan kününg bolidu, Arzu-ümiding bikargha ketmes.

15 אל תארב רשע לנוה צדיק אל תשדד רבצו׃

I rezil adem, heqqaniyning öyige yoshurun hujum qilishni kütme, Uning turalghusini bulighuchi bolma!

16 כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה׃

Chünki heqqaniy yette qétim yiqilip chüsher, Biraq axiri yene ornidin turar. Lékin rezil kishi külpet ichige putliship chüsher.

17 בנפל אויביך אל תשמח ובכשלו אל יגל לבך׃

Reqibing yiqilip ketse xush bolup ketme, Düshmining putliship chüshse shadlanma;

18 פן יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו׃

Perwerdigar buni körgende, Bu qiliqingni yaxshi körmey, Belkim ghezipini reqibingge chüshürmesliki mumkin.

19 אל תתחר במרעים אל תקנא ברשעים׃

Yamanlar [rawaj tapsa], biaram bolup ketme; Rezillerge reshk qilma.

20 כי לא תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך׃

Chünki yamanlarning kélechiki yoqtur, Uning chirighimu öchürüler.

21 ירא את יהוה בני ומלך עם שונים אל תתערב׃

I oghlum, Perwerdigardin qorqqin, padishahnimu hörmet qil. Qutratquchilar bilen arilashma.

22 כי פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע׃

Bundaq kishilerge kélidighan balayi’apet ushtumtut bolar, [Perwerdigar bilen padishahning] ularni qandaq yoqitidighanliqini bilemsen?

23 גם אלה לחכמים הכר פנים במשפט בל טוב׃

Bularmu aqilanilerning sözliridur: — Sot qilghanda bir terepke yan bésish qet’iy bolmas.

24 אמר לרשע צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים׃

Jinayetchige: «Eyibsiz sen» dep höküm chiqarghan kishige, Xelqler lenet éytar; El-yurtlar uningdin nepretliner.

25 ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת טוב׃

Biraq ular jinayetchining gunahini échip tashlighan kishidin xursen bolar, Ular uninggha bext-saadet tilisher.

26 שפתים ישק משיב דברים נכחים׃

Durus jawab bergüchi, Goyaki kishining lewlirige söygüchidur.

27 הכן בחוץ מלאכתך ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך׃

Awwal sirtta ishliringning yolini hazirlap, Étiz-ériqliringni teyyarla, Andin öyüngni salghin.

28 אל תהי עד חנם ברעך והפתית בשפתיך׃

Yéqininggha qarshi asassiz guwahliq qilma; Aghzingdin héch yalghanchiliq chiqarma.

29 אל תאמר כאשר עשה לי כן אעשה לו אשיב לאיש כפעלו׃

«U manga qandaq qilghan bolsa, menmu uninggha shundaq qilimen, Uning manga qilghinini özige yandurimen», dégüchi bolma.

30 על שדה איש עצל עברתי ועל כרם אדם חסר לב׃

Men hurunning étizliqidin öttim, Eqilsizning üzümzarliqi yénidin mangdim,

31 והנה עלה כלו קמשנים כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה׃

Mana, her yéridin tikenler ösüp chiqqan, Xoxilar yer yüzini bésip ketken, Qoruq témi örülüp ketken!

32 ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר׃

Ularni körgech, obdan oylandim; Körginimdin sawaq aldim: —

33 מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב׃

Sen: «Yene birdem közümni yumuwalay, Yene birdem uxliwalay, Yene birdem put-qolumni almap yétiwalay» — déseng,

34 ובא מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן׃

Namratliq bulangchidek séni bésip kéler, Hajetmenlik qalqanliq eskerdek sanga hujum qilar.