מִשְׁלֵי 23

1 כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃

तँ खानलाई शासकसित बस्दा तेरो सामु राखिएको खानेकुरालाई होसियारीपूर्वक अवलोकन गर् ।

2 ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃

तँ धेरै खाने खन्चुवा हो भने तेरो घाँटीमा चक्‍कु राख् ।

3 אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃

तिनको स्वादिष्‍ट खानेकुराको लालसा नगर्, किनकि यो झुटको खाना हो ।

4 אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃

धन-सम्पत्ति कमाउन धेरै नघोट्टी । कहिले बन्द गर्ने भनी थाहा पाउन बुद्धिमानी बन् ।

5 התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃

के यसमाथि तेरो आँखाको ज्योति चम्कन दिन्छस्? यो बितेर जाने छ, किनकि गरुडका झैँ यसका पखेटाहरू पलाउने छन् र यो आकाशमा उडेर जाने छ ।

6 אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃

दुष्‍ट आँखा भएको मानिसको भोजन नखा, र त्यसको स्वादिष्‍ट खानेकुराको लालसा नगर् ।

7 כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃

किनकि त्यो भोजनको मूल्य गिन्ती गर्ने मानिस हो । त्यसले भन्छ, “खाऊ र पिऊ ।” तर त्यसको हृदय तँसित हुँदैन ।

8 פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃

तैँले खाएको थोरै खानेकुरा पनि तैँले बान्ता गर्ने छस्, र तैँले तेरो तारिफलाई त्यसै खेर जान दिनेछस् ।

9 באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃

मूर्खले सुन्‍ने गरी नबोल्, किनकि त्यसले तेरा वचनहरूको बुद्धिलाई तुच्छ ठान्‍ने छ ।

10 אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃

प्राचीन साँध-सिमानाको ढुङ्गो नहटा वा अनाथहरूको खेतबारी नमिच् ।

11 כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃

किनभने तिनीहरूका उद्धारकर्ता शक्तिशाली हुनुहुन्छ, र उहाँले तेरो विरुद्धमा तिनीहरूको मुद्दा लड्नुहुने छ ।

12 הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃

तेरो हृदयलाई अर्तीतिर लगा, र तेरा कानलाई ज्ञानका वचनहरूमा लगा ।

13 אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃

बच्‍चाबाट अर्तीलाई नरोक्, किनकि तैँले त्यसलाई अनुशासनमा राखिस् भने त्यो मर्ने छैन ।

14 אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃ (Sheol h7585)

त्यसलाई छडी लगाउने र पातालबाट त्यसको प्राण जोगाउने तँ नै होस् । (Sheol h7585)

15 בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃

हे मेरो छोरो, तेरो हृदय बुद्धिमानी छ भने मेरो हृदय पनि प्रसन्‍न हुने छ ।

16 ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃

तेरो ओठले जे ठिक छ, त्यही बोल्दा मेरो अन्तस्करण रमाउने छ ।

17 אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃

तेरो हृदयलाई पापीहरूको ईर्ष्या गर्न नदे, तर दिनैभरि परमप्रभुको भयमा लागिराख् ।

18 כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃

निश्‍चय नै एउटा भविष्य छ, र तेरो आशा निराश हुने छैन ।

19 שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃

हे मेरो छोरो, सुन् र बुद्धिमान् हो, अनि तेरो हृदयलाई सुमार्गमा लगा ।

20 אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃

मातेकाहरू वा धेरै मासु हुसर्नेहरूसित सङ्गत नगर्,

21 כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃

किनकि मतवाला र घिचुवाहरू गरिब बन्छन्, र यस्तो लट्ठ्याइले तिनीहरूलाई झुत्रे बनाउँछ ।

22 שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃

तँलाई जन्म दिने बुबाको कुरा सुन्, र तेरी आमा वृद्ध हुँदा उनलाई तुच्छ नठान् ।

23 אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃

सत्यलाई किन्, र त्यसलाई नबेच् । बुद्धि, अर्ती र समझशक्तिलाई किन् ।

24 גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃

धर्मात्माको बुबा अत्यन्तै आनन्दित हुने छ, र बुद्धिमान् छोरोलाई जन्म दिने मानिस त्यसमा प्रसन्‍न हुने छ ।

25 ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃

तेरा बुबा र आमा प्रसन्‍न होऊन्, अनि तँलाई जन्म दिने आनन्दित होऊन् ।

26 תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃

हे मेरो छोरो, मलाई तेरो हृदय दे, र तेरा आँखाले मेरा मार्गहरू हेरून् ।

27 כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃

किनभने वेश्या एउटा गहिरो खाडल हो, र अनैतिक स्‍त्री एउटा साँघुरो इनार हो ।

28 אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃

त्यो चोरझैँ ढुकिबस्छे, र त्यसले मानिसहरूका बिचमा विश्‍वासघातीहरूको सङ्ख्या बढाउँछे ।

29 למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃

कोसित कष्‍ट छ? कोसित शोक छ? कोसित कलह छ? कोसित गुनासो छ? कोसित विनाकारण चोट छ? कसका आँखा राताराता छन्?

30 למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃

तिनीहरूकै जो धेरै मद्य पिउँछन्, जसले मिश्रित मद्य पिउँछन् ।

31 אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃

मद्य रातो हुँदा, कचौरामा त्यसको फिँज उठ्दा र त्यो सहजै उँधो जाँदा त्यसलाई नहेर् ।

32 אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃

अन्त्यमा त्यसले सर्पले झैँ डस्छ, र गोमनले झैँ विष हालिदिन्छ ।

33 עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃

तेरा आँखाहरूले अनौठा कुराहरू देख्‍ने छन्, र तेरो मनले टेडा कुराहरू व्यक्त गर्ने छन् ।

34 והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃

तँ महासमुद्रमा सुतिरहने व्यक्तिझैँ वा मस्तुलको डोरीको मास्तिर बस्‍नेझैँ हुने छ ।

35 הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃

तैँले भन्‍ने छस्, “तिनीहरू मलाई हिर्काए, तर मलाई चोट लागेन ।” तिनीहरूले मलाई पिटे, तर मलाई यसको अनुभूति भएन । म कहिले ब्युँझने छु? म अर्को चुस्की खोज्ने छु ।”