< מִשְׁלֵי 1 >
משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃ | 1 |
Engero za Sulemaani, mutabani wa Dawudi, kabaka wa Isirayiri.
לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃ | 2 |
Yaziwandiika okuyigiriza abantu okuba n’amagezi n’okuyiga, era n’okutegeera ebigambo eby’obulabufu; eby’obulamu eby’amagezi n’empisa.
לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃ | 3 |
Sulemaani yayagala abantu okuba n’empisa, n’obulamu obw’amagezi, okukolanga ebituufu, n’okubeera abenkanya n’okugobereranga ensonga;
לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃ | 4 |
okuyigiriza amagezi abatalina bumanyirivu, n’abavubuka okufuna okumanya n’okutegeera.
ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃ | 5 |
N’abantu ab’amagezi nabo bwe bawulira beeyongere okuyiga n’abategeevu beeyongere okubangulwa.
להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃ | 6 |
Era engero zino zaawandiikibwa okutegeera engero, enjogera n’ebikokyo.
יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃ | 7 |
Kale mu kutya Mukama amagezi mwe gasookera, naye abasirusiru banyooma amagezi n’okulagirirwa.
שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃ | 8 |
Mwana wange ossangayo omwoyo eri ebiragiro bya kitaawo, era tolekanga kukuutira kwa maama wo;
כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃ | 9 |
bijja kuba ngule eneeweesanga omutwe gwo ekitiibwa, n’emikuufu mu bulago bwo.
בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃ | 10 |
Mwana wange abakozi b’ebibi bwe bakusendasendanga, tokkirizanga.
אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃ | 11 |
Bwe bakugambanga nti, “Tugende ffenna twesanyuse, tunyage, tubbe n’okutta; tokkirizanga;
נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol ) | 12 |
ng’entaana bw’emira abantu, naffe tubamire tutyo nga bakyali balamu, era nga balamba, ng’abagenda mu bunnya obuwanvu; (Sheol )
כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃ | 13 |
nga twefunira eby’obugagga bye tutakoleredde, ne tujjuza amayumba gaffe obugagga obubbe;
גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃ | 14 |
ng’ababi batuyita tubeegatteko, tugabane kyenkanyi ebibbe n’ebinyage.”
בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃ | 15 |
Mwana wange totambuliranga wamu nabo, era ekigere kyo kiziyize okukwatanga ekkubo lyabwe:
כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃ | 16 |
Kubanga ebigere byabwe bidduka bunnambiro okukola ebibi, era kibanguyira okuyiwa omusaayi.
כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃ | 17 |
Nga kuba kumala biseera okutega omutego, ng’ekinyonyi ky’oyagala okukwata kikulaba,
והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃ | 18 |
naye abantu ng’abo baba beetega bokka, baba beetega omutego ogunaabakwasa bo bennyini.
כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃ | 19 |
Bwe lityo bwe libeera ekkubo lya buli muntu anoonya okugaggawalira mu bukyamu. Obugagga obw’engeri eyo busaanyaawo obulamu bw’abo ababufuna.
חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃ | 20 |
Amagezi galeekaanira waggulu mu nguudo; gayimusa amaloboozi gaago, mu bifo ebigazi eby’omu bibuga.
בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃ | 21 |
Ne galeekaanira waggulu, mu kifo enguudo ennene we zisisinkanira, era gasinzira mu miryango gy’ekibuga ne googera:
עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃ | 22 |
Mulituusa ddi mmwe ab’amagezi amatono obutayagala kweyongera kuyiga by’amagezi, nammwe ab’amalala okunyoomanga eby’amagezi n’abasirusiru okukyawanga okumanya?
תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃ | 23 |
Kale singa muwuliriza okunenya kwange, laba, ndifuka omutima gwange n’ebirowoozo byange mu mmwe.
יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃ | 24 |
Kubanga na bayita ne mugaana okuwuliriza, ne ngolola omukono ne wataba n’omu afaayo,
ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃ | 25 |
era ne mutafaayo ku magezi ge nabawa, era ne mugaana okubuulirira kwange kwonna,
גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃ | 26 |
kale nange ndibasekerera nga muli mu nnaku, era mbakudaalire ng’entiisa ebagwiridde.
בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃ | 27 |
Entiisa bw’eribajjira ng’omuyaga omungi, ennaku n’okubonaabona, okulumwa n’obubalagaze,
אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃ | 28 |
kale balinkoowoola, naye siriyitaba; balinnoonya obutaweera naye ne batandaba.
תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃ | 29 |
Kubanga baakyawa okuyigirizibwa, n’okumanya, era ne bamalirira obutatya Mukama.
לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃ | 30 |
Ne bagaana okuwuliriza amagezi gange; ne banyooma okunenya kwange kwonna.
ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃ | 31 |
Kyebaliva balya ebibala eby’ekkubo lyabwe ebbi, era ne bajjula ebibala eby’enkwe zaabwe.
כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃ | 32 |
Obusirusiru bulitta ab’amagezi amatono n’obutafaayo bulizikiriza abasirusiru,
ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃ | 33 |
naye buli ampuliriza anaabeeranga mirembe, ng’agumye nga talina kutya kwonna.