מִשְׁלֵי 20

1 לץ היין המה שכר וכל שגה בו לא יחכם׃

Ndibei nĩ mũnyũrũrania, na njoohi nĩ mũndũ wa ngũĩ; mũndũ ũrĩa ũhĩtithagio nĩcio ti mũũgĩ.

2 נהם ככפיר אימת מלך מתעברו חוטא נפשו׃

Mangʼũrĩ ma mũthamaki nĩ ta mũraramo wa mũrũũthi; ũrĩa ũmũrakaragia nĩ muoyo wake ateaga.

3 כבוד לאיש שבת מריב וכל אויל יתגלע׃

Gwĩtheema ngũĩ kũrehagĩra mũndũ gĩtĩĩo, no mũndũ o wothe mũkĩĩgu ahiũhaga kũũgitana.

4 מחרף עצל לא יחרש ישאל בקציר ואין׃

Kĩgũũta gĩticimbaga hĩndĩ ya irĩma; nĩ ũndũ ũcio hĩndĩ ya magetha gĩathiĩ kũmaatha gĩtirĩ kĩndũ kĩonaga.

5 מים עמקים עצה בלב איש ואיש תבונה ידלנה׃

Muoroto wa ngoro ya mũndũ nĩ ta maaĩ ma ndia ndiku, no mũndũ ũrĩ na ũtaũku nĩamatahaga.

6 רב אדם יקרא איש חסדו ואיש אמונים מי ימצא׃

Andũ aingĩ metuaga marĩ na wendo ũtangĩthira, no mũndũ mwĩhokeku-rĩ, nũũ ũngĩmuona?

7 מתהלך בתמו צדיק אשרי בניו אחריו׃

Mũndũ mũthingu atũũraga mũtũũrĩre ũtarĩ ũcuuke; kũrathimwo-rĩ, nĩ ciana ciake iria atigaga.

8 מלך יושב על כסא דין מזרה בעיניו כל רע׃

Rĩrĩa mũthamaki aikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũnene atue ciira, maitho make mathũngũrũraga ũũru wothe.

9 מי יאמר זכיתי לבי טהרתי מחטאתי׃

Nũũ ũngiuga atĩrĩ, “Nĩnjigĩte ngoro yakwa ĩrĩ theru; ndĩ mũtheru, na ndirĩ na mehia”?

10 אבן ואבן איפה ואיפה תועבת יהוה גם שניהם׃

Mahiga ma ratiri mataiganainie ũritũ, o na ithimi itaiganĩte: cierĩ nĩ indo irĩ magigi harĩ Jehova.

11 גם במעלליו יתנכר נער אם זך ואם ישר פעלו׃

O na kaana kamenyekaga nĩ ũndũ wa ciĩko ciako, gakamenyeka kana mĩtugo yako nĩ mĩtheru, na kana nĩ mĩagĩrĩru.

12 אזן שמעת ועין ראה יהוה עשה גם שניהם׃

Matũ marĩa maiguaga na maitho marĩa monaga-rĩ, cierĩ nĩ Jehova waciũmbire.

13 אל תאהב שנה פן תורש פקח עיניך שבע לחם׃

Tiga kwenda toro, ndũkae gũthĩĩna; ikaraga wĩiguĩte, na nĩũrĩrĩĩaga irio ũkahũũna.

14 רע רע יאמר הקונה ואזל לו אז יתהלל׃

Mũgũri akĩgũra oigaga atĩrĩ, “Kĩndũ gĩkĩ ti kĩega, ti kĩega!” Agacooka agathiĩ akĩĩrahaga ũrĩa oĩ kũgũra.

15 יש זהב ורב פנינים וכלי יקר שפתי דעת׃

Thahabu nĩ kũrĩ, o na ruru no nyingĩ, no mĩromo ĩrĩa yaragia ũmenyo nĩ ithaga rĩa goro rĩrĩa rĩtonekaga.

16 לקח בגדו כי ערב זר ובעד נכרים חבלהו׃

Oya nguo ya mũndũ ũrĩa ũngĩrũgamĩrĩra thiirĩ wa mũndũ wa kũngĩ; mĩige ĩrũgamĩrĩre thiirĩ ũcio wa mũndũ wa kũngĩ.

17 ערב לאיש לחם שקר ואחר ימלא פיהו חצץ׃

Irio cionekete na njĩra ya kũheenania irĩ cama harĩ mũndũ, no thuutha kanua gake kaiyũraga o mũthanga.

18 מחשבות בעצה תכון ובתחבלות עשה מלחמה׃

Mĩbango ĩgaacagĩra nĩ ũndũ wa kũhooya kĩrĩra, ũngĩtua gũthiĩ mbaara-inĩ, heo ũtaaro.

19 גולה סוד הולך רכיל ולפתה שפתיו לא תתערב׃

Mũndũ wa mũhuhu nĩoimagia ndeto cia ndundu nja, nĩ ũndũ ũcio wĩthemage mũndũ waragia mũno.

20 מקלל אביו ואמו ידעך נרו באישון חשך׃

Mũndũ angĩruma ithe kana nyina, tawa wake ũkaahorera nduma-inĩ ĩrĩa ndumanu.

21 נחלה מבחלת בראשנה ואחריתה לא תברך׃

Igai rĩrĩa rĩoneka narua kĩambĩrĩria-inĩ, marigĩrĩrio-inĩ rĩtituĩkaga rĩa kĩrathimo.

22 אל תאמר אשלמה רע קוה ליהוה וישע לך׃

Ndũkoige atĩrĩ, “Nĩngerĩhĩria ũũru ũyũ!” Eterera Jehova nake nĩegũkũhonokia.

23 תועבת יהוה אבן ואבן ומאזני מרמה לא טוב׃

Mahiga ma ratiri mataiganainie ũritũ nĩ kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ Jehova, nacio ratiri itarĩ cia ma itimũkenagia.

24 מיהוה מצעדי גבר ואדם מה יבין דרכו׃

Makinya ma mũndũ matongoragio nĩ Jehova. Mũndũ-rĩ, angĩkĩhota atĩa kũmenya njĩra yake mwene?

25 מוקש אדם ילע קדש ואחר נדרים לבקר׃

Nĩ mũtego harĩ mũndũ kwamũrĩra Ngai kĩndũ na ihenya, acooke gwĩcũũrania ũhoro wa mĩĩhĩtwa yake thuutha-inĩ.

26 מזרה רשעים מלך חכם וישב עליהם אופן׃

Mũthamaki mũũgĩ nĩathũngũrũraga andũ arĩa aaganu; ageragĩria kĩgaragari gĩa gũkonyora ngano igũrũ rĩao.

27 נר יהוה נשמת אדם חפש כל חדרי בטן׃

Roho wa mũndũ nĩ tawa wa Jehova, ũthuthuuragia o nginya tũturi tũrĩa tũrĩ thĩinĩ mũno.

28 חסד ואמת יצרו מלך וסעד בחסד כסאו׃

Wendo na wĩhokeku nĩcigitagĩra mũthamaki; ũtugi nĩũtũmaga gĩtĩ gĩake kĩa ũnene kĩrũme.

29 תפארת בחורים כחם והדר זקנים שיבה׃

Hinya wa andũ ethĩ nĩguo riiri wao, nacio mbuĩ nĩcio riiri wa arĩa akũrũ.

30 חברות פצע תמריק ברע ומכות חדרי בטן׃

Mahũũra na nguraro nĩitheragia ũũru wa mũndũ, nacio iboko itheragia o nginya tũturi twa thĩinĩ mũno.