מִשְׁלֵי 24

1 אל תקנא באנשי רעה ואל תתאו להיות אתם׃

به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،

2 כי שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה׃

زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.

3 בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן׃

خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،

4 ובדעת חדרים ימלאו כל הון יקר ונעים׃

اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.

5 גבר חכם בעוז ואיש דעת מאמץ כח׃

آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.

6 כי בתחבלות תעשה לך מלחמה ותשועה ברב יועץ׃

پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.

7 ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח פיהו׃

نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

8 מחשב להרע לו בעל מזמות יקראו׃

کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.

9 זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ׃

نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

10 התרפית ביום צרה צר כחכה׃

اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.

11 הצל לקחים למות ומטים להרג אם תחשוך׃

از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.

12 כי תאמר הן לא ידענו זה הלא תכן לבות הוא יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו׃

نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.

13 אכל בני דבש כי טוב ונפת מתוק על חכך׃

پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.

14 כן דעה חכמה לנפשך אם מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת׃

15 אל תארב רשע לנוה צדיק אל תשדד רבצו׃

ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،

16 כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה׃

زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.

17 בנפל אויביך אל תשמח ובכשלו אל יגל לבך׃

وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،

18 פן יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו׃

زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!

19 אל תתחר במרעים אל תקנא ברשעים׃

به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،

20 כי לא תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך׃

زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.

21 ירא את יהוה בני ומלך עם שונים אל תתערב׃

پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،

22 כי פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע׃

کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟

23 גם אלה לחכמים הכר פנים במשפט בל טוב׃

قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

24 אמר לרשע צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים׃

هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،

25 ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת טוב׃

ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.

26 שפתים ישק משיב דברים נכחים׃

جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.

27 הכן בחוץ מלאכתך ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך׃

اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.

28 אל תהי עד חנם ברעך והפתית בשפתיך׃

علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.

29 אל תאמר כאשר עשה לי כן אעשה לו אשיב לאיש כפעלו׃

نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»

30 על שדה איש עצל עברתי ועל כרם אדם חסר לב׃

از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛

31 והנה עלה כלו קמשנים כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה׃

همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.

32 ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר׃

با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:

33 מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב׃

کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

34 ובא מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן׃

و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.