מִשְׁלֵי 20

1 לץ היין המה שכר וכל שגה בו לא יחכם׃

Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

2 נהם ככפיר אימת מלך מתעברו חוטא נפשו׃

Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

3 כבוד לאיש שבת מריב וכל אויל יתגלע׃

Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

4 מחרף עצל לא יחרש ישאל בקציר ואין׃

Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

5 מים עמקים עצה בלב איש ואיש תבונה ידלנה׃

Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

6 רב אדם יקרא איש חסדו ואיש אמונים מי ימצא׃

Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

7 מתהלך בתמו צדיק אשרי בניו אחריו׃

Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

8 מלך יושב על כסא דין מזרה בעיניו כל רע׃

Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

9 מי יאמר זכיתי לבי טהרתי מחטאתי׃

Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

10 אבן ואבן איפה ואיפה תועבת יהוה גם שניהם׃

Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

11 גם במעלליו יתנכר נער אם זך ואם ישר פעלו׃

Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

12 אזן שמעת ועין ראה יהוה עשה גם שניהם׃

Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

13 אל תאהב שנה פן תורש פקח עיניך שבע לחם׃

Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

14 רע רע יאמר הקונה ואזל לו אז יתהלל׃

[To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

15 יש זהב ורב פנינים וכלי יקר שפתי דעת׃

Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

16 לקח בגדו כי ערב זר ובעד נכרים חבלהו׃

Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

17 ערב לאיש לחם שקר ואחר ימלא פיהו חצץ׃

Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

18 מחשבות בעצה תכון ובתחבלות עשה מלחמה׃

Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

19 גולה סוד הולך רכיל ולפתה שפתיו לא תתערב׃

Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

20 מקלל אביו ואמו ידעך נרו באישון חשך׃

Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

21 נחלה מבחלת בראשנה ואחריתה לא תברך׃

Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

22 אל תאמר אשלמה רע קוה ליהוה וישע לך׃

Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

23 תועבת יהוה אבן ואבן ומאזני מרמה לא טוב׃

Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

24 מיהוה מצעדי גבר ואדם מה יבין דרכו׃

Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

25 מוקש אדם ילע קדש ואחר נדרים לבקר׃

Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

26 מזרה רשעים מלך חכם וישב עליהם אופן׃

Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

27 נר יהוה נשמת אדם חפש כל חדרי בטן׃

Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

28 חסד ואמת יצרו מלך וסעד בחסד כסאו׃

Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

29 תפארת בחורים כחם והדר זקנים שיבה׃

Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

30 חברות פצע תמריק ברע ומכות חדרי בטן׃

Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.