מִשְׁלֵי 22

1 נבחר שם מעשר רב מכסף ומזהב חן טוב׃

ناوبانگی چاک لە دەوڵەمەندی گەورە خوازراوترە، ڕێزیش لە زێڕ و زیو باشترە.

2 עשיר ורש נפגשו עשה כלם יהוה׃

دەوڵەمەند و هەژار لەمەدا یەکدەگرنەوە، دروستکەری هەردووکیان یەزدانە.

3 ערום ראה רעה ויסתר ופתיים עברו ונענשו׃

ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە، بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ.

4 עקב ענוה יראת יהוה עשר וכבוד וחיים׃

پاداشتی بێفیزی و لەخواترسی دەوڵەمەندی و ڕێزداری و ژیانە.

5 צנים פחים בדרך עקש שומר נפשו ירחק מהם׃

چقڵ و تەڵە لە ڕێگای پیاوی خواردایە، بەڵام ئەوەی خۆی بپارێزێت لێی دوور دەکەوێتەوە.

6 חנך לנער על פי דרכו גם כי יזקין לא יסור ממנה׃

منداڵ لەسەر ئەو ڕێگایە ڕابهێنە کە پێویستە بیگرێت، پیریش بێت لێی لا نادات.

7 עשיר ברשים ימשול ועבד לוה לאיש מלוה׃

دەوڵەمەند بەسەر هەژاردا حوکم دەکات، قەرزاریش کۆیلەی خاوەن قەرزە.

8 זורע עולה יקצור און ושבט עברתו יכלה׃

ئەوەی ناڕەوایی بچێنێت دروێنەی خراپە دەکات، کوتەکی تووڕەییشی دەفەوتێت.

9 טוב עין הוא יברך כי נתן מלחמו לדל׃

ئەوەی چاوتێر بێت بەرەکەتدار دەبێت، چونکە لە نانی خۆی دەداتە هەژار.

10 גרש לץ ויצא מדון וישבת דין וקלון׃

گاڵتەجاڕ دەربکە، ناکۆکی دەڕوات، دووبەرەکی و ڕیسواییش نامێنێت.

11 אהב טהור לב חן שפתיו רעהו מלך׃

ئەوەی حەزی لە دڵپاکی بێت و قسەی شیرین بێت، پاشا دەبێتە دۆستی.

12 עיני יהוה נצרו דעת ויסלף דברי בגד׃

چاوی یەزدان چاودێری زانیاری دەکات، بەڵام قسەی ناپاکان سەرەوژێر دەکات.

13 אמר עצל ארי בחוץ בתוך רחבות ארצח׃

تەمبەڵ دەڵێت: «شێرێک لە دەرەوەیە! ئەگەر بچمە گۆڕەپانەکان دەکوژرێم!»

14 שוחה עמקה פי זרות זעום יהוה יפול שם׃

دەمی ژنی بەدڕەوشت چاڵێکی قووڵە، ئەوەی بەر تووڕەیی یەزدان بکەوێت دەکەوێتە ناوی.

15 אולת קשורה בלב נער שבט מוסר ירחיקנה ממנו׃

گێلی بە دڵی منداڵەوە گرێدراوە، بەڵام گۆچانی تەمبێکردن دووری دەخاتەوە لێی.

16 עשק דל להרבות לו נתן לעשיר אך למחסור׃

ئەوەی زۆرداری لە هەژار بکات بۆ ئەوەی بۆ خۆی زیاد بکات و ئەوەی بە دەوڵەمەند ببەخشێت، بێگومان هەردووکیان بەرەو نەبوونییە.

17 הט אזנך ושמע דברי חכמים ולבך תשית לדעתי׃

گوێ شل بکە و قسەی دانایان ببیستە، دڵت بدە زانیاری من،

18 כי נעים כי תשמרם בבטנך יכנו יחדו על שפתיך׃

چونکە جوانە ئەگەر لە ناختدا هەڵیبگریت و تێکڕا لەسەر لێوەکانت بچەسپێن.

19 להיות ביהוה מבטחך הודעתיך היום אף אתה׃

بۆ ئەوەی پشتبەستنت بە یەزدان بێت، ئەمڕۆ تۆ فێر دەکەم، بەڵێ تۆ.

20 הלא כתבתי לך שלשום במועצות ודעת׃

ئایا سی پەندم بۆ نەنووسیوی سەبارەت بە ڕاوێژ و زانیاری،

21 להודיעך קשט אמרי אמת להשיב אמרים אמת לשלחיך׃

بۆ ئەوەی دروستی قسەی ڕاستیت فێر بکەم، هەتا وەڵامە ڕاستییەکان بدەیتەوە ئەوانەی کە تۆیان ناردووە؟

22 אל תגזל דל כי דל הוא ואל תדכא עני בשער׃

هەژار تاڵان مەکە لەبەر هەژارییەکەی و نەبوون وردوخاش مەکە لە دادگا،

23 כי יהוה יריב ריבם וקבע את קבעיהם נפש׃

چونکە یەزدان بەرگری لە کێشەکەیان دەکات و ئەوانەی تاڵانیان دەکەن گیانیان تاڵان دەکات.

24 אל תתרע את בעל אף ואת איש חמות לא תבוא׃

مەبە برادەری کەسی تووڕە، هاوڕێیەتی کەسی هەڵچوو مەکە،

25 פן תאלף ארחתו ולקחת מוקש לנפשך׃

نەوەک لە ڕێچکەی ئەوان ڕابێیت، خۆت تووشی تەڵە بکەیت.

26 אל תהי בתקעי כף בערבים משאות׃

لەوانە مەبە کە تەوقە دەکەن، دەستەبەری قەرزی خەڵک مەکە.

27 אם אין לך לשלם למה יקח משכבך מתחתיך׃

ئەگەر نەتبوو بیدەیتەوە، بۆچی نوێنەکەی ژێرت ببردرێت.

28 אל תסג גבול עולם אשר עשו אבותיך׃

سنووری کۆن مەگوازەوە، ئەوەی باوباپیرانت دایانناوە.

29 חזית איש מהיר במלאכתו לפני מלכים יתיצב בל יתיצב לפני חשכים׃

ئایا ئەو کەسەت بینیوە بە دەستوبردە لە کارەکەی؟ لەبەردەم پاشاکان ڕادەوەستێت، نەک لەبەردەم خەڵکی بێ ناوبانگ.