מִשְׁלֵי 16

1 לאדם מערכי לב ומיהוה מענה לשון׃

پلانەکانی دڵ هی مرۆڤە، بەڵام وەڵامدانەوەی زمان لە یەزدانەوەیە.

2 כל דרכי איש זך בעיניו ותכן רוחות יהוה׃

هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی بێگەردن، بەڵام یەزدان پاڵنەرەکان هەڵدەسەنگێنێت.

3 גל אל יהוה מעשיך ויכנו מחשבתיך׃

کارەکانت بە یەزدان بسپێرە، پلانەکانت جێگیر دەبێت.

4 כל פעל יהוה למענהו וגם רשע ליום רעה׃

یەزدان بۆ مەبەستی خۆی هەموو شتێکی دروستکردووە، تەنانەت بەدکاریش بۆ ڕۆژی بەڵا.

5 תועבת יהוה כל גבה לב יד ליד לא ינקה׃

یەزدان قێزی لە هەموو دڵ بەفیزێکە، بێگومان سزادانی لەسەر تێناپەڕێت.

6 בחסד ואמת יכפר עון וביראת יהוה סור מרע׃

بە خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی کەفارەت بۆ تاوان دەکرێت، بە لەخواترسیش دوورکەوتنەوە لە خراپە.

7 ברצות יהוה דרכי איש גם אויביו ישלם אתו׃

ئەگەر ڕەفتاری مرۆڤ مایەی ڕەزامەندی یەزدان بێت، وا دەکات تەنانەت دوژمنەکانیشی لەگەڵیدا ئاشت ببنەوە.

8 טוב מעט בצדקה מרב תבואות בלא משפט׃

باشترە کەمت هەبێت بە ڕاستودروستییەوە لەوەی داهاتێکی زۆری بە ناڕەوا.

9 לב אדם יחשב דרכו ויהוה יכין צעדו׃

دڵی مرۆڤ پلان بۆ ڕێگای خۆی دادەنێت، بەڵام یەزدان هەنگاوەکانی ئاراستە دەکات.

10 קסם על שפתי מלך במשפט לא ימעל פיו׃

قسەی پاشا وەک سروشە، دەبێ لە دادوەریدا دەمی ناپاکی نەکات.

11 פלס ומאזני משפט ליהוה מעשהו כל אבני כיס׃

قەپان و تەرازووی دادپەروەر لە یەزدانەوەیە، هەموو کێشێکی ناو کیسە کاری ئەوە.

12 תועבת מלכים עשות רשע כי בצדקה יכון כסא׃

قێزی پاشایان لە خراپەکردنە، چونکە بە ڕاستودروستی تەخت دەچەسپێت.

13 רצון מלכים שפתי צדק ודבר ישרים יאהב׃

ڕەزامەندی پاشایان لێوی ڕاستودروستە، کەسی ڕاستگۆیان خۆشدەوێت.

14 חמת מלך מלאכי מות ואיש חכם יכפרנה׃

تووڕەیی پاشا وەک فریشتەی مەرگە، بەڵام کەسی دانا هێمنی دەکاتەوە.

15 באור פני מלך חיים ורצונו כעב מלקוש׃

ڕووناکی ڕووی پاشا ژیانی تێدایە، ڕەزامەندیشی وەک هەورە بارانی بەهارە.

16 קנה חכמה מה טוב מחרוץ וקנות בינה נבחר מכסף׃

دەستکەوتنی دانایی چەند لە زێڕ باشترە، دەستکەوتنی تێگەیشتنیش لە زیو پەسەندترە.

17 מסלת ישרים סור מרע שמר נפשו נצר דרכו׃

ڕێگای سەرڕاستان دوورکەوتنەوەیە لە خراپە، ئەوەی ڕێگای خۆی بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت.

18 לפני שבר גאון ולפני כשלון גבה רוח׃

لەپێش شکان لووتبەرزییە، لەپێش ڕووخانیش ڕۆحزلییە.

19 טוב שפל רוח את עניים מחלק שלל את גאים׃

باشترە بێفیز بیت و لەگەڵ ستەملێکراوان بیت، لە دابەشکردنی دەستکەوت لەگەڵ لووتبەرزان.

20 משכיל על דבר ימצא טוב ובוטח ביהוה אשריו׃

ئەوەی بایەخ بە ئامۆژگاری بدات چاکەی دەست دەکەوێت، ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت خۆزگەی پێ دەخوازرێت.

21 לחכם לב יקרא נבון ומתק שפתים יסיף לקח׃

ئەوەی لە دڵدا دانا بێت پێی دەگوترێت تێگەیشتوو، شیرینی لێوەکانیش فێربوون زیاد دەکات.

22 מקור חיים שכל בעליו ומוסר אולים אולת׃

وریایی سەرچاوەی ژیانە بۆ خاوەنەکەی، بەڵام گێلەکان بە گێلایەتی خۆیان سزا دەدرێن.

23 לב חכם ישכיל פיהו ועל שפתיו יסיף לקח׃

دڵی کەسی دانا ڕێنمایی دەمی دەکات و بەسەر لێوان فێربوون زیاد دەکات.

24 צוף דבש אמרי נעם מתוק לנפש ומרפא לעצם׃

قسەی جوان شانەی هەنگوینە، بۆ دەروون شیرینە و بۆ ئێسک چاکبوونەوەیە.

25 יש דרך ישר לפני איש ואחריתה דרכי מות׃

ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

26 נפש עמל עמלה לו כי אכף עליו פיהו׃

نەوسی کرێکار بۆ خۆی ڕەنج دەدات، برسیێتییەکەی پاڵی پێوەدەنێت.

27 איש בליעל כרה רעה ועל שפתיו כאש צרבת׃

کەسی دڵڕەش کای کۆن بە با دەکات و لەسەر لێوەکانیشی ئاگری کڵپەدارن.

28 איש תהפכות ישלח מדון ונרגן מפריד אלוף׃

کەسی درۆزن دووبەرەکی دەوروژێنێت و دەمشڕ دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە.

29 איש חמס יפתה רעהו והוליכו בדרך לא טוב׃

کەسی توندڕەو دراوسێی خۆی تەفرە دەدات و بە ڕێگایەکدا دەیبات کە باش نییە.

30 עצה עיניו לחשב תהפכות קרץ שפתיו כלה רעה׃

ئەوەی چاو دەقوچێنێت پیلان بۆ درۆ دادەڕێژێت، ئەوەی لێوی دەکرۆژێت خراپە بە ئەنجام دەگەیەنێت.

31 עטרת תפארת שיבה בדרך צדקה תמצא׃

ڕیش سپیێتی تاجی شانازییە، لە ڕێگای ڕاستودروستییەوە دەستدەکەوێت.

32 טוב ארך אפים מגבור ומשל ברוחו מלכד עיר׃

ئەوەی درەنگ تووڕە بێت لە پاڵەوان باشترە، ئەوەی بەسەر خۆیدا زاڵ بێت باشترە لەوەی شارێک دەگرێت.

33 בחיק יוטל את הגורל ומיהוה כל משפטו׃

تیروپشک هەڵدەدرێتە کۆش، بەڵام هەموو بڕیارێکی لەلایەن یەزدانەوەیە.