מִשְׁלֵי 24

1 אל תקנא באנשי רעה ואל תתאו להיות אתם׃

Mègabiã ŋu ame vɔ̃ɖiwo o, mègadi woƒe hamenɔnɔ o

2 כי שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה׃

elabena woƒe dzi ɖoa nu tovo eye woƒe nuyiwo ƒoa nu tso nu gbegblẽ wɔwɔ ŋuti.

3 בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן׃

Nunya wotsɔna tua xɔe eye gɔmesese wotsɔna ɖoa egɔme anyie,

4 ובדעת חדרים ימלאו כל הון יקר ונעים׃

to sidzedze me wotsɔa nu nyui tɔxɛ siwo mebɔ o kple kesinɔnu nyuiwo yɔa woƒe xɔwo mee.

5 גבר חכם בעוז ואיש דעת מאמץ כח׃

Ŋusẽ gã aɖe le nunyala si eye ame si si gɔmesese le la dzia eƒe ŋusẽ ɖe edzi.

6 כי בתחבלות תעשה לך מלחמה ותשועה ברב יועץ׃

Èhiã nufiame hafi adze aʋa eye hafi dziɖuɖu nava la, èhiã aɖaŋuɖola geɖewo.

7 ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח פיהו׃

Nunya kɔ boo na bometsila akpa; le amehawo dome, le agbo nu la, nya aɖeke mele esi wòagblɔ o.

8 מחשב להרע לו בעל מזמות יקראו׃

Ame si ɖo vɔ̃ be yeawɔ lae woyɔna be ame vɔ̃ɖi.

9 זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ׃

Bometsinuwo ɖoɖo nye nu vɔ̃ eye amewo tsria fewuɖula.

10 התרפית ביום צרה צר כחכה׃

Ne èʋuʋu le xaxaɣi la, aleke wò ŋusẽ mehele sue o?

11 הצל לקחים למות ומטים להרג אם תחשוך׃

Ɖe ame siwo wokplɔ yina wuwu ge eye xɔ na ame siwo le yiyim sɔgɔsɔgɔ yina ɖe ku me.

12 כי תאמר הן לא ידענו זה הלא תכן לבות הוא יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו׃

Ne ègblɔ be, “Míenya naneke tso nu sia ŋuti o” la, ɖe ame si daa dziwo kpɔ la menyae oa? Ɖe wòle nyanya na ame si kpɔa wò agbe ta? Ɖe maɖo eteƒe na ame sia ame ɖe nu si wòwɔ la nu oa?

13 אכל בני דבש כי טוב ונפת מתוק על חכך׃

Vinye, no anyitsi elabena enyo; anyitsi tso anyito me avivi le wò nu me.

14 כן דעה חכמה לנפשך אם מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת׃

Nyae hã be, nunya avivi wò luʋɔ nu; ne èke ɖe eŋu la, mɔkpɔkpɔ li na wò hena etsɔ si gbɔna eye wò mɔkpɔkpɔ mazu dzodzro o.

15 אל תארב רשע לנוה צדיק אל תשדד רבצו׃

Mègade xa ɖe ame dzɔdzɔe ƒe aƒe ŋu o, mègava ha enɔƒe o

16 כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה׃

elabena togbɔ be ame dzɔdzɔe adze anyi zi adre hã la, agafɔ gake ame vɔ̃ɖiwo ya la, dzɔgbevɔ̃e ahe wo aƒu anyi.

17 בנפל אויביך אל תשמח ובכשלו אל יגל לבך׃

Mègakpɔ dziɖuɖu ƒe dzidzɔ ne wò futɔ dze anyi o, eye ne ekli nu la, dzi megadzɔ wò o,

18 פן יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו׃

elabena Yehowa akpɔe, eye madze eŋu o, eye wòaɖe eƒe dziku ɖa le edzi.

19 אל תתחר במרעים אל תקנא ברשעים׃

Mègadzo nyanyanya le ame vɔ̃ɖiwo ta alo aʋã ŋu ŋutasẽla o,

20 כי לא תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך׃

elabena mɔkpɔkpɔ aɖeke meli na ame vɔ̃ɖi ɖe etsɔ si gbɔna ŋuti o eye woatsi ŋutasẽlawo ƒe akaɖi.

21 ירא את יהוה בני ומלך עם שונים אל תתערב׃

Vinye, vɔ̃ Yehowa kple fia la eye mègade aglãdzelawo dzi o

22 כי פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע׃

elabena ame eve mawo ana gbegblẽ naƒo ɖe wo dzi kpoyi eye ame kae nya dzɔgbevɔ̃e si woate ŋu ahe vɛ?

23 גם אלה לחכמים הכר פנים במשפט בל טוב׃

Esiawo hã nye nunyalawo ƒe nyagbɔgblɔwo: Akpa ɖeka dzi dede le ʋɔnudɔdrɔ̃ me menyo o.

24 אמר לרשע צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים׃

Ame si agblɔ na fɔɖila be, “Mèdze agɔ o” la, amewo ado ɖiŋu nɛ eye dukɔwo anyɔ ŋui.

25 ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת טוב׃

Ke eme anyo na ame siwo abu fɔ agɔdzela eye yayra gãwo ava wo ameawo dzi.

26 שפתים ישק משיב דברים נכחים׃

Nyaŋuɖoɖo ɖe ɖoɖo nu le abe nugbugbɔ ene.

27 הכן בחוץ מלאכתך ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך׃

Wu wò gotadɔwo nu eye nàdzra wò agble me ɖo, ema megbe la, tu wò xɔ.

28 אל תהי עד חנם ברעך והפתית בשפתיך׃

Mègaɖu ɖasefo ɖe hawòvi ŋu dzodzro alo atsɔ wò nuyiwo aka aʋatsoe o.

29 אל תאמר כאשר עשה לי כן אעשה לו אשיב לאיש כפעלו׃

Mègagblɔ be, “Mele ewɔ ge nɛ abe ale si wòwɔe ɖe ŋutinye ene, mele eteƒe ɖo ge na ŋutsu sia ɖe nu si wòwɔ la ta” o.

30 על שדה איש עצל עברתי ועל כרם אדם חסר לב׃

Meto kuviatɔ kple ame manyanu ƒe waingble ŋu yi;

31 והנה עלה כלו קמשנים כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה׃

ŋu vu tsyɔ afi sia afi, gbe to ɖe eme katã eye kpekpɔ la kaka le eŋu.

32 ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר׃

Metsɔ nye dzi ɖo nu si mekpɔ la ŋu eye mesrɔ̃ nu tso nu si mekpɔ la me.

33 מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב׃

Dɔ alɔ̃ vie, dɔ akɔlɔ̃e sẽe, ŋlɔ wò abɔwo nàdzudzɔ vie,

34 ובא מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן׃

tete ahedada aƒo ɖe dziwò abe adzodala ene, eye hiã abe aʋakalẽtɔ si bla akpa ene.