מִשְׁלֵי 19

1 טוב רש הולך בתמו מעקש שפתיו והוא כסיל׃

Nĩ kaba mũndũ mũthĩĩni ũrĩa ũthiiaga na mĩthiĩre ĩtarĩ ũcuuke, gũkĩra mũndũ mũkĩĩgu waragia waganu.

2 גם בלא דעת נפש לא טוב ואץ ברגלים חוטא׃

Ti wega kũgĩa na kĩyo hatarĩ na ũmenyo, ningĩ kũhĩkĩka mũno gũtũmaga mũndũ ahĩtie njĩra.

3 אולת אדם תסלף דרכו ועל יהוה יזעף לבו׃

Ũrimũ wa mũndũ nĩguo wanangaga muoyo wake, nayo ngoro yake ĩtetagia Jehova.

4 הון יסיף רעים רבים ודל מרעהו יפרד׃

Ũtonga nĩwongagĩrĩra mũndũ arata aingĩ, no mũndũ mũthĩĩni nĩeheragĩrwo nĩ mũratawe.

5 עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים לא ימלט׃

Mũira wa maheeni ndakaaga kũherithio, na ũrĩa ũitũrũraga maheeni ndageethara.

6 רבים יחלו פני נדיב וכל הרע לאיש מתן׃

Andũ aingĩ macaragia ũrĩa mangĩendwo nĩ mũnene, na mũndũ mũheani iheo-rĩ, nĩ mũrata wa andũ othe.

7 כל אחי רש שנאהו אף כי מרעהו רחקו ממנו מרדף אמרים לא המה׃

Angĩkorwo mũndũ mũthĩĩni nĩatiganagio nĩ andũ ao othe-rĩ, ĩ nao arata ake mangĩkĩmwĩtheema atĩa! O na angĩmathingata akĩmathaithaga, nĩmethiĩrĩire, matirĩ ho.

8 קנה לב אהב נפשו שמר תבונה למצא טוב׃

Mũndũ ũrĩa wĩgĩĩagĩra na ũũgĩ nĩ ngoro yake mwene endete; ũrĩa ũkenagĩra ũtaũku nĩagaacagĩra.

9 עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים יאבד׃

Mũira wa maheeni ndakaaga kũherithio, na ũrĩa ũitũrũraga maheeni nĩakoorwo nĩ muoyo.

10 לא נאוה לכסיל תענוג אף כי לעבד משל בשרים׃

Gũtiagĩrĩire mũndũ mũkĩĩgu gũikaraga egangarĩte; gũkĩrĩ ũũru makĩria ngombo gwatha anene!

11 שכל אדם האריך אפו ותפארתו עבר על פשע׃

Ũũgĩ wa mũndũ nĩũmũheaga ũkirĩrĩria, riiri wake nĩkũrekera andũ arĩa angĩ mahĩtia mao.

12 נהם ככפיר זעף מלך וכטל על עשב רצונו׃

Marakara ma mũthamaki nĩ ta mũraramo wa mũrũũthi, no ũtugi wake nĩ ta ime rĩrĩ nyeki-inĩ.

13 הות לאביו בן כסיל ודלף טרד מדיני אשה׃

Mwana mũkĩĩgu nĩ mwanangĩko harĩ ithe, na mũtumia wa haaro ahaana ta maaĩ maratata mategũtigithĩria.

14 בית והון נחלת אבות ומיהוה אשה משכלת׃

Nyũmba na ũtonga igayagwo kuuma kũrĩ aciari, no mũtumia mũbaarĩrĩri maũndũ oimaga kũrĩ Jehova.

15 עצלה תפיל תרדמה ונפש רמיה תרעב׃

Ũgũũta ũrehaga toro mũnene, na mũndũ gĩthayo arĩĩagwo nĩ ngʼaragu.

16 שמר מצוה שמר נפשו בוזה דרכיו יומת׃

Mũndũ ũrĩa wathĩkagĩra maathani-rĩ, nĩ muoyo wake amenyagĩrĩra, no ũrĩa ũtoonaga bata wa kũmenyerera mĩthiĩre yake nĩagaakua.

17 מלוה יהוה חונן דל וגמלו ישלם לו׃

Mũndũ ũrĩa ũiguagĩra athĩĩni tha nĩ Jehova akombagĩra indo, nake Jehova nĩakamũrĩha nĩ ũndũ wa ũrĩa ekĩte.

18 יסר בנך כי יש תקוה ואל המיתו אל תשא נפשך׃

Rũithagia mũrũguo hĩndĩ ĩrĩa kũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro; tiga kwenda gũtũma akooragwo.

19 גרל חמה נשא ענש כי אם תציל ועוד תוסף׃

Mũndũ wa marakara mahiũ no nginya aherithio; ũngĩmũteithũra rĩmwe no nginya ũkaamũteithũra rĩngĩ.

20 שמע עצה וקבל מוסר למען תחכם באחריתך׃

Thikĩrĩria mataaro na wĩtĩkĩre ũrutani, marigĩrĩrio-inĩ nĩũgaatuĩka mũndũ mũũgĩ.

21 רבות מחשבות בלב איש ועצת יהוה היא תקום׃

Mĩbango ya ngoro ya mũndũ nĩ mĩingĩ, no muoroto wa Jehova noguo ũkaahinga.

22 תאות אדם חסדו וטוב רש מאיש כזב׃

Kĩrĩa mũndũ eriragĩria nĩ wendo ũrĩa ũtathiraga, nĩ kaba gũthĩĩna gũkĩra mũndũ wa maheeni.

23 יראת יהוה לחיים ושבע ילין בל יפקד רע׃

Gwĩtigĩra Jehova gũkinyagia mũndũ muoyo-inĩ: Hĩndĩ ĩyo mũndũ akahurũka aiganĩire, atarĩ na thĩĩna.

24 טמן עצל ידו בצלחת גם אל פיהו לא ישיבנה׃

Kĩgũũta kĩrikagia guoko gwakĩo thaani-inĩ; gĩgakĩremwo o na nĩgũgũcookia kanua!

25 לץ תכה ופתי יערם והוכיח לנבון יבין דעת׃

Hũũra mũnyũrũrania, nao arĩa mateciiragia merute kũgĩa na ũbaarĩrĩri; kaania mũkũũrani maũndũ, na nĩekuongerera ũmenyo.

26 משדד אב יבריח אם בן מביש ומחפיר׃

Mũndũ ũrĩa ũtunyaga ithe indo na akaingata nyina, nĩ mwana wa kũrehe thoni na gĩconoko.

27 חדל בני לשמע מוסר לשגות מאמרי דעת׃

Mũrũ wakwa, ũngĩtiga gũthikĩrĩria mataaro-rĩ, nĩũkoora njĩra ũtigane na ciugo cia ũmenyo.

28 עד בליעל יליץ משפט ופי רשעים יבלע און׃

Mũira wa kũhakwo anyũrũragia kĩhooto, na kanua ka mũndũ mwaganu kameragia o ũũru.

29 נכונו ללצים שפטים ומהלמות לגו כסילים׃

Maherithia maigĩirwo anyũrũrania, nacio iboko ikaigĩrwo mĩgongo ya andũ arĩa akĩĩgu.