< מִשְׁלֵי 1 >
משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ | 1 |
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ | 2 |
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ | 3 |
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ | 4 |
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ | 5 |
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ | 6 |
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ | 7 |
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ | 8 |
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ | 9 |
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ | 10 |
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ | 11 |
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol ) | 12 |
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol )
כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ | 13 |
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ | 14 |
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ | 15 |
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ | 16 |
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ | 17 |
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ | 18 |
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ | 19 |
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ | 20 |
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ | 21 |
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ | 22 |
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ | 23 |
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ | 24 |
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ | 25 |
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ | 26 |
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ | 27 |
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ | 28 |
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ | 29 |
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ | 30 |
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ | 31 |
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ | 32 |
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ | 33 |
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.