מִשְׁלֵי 14

1 חכמות נשים בנתה ביתה ואולת בידיה תהרסנו׃

Ke lalmwetmet, sie mutan el musaeak sou se, a lalfon uh ku in kunausya.

2 הולך בישרו ירא יהוה ונלוז דרכיו בוזהו׃

Kutena mwet su moulkin moul suwohs, elos akkalemye lah elos akfulatye LEUM GOD; elos su tia moul suwohs elos akkalemye lah elos pilesral.

3 בפי אויל חטר גאוה ושפתי חכמים תשמורם׃

Inse fulat lun sie mwet lalfon oru el kaskas pusla; a kas lun sie mwet lalmwetmet karinganul sifacna.

4 באין אלפים אבוס בר ורב תבואות בכח שור׃

Fin wangin ox in amakin plao uh, ac wangin koanon nien fil mongo sum. A fin oasr, na nien fil mongo sum ac sessesla ke wheat.

5 עד אמונים לא יכזב ויפיח כזבים עד שקר׃

Sie mwet loh oaru el fahkak ma pwaye pacl nukewa, a sie mwet loh soaru el kikiap pacl nukewa.

6 בקש לץ חכמה ואין ודעת לנבון נקל׃

Sie mwet inse fulat el tia ku in sun lalmwetmet, a mwet oasr etauk la, fisrasr elos in eis mwe lutlut.

7 לך מנגד לאיש כסיל ובל ידעת שפתי דעת׃

Nimet apkuran nu yurin mwet lalfon. Wangin ma elos ac ku in luti kom.

8 חכמת ערום הבין דרכו ואולת כסילים מרמה׃

Efu ku mwet lalkung uh lalmwetmet? Mweyen el etu ma elan oru. Efu ku mwet sulalkung uh lalfon? Mweyen el nunku mu el etu ma nukewa.

9 אולים יליץ אשם ובין ישרים רצון׃

Wangin fosrnga lun mwet lalfon ke elos orala ma koluk, a mwet wo elos suk in oasr nunak munas nu selos.

10 לב יודע מרת נפשו ובשמחתו לא יתערב זר׃

Wangin mwet ku in etu na pwaye lah fuka engan lom ku asor lom. Kom mukena pa etu. Wangin mwet ku in wi kom kac.

11 בית רשעים ישמד ואהל ישרים יפריח׃

Lohm sin sie mwet wo ac tu na tukun kunausyukla lohm sin sie mwet koluk.

12 יש דרך ישר לפני איש ואחריתה דרכי מות׃

Sahp inkanek soko ma kom pangon mu suwohs uh, ac ku in kolkomla nu ke misa.

13 גם בשחוק יכאב לב ואחריתה שמחה תוגה׃

Israsr uh ku in okanla inse asor. Pacl engan uh wanginla, asor sac srakna oasr.

14 מדרכיו ישבע סוג לב ומעליו איש טוב׃

Mwet koluk uh fah eis ma fal nu ke ma elos oru. Mwet wo uh fah eis lacnen orekma wo lalos.

15 פתי יאמין לכל דבר וערום יבין לאשרו׃

Sie mwet lalfon el lulalfongi ma nukewa; a mwet lalkung elos taranna yen elos fahsr nu we.

16 חכם ירא וסר מרע וכסיל מתעבר ובוטח׃

Mwet etauk elos karinganang in tia sun mwe lokoalok, a mwet lalfon uh nikin sensen, ac sa na in mukuila.

17 קצר אפים יעשה אולת ואיש מזמות ישנא׃

Mwet mongsa uh oru ma lalfon; ac mwet kinauk inkanek kutasrik ac fah srungayuk.

18 נחלו פתאים אולת וערומים יכתרו דעת׃

Mwet nikin ac eis fokin lalfon lalos, a mwet lalkung ac usrui etauk.

19 שחו רעים לפני טובים ורשעים על שערי צדיק׃

Mwet koluk ac fah epasr ye mutun mwet suwoswos ac pusisel in siyuk kasru selos.

20 גם לרעהו ישנא רש ואהבי עשיר רבים׃

Wangin mwet lungse orek kawuk nu sin sie mwet sukasrup, finne mwet tulan lal; a sie mwet kasrup, oasr mwet kawuk puspis lal.

21 בז לרעהו חוטא ומחונן עניים אשריו׃

Kom fin lungse kom in engan, na kom in kulang nu sin mwet sukasrup; sie ma koluk pa in pilesru kutena mwet.

22 הלוא יתעו חרשי רע וחסד ואמת חרשי טוב׃

Kom fin oru sie orekma wo, mwet uh ac lulalfongi kom ac sunakin kom, a kom fin wi oru orekma koluk, kom fahsr ke sie inkanek tafongla.

23 בכל עצב יהיה מותר ודבר שפתים אך למחסור׃

Orekma, na kom fah eis woiya. Kom fin mutana sramsarm, kom ac sukasrup.

24 עטרת חכמים עשרם אולת כסילים אולת׃

Mwet lalmwetmet uh eis mwe kasrup; a mwet lalfon eteyuk ke lalfon lalos.

25 מציל נפשות עד אמת ויפח כזבים מרמה׃

Sie mwet loh su kaskas pwaye el molela moul lun sie mwet; a el fin fahk kas kikiap, el lafwekin sie mwet.

26 ביראת יהוה מבטח עז ולבניו יהיה מחסה׃

Akfulatye LEUM GOD, fah sang lulalfongi ku ac moul misla nu sin sie mwet ac sou lal.

27 יראת יהוה מקור חיים לסור ממקשי מות׃

Ya kom lungse tuh kom in tia sa misa? Sie unon in moul pa akfulatye LEUM GOD.

28 ברב עם הדרת מלך ובאפס לאם מחתת רזון׃

Fulat lun sie tokosra tuku ke pisen mwet ma el leumi. Fin wangin mwet, na el tia oaoa.

29 ארך אפים רב תבונה וקצר רוח מרים אולת׃

Kom fin mongfisrasr, kom lalmwetmet; a kom fin mongsa, kom akkalemye lupan lalfon lom.

30 חיי בשרים לב מרפא ורקב עצמות קנאה׃

Inse misla uh mwe akkeye mano, a sok uh oana sie mas ma akkulamye mano.

31 עשק דל חרף עשהו ומכבדו חנן אביון׃

Kom fin akkeokye mwet sukasrup, kom aklusrongtenye God su oralosla; a ke kom kulang nu sin mwet sukasrup, kom akfulatye God.

32 ברעתו ידחה רשע וחסה במותו צדיק׃

Mwet koluk uh putatla ke sripen orekma koluk lalos, a mwet wo uh molla ke sripen moul suwohs lalos.

33 בלב נבון תנוח חכמה ובקרב כסילים תודע׃

Lalmwetmet uh oan in nunak nukewa lun sie mwet etauk. Mwet lalfon uh wangin etu la ke lalmwetmet uh.

34 צדקה תרומם גוי וחסד לאמים חטאת׃

Suwoswos ac oru sie mutunfacl in ku ac fulat. Ma koluk uh mwe akmwekinye sie mutunfacl.

35 רצון מלך לעבד משכיל ועברתו תהיה מביש׃

Tokosra uh elos insewowo ke mwet pwapa fulat lalos su oaru in oru ma kuna; a elos kalyaelos su tia akfalye ma kunalos.