< מִשְׁלֵי 23 >
כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃ | 1 |
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃ | 2 |
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃ | 3 |
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃ | 4 |
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃ | 5 |
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃ | 6 |
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃ | 7 |
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃ | 8 |
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃ | 9 |
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃ | 10 |
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃ | 11 |
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃ | 12 |
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃ | 13 |
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃ (Sheol ) | 14 |
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol )
בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃ | 15 |
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃ | 16 |
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃ | 17 |
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃ | 18 |
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃ | 19 |
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃ | 20 |
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃ | 21 |
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃ | 22 |
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃ | 23 |
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃ | 24 |
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃ | 25 |
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃ | 26 |
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃ | 27 |
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃ | 28 |
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃ | 29 |
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃ | 30 |
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃ | 31 |
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃ | 32 |
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃ | 33 |
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃ | 34 |
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃ | 35 |
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.