מִשְׁלֵי 22

1 נבחר שם מעשר רב מכסף ומזהב חן טוב׃

Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.

2 עשיר ורש נפגשו עשה כלם יהוה׃

Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.

3 ערום ראה רעה ויסתר ופתיים עברו ונענשו׃

Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.

4 עקב ענוה יראת יהוה עשר וכבוד וחיים׃

Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.

5 צנים פחים בדרך עקש שומר נפשו ירחק מהם׃

Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.

6 חנך לנער על פי דרכו גם כי יזקין לא יסור ממנה׃

Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.

7 עשיר ברשים ימשול ועבד לוה לאיש מלוה׃

Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.

8 זורע עולה יקצור און ושבט עברתו יכלה׃

Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.

9 טוב עין הוא יברך כי נתן מלחמו לדל׃

Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.

10 גרש לץ ויצא מדון וישבת דין וקלון׃

Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.

11 אהב טהור לב חן שפתיו רעהו מלך׃

Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.

12 עיני יהוה נצרו דעת ויסלף דברי בגד׃

Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.

13 אמר עצל ארי בחוץ בתוך רחבות ארצח׃

Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.

14 שוחה עמקה פי זרות זעום יהוה יפול שם׃

Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.

15 אולת קשורה בלב נער שבט מוסר ירחיקנה ממנו׃

Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.

16 עשק דל להרבות לו נתן לעשיר אך למחסור׃

Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.

17 הט אזנך ושמע דברי חכמים ולבך תשית לדעתי׃

Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;

18 כי נעים כי תשמרם בבטנך יכנו יחדו על שפתיך׃

Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;

19 להיות ביהוה מבטחך הודעתיך היום אף אתה׃

Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.

20 הלא כתבתי לך שלשום במועצות ודעת׃

Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,

21 להודיעך קשט אמרי אמת להשיב אמרים אמת לשלחיך׃

Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.

22 אל תגזל דל כי דל הוא ואל תדכא עני בשער׃

Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.

23 כי יהוה יריב ריבם וקבע את קבעיהם נפש׃

Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

24 אל תתרע את בעל אף ואת איש חמות לא תבוא׃

Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,

25 פן תאלף ארחתו ולקחת מוקש לנפשך׃

Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.

26 אל תהי בתקעי כף בערבים משאות׃

Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;

27 אם אין לך לשלם למה יקח משכבך מתחתיך׃

Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?

28 אל תסג גבול עולם אשר עשו אבותיך׃

Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.

29 חזית איש מהיר במלאכתו לפני מלכים יתיצב בל יתיצב לפני חשכים׃

Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.