מִשְׁלֵי 14

1 חכמות נשים בנתה ביתה ואולת בידיה תהרסנו׃

Dubartiin ogeettiin mana ishee ijaarratti; gowwaan immoo harkuma isheetiin mana ofii diigdi.

2 הולך בישרו ירא יהוה ונלוז דרכיו בוזהו׃

Namni qajeelummaan jiraatu Waaqayyoon sodaata; kan karaan isaa jalʼaa taʼe garuu isa tuffata.

3 בפי אויל חטר גאוה ושפתי חכמים תשמורם׃

Afaan nama gowwaa dugda isaatti ulee of tuulummaa fida; arrabni ogeeyyii garuu isaan eega.

4 באין אלפים אבוס בר ורב תבואות בכח שור׃

Yoo qotiyyoon hin jirre, dallaan duwwaa taʼa; garuu humna qotiyyoo tokkootiin midhaan baayʼeen argama.

5 עד אמונים לא יכזב ויפיח כזבים עד שקר׃

Dhuga baatuun amanamaan hin sobu; dhuga baatuun sobaa immoo dhara of keessaa gad naqa.

6 בקש לץ חכמה ואין ודעת לנבון נקל׃

Qoostuun namaa ogummaa barbaadee hin argatu; nama waa hubatuuf garuu beekumsi dadhabbii malee dhufa.

7 לך מנגד לאיש כסיל ובל ידעת שפתי דעת׃

Ati nama gowwaa irraa fagaadhu; arraba isaa irraa beekumsa hin argattuutii.

8 חכמת ערום הבין דרכו ואולת כסילים מרמה׃

Ogummaan hubattootaa akka isaan karaa isaanii beekan isaan godha; gowwummaan gowwootaa garuu karaa irraa isaan balleessa.

9 אולים יליץ אשם ובין ישרים רצון׃

Gowwoonni cubbuutti qoosu; qajeeltota gidduutti garuu hawwii gaariitu argama.

10 לב יודע מרת נפשו ובשמחתו לא יתערב זר׃

Garaan gadda ofii isaa ni beeka; namni biraa tokko iyyuu gammachuu isaa irraa hin qooddatu.

11 בית רשעים ישמד ואהל ישרים יפריח׃

Manni nama hamaa ni bada; dunkaanni nama qajeelaa immoo ni daraara.

12 יש דרך ישר לפני איש ואחריתה דרכי מות׃

Karaan qajeelaa namatti fakkaatu tokko jira; dhuma irratti garuu duʼatti nama geessa.

13 גם בשחוק יכאב לב ואחריתה שמחה תוגה׃

Kolfa keessatti iyyuu garaan nama dhukkubuu dandaʼa; gammachuunis gaddaan dhumuu dandaʼa.

14 מדרכיו ישבע סוג לב ומעליו איש טוב׃

Namni hin amanamne gatii karaa isaa, namni gaariin immoo gatii hojii isaa argata.

15 פתי יאמין לכל דבר וערום יבין לאשרו׃

Namni homaa hin beekne waan hunda amana; namni qalbii qabu garuu tarkaanfii isaa ilaallata.

16 חכם ירא וסר מרע וכסיל מתעבר ובוטח׃

Namni ogeessi of eeggata; waan hamaa irraas ni deebiʼa; gowwaan garuu waan hundatti jarjara; of illee hin eeggatu.

17 קצר אפים יעשה אולת ואיש מזמות ישנא׃

Namni dafee aaru gowwummaa hojjeta; namni daba hojjetu garuu ni jibbama.

18 נחלו פתאים אולת וערומים יכתרו דעת׃

Namni homaa hin beekne gowwummaa dhaala; qalbeeffataan garuu beekumsa gonfata.

19 שחו רעים לפני טובים ורשעים על שערי צדיק׃

Namoonni hamoon fuula namoota gaarii duratti, jalʼoonnis karra qajeeltotaa duratti sagadu.

20 גם לרעהו ישנא רש ואהבי עשיר רבים׃

Hiyyeeyyii olloonni isaanii iyyuu ni jibbu; sooreyyiin immoo michoota hedduu qabu.

21 בז לרעהו חוטא ומחונן עניים אשריו׃

Namni ollaa isaa tuffatu cubbuu hojjeta; kan rakkataaf garaa laafu garuu eebbifamaa dha.

22 הלוא יתעו חרשי רע וחסד ואמת חרשי טוב׃

Namni hammina yaadu karaa irraa hin baduu? Warri waan gaarii karoorsan garuu jaalalaa fi amanamummaa argatu.

23 בכל עצב יהיה מותר ודבר שפתים אך למחסור׃

Jabaatanii hojjechuun hundi buʼaa buusa; oduun faayidaa hin qabne garuu hiyyummaa qofa fida.

24 עטרת חכמים עשרם אולת כסילים אולת׃

Gonfoon ogeeyyii qabeenya isaanii ti; gowwummaan gowwootaa garuu gowwummaa dhala.

25 מציל נפשות עד אמת ויפח כזבים מרמה׃

Dhuga baatuun dhugaa lubbuu baraara; dhuga baatuun sobaa immoo soba dubbata.

26 ביראת יהוה מבטח עז ולבניו יהיה מחסה׃

Namni Waaqayyoon sodaatu daʼannoo jabaa qaba; ijoolleen isaas daʼoo argatu.

27 יראת יהוה מקור חיים לסור ממקשי מות׃

Waaqayyoon sodaachuun burqaa jireenyaa ti; kiyyoo duʼaa irraas nama deebisa.

28 ברב עם הדרת מלך ובאפס לאם מחתת רזון׃

Ulfinni mootii tokkoo baayʼina uummata isaa ti; yoo uummanni hin jirre garuu ilmi mootiis ni bada.

29 ארך אפים רב תבונה וקצר רוח מרים אולת׃

Namni obsa qabu hubannaa guddaa qaba; kan dafee aaru garuu gowwummaa mulʼisa.

30 חיי בשרים לב מרפא ורקב עצמות קנאה׃

Garaan nagaa qabu dhagnaaf jireenya kenna; hinaaffaan garuu lafee tortorsa.

31 עשק דל חרף עשהו ומכבדו חנן אביון׃

Namni hiyyeessa cunqursu kan isa Uume tuffata; namni hiyyeessaaf garaa laafu immoo Waaqa kabaja.

32 ברעתו ידחה רשע וחסה במותו צדיק׃

Hamoonni jalʼinuma isaaniitiin badu; qajeeltonni garuu duʼa keessatti illee amanamummaa isaaniitiin daʼannoo argatu.

33 בלב נבון תנוח חכמה ובקרב כסילים תודע׃

Ogummaan qalbii nama waa hubatuu keessa jirti; garaa gowwootaa keessatti garuu hin beekamtu.

34 צדקה תרומם גוי וחסד לאמים חטאת׃

Qajeelummaan saba ol guddisa; cubbuun garuu saba kamiif iyyuu salphina.

35 רצון מלך לעבד משכיל ועברתו תהיה מביש׃

Mootiin tajaajilaa ogeessatti ni gammada; kan isa qaanessutti garuu ni dheekkama.