מִשְׁלֵי 20

1 לץ היין המה שכר וכל שגה בו לא יחכם׃

Ang alak ay mangungutya at ang matapang na inumin ay basag-ulero; ang sinumang naliligaw sa pamamagitan ng pag-inom ay hindi matalino.

2 נהם ככפיר אימת מלך מתעברו חוטא נפשו׃

Ang takot sa hari ay katulad ng takot sa batang leon na umaatungal; ang sinumang maging dahilan ng kaniyang galit ay itinatapon ang kaniyang buhay.

3 כבוד לאיש שבת מריב וכל אויל יתגלע׃

Isang karangalan para sa sinuman ang umiwas sa hindi pagkakasundo, ngunit ang bawat hangal ay sumasali sa isang pagtatalo.

4 מחרף עצל לא יחרש ישאל בקציר ואין׃

Ang taong tamad ay hindi nag-aararo sa taglagas; siya ay naghahanap ng isang bunga sa panahon ng tag-ani ngunit hindi magkakaroon nang anuman.

5 מים עמקים עצה בלב איש ואיש תבונה ידלנה׃

Ang mga layunin ng puso ng isang tao ay katulad ng malalim na tubig, ngunit ang isang taong may pang-unawa ay aalamin ito.

6 רב אדם יקרא איש חסדו ואיש אמונים מי ימצא׃

Maraming tao ang nagpapahayag na sila ay tapat, ngunit sino ang makakahanap ng isang taong matapat?

7 מתהלך בתמו צדיק אשרי בניו אחריו׃

Ang taong gumagawa ng tama ay naglalakad sa kaniyang dangal, at ang kaniyang mga anak na lalaki na sumusunod sa kaniya ay masaya.

8 מלך יושב על כסא דין מזרה בעיניו כל רע׃

Ang isang hari na nakaupo sa trono na ginagampanan ang mga tungkulin ng isang hukom ay pinipili sa kaniyang mga mata ang lahat ng masasama na nasa harapan niya.

9 מי יאמר זכיתי לבי טהרתי מחטאתי׃

Sino ang maaaring magsabi, “Pinapanatili kong malinis ang aking puso; Ako ay malaya mula sa aking kasalanan”?

10 אבן ואבן איפה ואיפה תועבת יהוה גם שניהם׃

Ang magkakaibang timbang at hindi pantay na mga sukat— parehong kinapopootan ang mga ito ni Yahweh.

11 גם במעלליו יתנכר נער אם זך ואם ישר פעלו׃

Maging ang isang kabataan ay nakikilala sa kaniyang mga kilos, kung ang kaniyang pag-uugali ay dalisay at matuwid.

12 אזן שמעת ועין ראה יהוה עשה גם שניהם׃

Ang mga tainga na nakakarinig at ang mga mata na nakakakita— parehong ginawa ito ni Yahweh.

13 אל תאהב שנה פן תורש פקח עיניך שבע לחם׃

Huwag mahalin ang pagtulog o ikaw ay darating sa paghihirap; buksan mo ang iyong mga mata at ikaw ay magkakaroon ng maraming kakainin.

14 רע רע יאמר הקונה ואזל לו אז יתהלל׃

'“Masama! Masama!” sabi ng mga bumibili, pero kapag umalis siya, siya ay nagmamayabang.

15 יש זהב ורב פנינים וכלי יקר שפתי דעת׃

Mayroong ginto at kasaganaan sa mamahaling mga bato, ngunit ang mga labi ng kaalaman ay isang mamahaling hiyas.

16 לקח בגדו כי ערב זר ובעד נכרים חבלהו׃

Ang sinumang nagbibigay ng kasiguruhan para sa utang ng iba, kuhanan mo ng damit bilang sangla.

17 ערב לאיש לחם שקר ואחר ימלא פיהו חצץ׃

Ang tinapay na nakamit sa pamamagitan ng panlilinlang ay matamis sa panlasa, ngunit pagkatapos ang kaniyang bibig ay mapupuno ng graba.

18 מחשבות בעצה תכון ובתחבלות עשה מלחמה׃

Ang mga plano ay pinagtitibay sa pamamagitan ng payo, at sa marunong na patnubay lamang ay dapat kang makipaglaban.

19 גולה סוד הולך רכיל ולפתה שפתיו לא תתערב׃

Ang tsismis ay nagbubunyag ng mga lihim, at kaya hindi ka dapat makisama sa mga taong nagsasalita ng sobra.

20 מקלל אביו ואמו ידעך נרו באישון חשך׃

Kapag isinusumpa ng isang tao ang kaniyang ama o kaniyang ina, ang kaniyang ilawan ay papatayin sa kalagitnaan ng kadiliman.

21 נחלה מבחלת בראשנה ואחריתה לא תברך׃

Ang isang mana na madaling nakamit sa simula ay gagawa ng mas kaunting kabutihan sa bandang huli.

22 אל תאמר אשלמה רע קוה ליהוה וישע לך׃

Huwag sabihing, “Gagantihan kita para sa pagkakamaling ito!” Hintayin si Yahweh at siya ang sasagip sa iyo.

23 תועבת יהוה אבן ואבן ומאזני מרמה לא טוב׃

Kinamumuhian ni Yahweh ang mga hindi parehas na timbang, at ang hindi tapat na mga timbangan ay hindi mabuti.

24 מיהוה מצעדי גבר ואדם מה יבין דרכו׃

Ang mga hakbang ng isang tao ay pinapatnubayan ni Yahweh; paano niya mauunawaan ang kaniyang paraan kung gayon?

25 מוקש אדם ילע קדש ואחר נדרים לבקר׃

Isang patibong para sa isang tao ang pagsasabi nang padalus-dalos, “Ang bagay na ito ay banal,” at iniisip lamang ang kahulugan pagkatapos niyang masabi ang kaniyang panata.

26 מזרה רשעים מלך חכם וישב עליהם אופן׃

Ang marunong na hari ay inihihiwalay ang masama, at pagkatapos sinasagasaan ng panggiik na kariton sa ibabaw nila.

27 נר יהוה נשמת אדם חפש כל חדרי בטן׃

Ang espiritu ng isang tao ay ang ilawan ni Yahweh, hinahanap ang lahat ng kaniyang kaloob-loobang mga bahagi.

28 חסד ואמת יצרו מלך וסעד בחסד כסאו׃

Ang tipan ng katapatan at pagtitiwala ay nangangalaga sa hari; ang kaniyang trono ay iniingatan sa pamamagitan ng pag-ibig.

29 תפארת בחורים כחם והדר זקנים שיבה׃

Ang dangal ng mga kabataang lalaki ay ang kanilang kalakasan, at ang karangyaan ng matatanda ay ang kanilang mga uban.

30 חברות פצע תמריק ברע ומכות חדרי בטן׃

Ang mga hampas na sumusugat, nililinis ang kasamaan, at ang mga palo ay nililinis ang mga kaloob-loobang mga bahagi.