מִשְׁלֵי 17

1 טוב פת חרבה ושלוה בה מבית מלא זבחי ריב׃

Nĩ kaba kĩenyũ kĩũmũ kĩa mũgate kũndũ kũrĩ na thayũ na ũhooreri, gũkĩra nyũmba ĩiyũrĩte ndĩa no ĩrĩ na ngũĩ.

2 עבד משכיל ימשל בבן מביש ובתוך אחים יחלק נחלה׃

Ndungata ĩrĩ na ũũgĩ ĩgaatuĩka ya gwatha mũriũ wa mwene yo ũrĩa ũrehaga njono, na nĩĩkegwatĩra igai ĩrĩ ta ũmwe wa ariũ a mwathi wayo.

3 מצרף לכסף וכור לזהב ובחן לבות יהוה׃

Nyũngũ nĩ ya gũthererio betha, na kĩrugutĩro nĩ gĩa gũthererio thahabu, no Jehova nĩwe ũgeragia ngoro cia andũ.

4 מרע מקשיב על שפת און שקר מזין על לשון הות׃

Mũndũ mwaganu athikagĩrĩria mĩromo ĩrĩa yaragia waganu; nake mũndũ wa maheeni athikagĩrĩria rũrĩmĩ rũrĩa rwaragia maũndũ ma gũthũkia.

5 לעג לרש חרף עשהו שמח לאיד לא ינקה׃

Mũndũ ũrĩa ũthekagĩrĩra athĩĩni nĩkũmena amenaga Ũrĩa wamombire; mũndũ ũrĩa ũkenagĩra mũtino ndakaaga kũherithio.

6 עטרת זקנים בני בנים ותפארת בנים אבותם׃

Ciana cia ciana nĩ thũmbĩ harĩ andũ arĩa akũrũ, nao aciari nĩo riiri wa ciana ciao.

7 לא נאוה לנבל שפת יתר אף כי לנדיב שפת שקר׃

Mĩario ya bata ndĩagĩrĩire kanua ka mũndũ mũkĩĩgu, na makĩria mĩario ya maheeni ndĩagĩrĩire mũndũ ũrĩa wathanaga!

8 אבן חן השחד בעיני בעליו אל כל אשר יפנה ישכיל׃

Ihaki rĩhaana ta ihiga rĩa kũrehe mũnyaka kũrĩ ũrĩa ũhakanaga; kũrĩa guothe athiiaga nĩagaacagĩra.

9 מכסה פשע מבקש אהבה ושנה בדבר מפריד אלוף׃

Mũndũ ũrĩa ũhumbagĩra ihĩtia nĩ wendo acaragia, no ũrĩa ũcookagĩra ũhoro atigithanagia andũ marĩ ũrata mũnene.

10 תחת גערה במבין מהכות כסיל מאה׃

Kũrũithio nĩgũkenagia mũndũ ũrĩa ũkũũranaga maũndũ gũkĩra iboko igana harĩ mũndũ mũkĩĩgu.

11 אך מרי יבקש רע ומלאך אכזרי ישלח בו׃

Mũndũ mũũru arongooragia o ũremi; nĩ ũndũ ũcio nĩagatũmĩrwo mũnene ũtarĩ tha amũũkĩrĩre.

12 פגוש דב שכול באיש ואל כסיל באולתו׃

Nĩ kaba gũcemania na nduba ĩtunyĩtwo ciana ciayo gũkĩra gũcemania na mũndũ mũkĩĩgu na ũrimũ wake.

13 משיב רעה תחת טובה לא תמיש רעה מביתו׃

Mũndũ angĩrĩha wega na ũũru, ũũru ndũkeehera nyũmba-inĩ yake.

14 פוטר מים ראשית מדון ולפני התגלע הריב נטוש׃

Kwambĩrĩria haaro nĩ ta kũhingũrĩra maaĩ mahingĩrĩrie; nĩ ũndũ ũcio tiganaga na ũhoro ũcio ngarari itaanagĩa.

15 מצדיק רשע ומרשיע צדיק תועבת יהוה גם שניהם׃

Gũtuĩra mũndũ mwaganu atĩ ndehĩtie na gũtuĩra ũrĩa ũtehĩtie atĩ nĩ mwĩhia, maũndũ macio meerĩ nĩ marĩ magigi harĩ Jehova.

16 למה זה מחיר ביד כסיל לקנות חכמה ולב אין׃

Mbeeca nĩ cia bata ũrĩkũ irĩ guoko-inĩ kwa mũndũ mũkĩĩgu, na ndangĩhota kũgũra ũũgĩ, na ndarĩ ngoro ya kwenda gũtaũkĩrwo?

17 בכל עת אהב הרע ואח לצרה יולד׃

Mũrata wa mũndũ amwendaga hĩndĩ ciothe, nake mũrũ wa nyina na mũndũ aciaragwo nĩ ũndũ wa hĩndĩ ya thĩĩna.

18 אדם חסר לב תוקע כף ערב ערבה לפני רעהו׃

Mũndũ ũtooĩ gũkũũrana maũndũ atuĩkaga wa kũrĩha thiirĩ wa mũndũ ũngĩ o na akaiga kĩndũ gĩa kũrũgamĩrĩra thiirĩ wa mũndũ wa itũũra rĩake.

19 אהב פשע אהב מצה מגביה פתחו מבקש שבר׃

Mũndũ ũrĩa wendete haaro nĩ mehia endete; na mũndũ ũrĩa wakaga kĩhingo kĩraihu na igũrũ eĩtagĩria wanangĩki.

20 עקש לב לא ימצא טוב ונהפך בלשונו יפול ברעה׃

Mũndũ ũrĩ ngoro ya ũremi ndagaacagĩra; nake mũndũ ũrĩa ũrĩ rũrĩmĩ rwa kũheenania agũũaga thĩĩna-inĩ.

21 ילד כסיל לתוגה לו ולא ישמח אבי נבל׃

Kũgĩa na mũriũ mũkĩĩgu kũrehaga ihooru; ithe wa mũndũ mũkĩĩgu ndarĩ hĩndĩ akenaga.

22 לב שמח ייטב גהה ורוח נכאה תיבש גרם׃

Ngoro ngenu nĩ ndawa njega, no roho mũthuthĩku ũngʼaragia mahĩndĩ.

23 שחד מחיק רשע יקח להטות ארחות משפט׃

Mũndũ mwaganu amũkagĩra ihaki na hitho, nĩguo ogomie ciira wa kĩhooto.

24 את פני מבין חכמה ועיני כסיל בקצה ארץ׃

Mũndũ ũkũũranaga maũndũ aikaraga arorete o ũũgĩ, no maitho ma mũndũ mũkĩĩgu morũũraga nginya ituri cia thĩ.

25 כעס לאביו בן כסיל וממר ליולדתו׃

Mwana mũkĩĩgu arehagĩra ithe kĩeha, na marũrũ kũrĩ nyina ũrĩa wamũciarire.

26 גם ענוש לצדיק לא טוב להכות נדיבים על ישר׃

Ti wega kũherithia mũndũ ũtekĩte mahĩtia, kana kũhũũra anene nĩ ũndũ wa ũrũngĩrĩru wao.

27 חושך אמריו יודע דעת וקר רוח איש תבונה׃

Mũndũ ũrĩ na ũmenyo aragia ciugo athimĩte, nake mũndũ ũrĩ na ũtaũku aikaraga ahooreire.

28 גם אויל מחריש חכם יחשב אטם שפתיו נבון׃

O na mũndũ mũkĩĩgu angĩkira nĩonagwo arĩ mũũgĩ, na akoneka arĩ mũtaũku angĩtumia kanua.