< מתיו 22 >
ויען ישוע ויסף דבר במשלים אליהם לאמר׃ | 1 |
Orduan Iesus ihardesten çuela, berriz minça cequién comparationez, cioela.
דומה מלכות השמים למלך בשר ודם אשר עשה חתנה לבנו׃ | 2 |
Comparatu da ceruètaco resumá, bere semearen ezteyac eguin cituen regue batequin.
וישלח את עבדיו לקרא הקרואים אל החתנה ולא אבו לבוא׃ | 3 |
Eta igor citzan bere cerbitzariac ezteyetara gomitatuén deitzera: baina etziraden ethorri nahi içan.
ויסף שלח עבדים אחרים לאמר אמרו אל הקרואים הנה ערכתי את סעודתי שורי ומריאי טבוחים והכל מוכן באו אל החתנה׃ | 4 |
Berriz igor ceçan berce cerbitzariric, cioela, Erreçue gomitatuey, Huná, apprestatu dut neure barazcaria, ene cecenac eta haraquey guicenduac haraqueitatu dirade, eta gucia prest da: çatozte ezteyetara.
והם לא שתו לבם לזאת וילכו להם זה אל שדהו וזה אל מסחרו׃ | 5 |
Baina hec conturic eguin gabe ioan citecen: bata bere bordarat, eta bercea bere merkatalgoarát.
והנשארים תפשו את עבדיו ויתעללו בם ויהרגום׃ | 6 |
Eta bercéc hatzamanic haren cerbitzariac iniuria eta hil citzaten.
ויקצף המלך וישלח צבאותיו ויאבד את המרצחים ההם ואת עירם שרף באש׃ | 7 |
Eta regue ençunic hori asserré cedin: eta igorriric bere gendarmesac, deseguin citzan guicerhaile hec, eta hayen hiria erra ceçan.
אז אמר אל עבדיו הן החתנה מוכנה והקרואים לא היו ראוים לה׃ | 8 |
Orduan dioste bere cerbitzariey, Ezteyac prest badirade, baina gomitatu ciradenac, eztirade digne içan.
לכן לכו נא אל ראשי הדרכים וכל איש אשר תמצאו קראו אתו אל החתנה׃ | 9 |
Çoazte bada bide cantoinetara, eta eridenen dituçuen guciac dei itzaçue ezteyetara.
ויצאו העבדים ההם אל הדרכים ויאספו את כל אשר מצאו גם רעים גם טובים וימלא בית החתנה מסבים׃ | 10 |
Eta cerbitzari hec ilkiric bidetara, bil citzaten eriden cituzten guciac, hambat gaichtoac nola onac: eta bethe cedin ezteyén lekua, mahainean iarriric ceudenéz.
ויהי כבוא המלך לראות את המסבים וירא בהם איש ולא היה לבוש בגדי חתנה׃ | 11 |
Eta sarthu cenean regue mahainean iarriric ceudenén ikustera, ikus ceçan han guiçombat eztey arropaz veztitua etzenic.
ויאמר אליו רעי איכה באת הנה ואין לך בגדי חתנה ויאלם׃ | 12 |
Orduan diotsa, Adisquideá, nola huna sarthu aiz eztey arropá eztuala? Eta ahoa boça cequión.
ויאמר המלך למשרתים אסרו ידיו ורגליו ונשאתם והשלכתם אותו אל החשך החיצון שם תהיה היללה וחרק השנים׃ | 13 |
Orduan erran ciecén reguec cerbitzariey, Oinetan eta escuetan estecaturic, ken eçaçue, eta egotzaçue campoco ilhumbera: han içanen da nigar eta hortz garrascots.
כי רבים הם הקרואים ומעטים הנבחרים׃ | 14 |
Ecen anhitz dirade deithuac, eta guti elegituac.
וילכו הפרושים ויתיעצו איך יכשילהו בדבר׃ | 15 |
Orduan appartaturic Phariseuéc conseillu har ceçaten nola hura hatzaman liroiten hitzean.
וישלחו אליו את תלמידיהם עם ההורדוסיים לאמר רבי ידענו כי איש אמת אתה ותורה באמת את דרך אלהים ולא תגור מפני איש כי אינך מכיר פני אדם׃ | 16 |
Eta igorten dituzte harengana bere discipuluac Herodianoequin, dioitela, Magistruá, baceaquiagu eguiati aicela, eta Iaincoaren bidea eguiazqui iracasten duála, eta nehoren ansiaric eztuála: ecen ezago guiçonén apparentiara behá:
לכן הגידה נא לנו את דעתך הנכון לנו לתת מס אל הקיסר אם לא׃ | 17 |
Erraguc bada, cer irudi çaic? bidezco da Cesari tributaren emaitea, ala ez?
וישוע ידע את רשעתם ויאמר החנפים מה תנסוני׃ | 18 |
Eta eçaguturic Iesusec hayen malitiá, dio, Cergatic tentatzen nauçue hypocritac?
הראוני את מטבע המס ויביאו לו דינר׃ | 19 |
Eracustaçue tributeco monedá. Eta hec presenta cieçoten dinerobat.
ויאמר אליהם של מי הצורה הזאת והמכתב אשר עליו׃ | 20 |
Eta erraiten draue, Norena da imagina haur eta scribua?
ויאמרו אליו של הקיסר ויאמר אליהם לכן תנו לקיסר את אשר לקיסר ולאלהים את אשר לאלהים׃ | 21 |
Diotsate, Cesarena. Orduan erraten draue, Renda ietzoçue beraz Cesaren diradenac, Cesari: eta Iaincoaren diradenac, Iaincoari.
וכשמעם את זאת תמהו ויעזבהו וילכו להם׃ | 22 |
Eta hori ençunic, mirets ceçaten: eta hura vtziric ioan citecen.
ביום ההוא נגשו אליו צדוקים האמרים כי אין תחית המתים וישאלו אתו לאמר׃ | 23 |
Egun hartan ethor citecen harengana Sadduceuac, resurrectioneric eztela dioitenac, eta interroga ceçaten,
רבי הן משה אמר איש כי ימות ובנים אין לו אחיו ייבם את אשתו והקים זרע לאחיו׃ | 24 |
Cioitela, Magistruá, Moysesec erran dic, Baldin norbeit hil bada haourric vkan gabe, haren anayeac aliançagatic harturen du haren emaztea, eta leinu eguinen drauca bere anayeri.
ואתנו היו שבעה אחים והראשון נשא אשה וימת וזרע אין לו ויעזב את אשתו לאחיו׃ | 25 |
Eta cituán gure artean çazpi anaye: eta lehena ezconduric hil ciedián: eta leinuric etzuenaren gainean, vtzi cieçoan bere emaztea bere anayeri.
וכמו כן גם השני וכן גם השלישי עד השבעה׃ | 26 |
Eta halaber bigarrenac eta hirurgarrenac, çazpigarrenerano.
ואחרי כלם מתה גם האשה׃ | 27 |
Eta gucién ondoan hil ciedián emaztea-ere.
ועתה בתחית המתים למי מן השבעה תהיה לאשה כי לכלם היתה׃ | 28 |
Resurrectionean bada, çazpietaric ceinen emazte içanen da? ecen guciéc vkan dié hura.
ויען ישוע ויאמר להם טעים אתם באשר אינכם יודעים את הכתובים וגם את גבורת האלהים׃ | 29 |
Eta ihardesten duela Iesusec dioste, Huts eguiten duçue Scripturác eta Iaincoaren verthutea iaquin gabez.
כי בתחית המתים לא ישאו נשים ולא תנשאנה כי אם כמלאכי אלהים בשמים יהיו׃ | 30 |
Ecen resurrectionean eztu nehorc emazteric hartzen ez emaiten ezconçaz: baina dirade Iaincoaren Aingueruäc ceruän beçala.
ועל דבר תחית המתים הלא קראתם את הנאמר לכם מפי האלהים לאמר׃ | 31 |
Eta hilén resurrectioneaz den becembatean, eztuçue iracurri cer Iaincoaz erran içan çaiçuen, dioela,
אנכי אלהי אברהם ואלהי יצחק ואלהי יעקב והוא איננו אלהי המתים כי אם אלהי החיים׃ | 32 |
Ni naiz Abrahamen Iaincoa, eta Isaac-en Iaincoa, eta Iacob-en Iaincoa? Iaincoa, ezta hilén Iaincoa, baina viciena.
וישמע המון העם וישתומממו על תורתו׃ | 33 |
Eta hori ençunic gendetzeac spanta citecen haren doctrináz.
והפרושים כשמעם כי סכר פי הצדוקים ויועדו יחדו׃ | 34 |
Phariseuac bada, ençunic ecen Sadduceuac ichildu cituela, bil citecen elkargana.
ואחד מהם מבין בתורה שאל אתו לנסותו לאמר׃ | 35 |
Eta interroga ceçan hetaric batec, Legueco doctorac, tentatzen çuela hura, eta cioela,
רבי אי זו מצוה גדולה היא בתורה׃ | 36 |
Magistruá, cein da manamendu handia Leguean?
ויאמר ישוע אליו ואהבת את יהוה אלהיך בכל לבבך ובכל נפשך ובכל מדעך׃ | 37 |
Eta Iesusec erran cieçón, Onhetsiren duc eure Iainco Iauna eure bihotz guciaz, eta eure arima guciaz, eta eure pensamendu guciaz.
זאת היא המצוה הגדולה והראשונה׃ | 38 |
Haur duc manamendu lehena eta handia.
והשנית דומה לה ואהבת לרעך כמוך׃ | 39 |
Eta bigarrenac hura irudi dic, Onhetsiren duc eure hurcoa eure buruä beçala.
בשתי המצות האלה כל התורה תלויה וגם הנביאים׃ | 40 |
Bi manamendu hautaric Legue gucia eta Prophetác dependitzen dituc.
ויהי בהקהל הפרושים וישאלם ישוע לאמר׃ | 41 |
Eta bildu ciradenean Phariseuac, interroga citzan Iesusec,
מה דעתכם על המשיח בן מי הוא ויאמרו אליו בן דוד׃ | 42 |
Cioela, Cer irudi çaiçue Christez? noren seme da? Diotsate, Dauid-en.
ויאמר אליהם ואיך קרא לו דוד ברוח אדון באמרו׃ | 43 |
Eta dioste, Nola beraz Dauid-ec Spirituz deitzen du hura Iaun? dioela,
נאם יהוה לאדני שב לימיני עד אשית איביך הדם לרגליך׃ | 44 |
Erran drauca, Iaunac ene Iaunari, Iar adi ene escuinean, eçar ditzaquedano hire etsayac hire oinén scabella.
ועתה אם דוד קרא לו אדון איך הוא בנו׃ | 45 |
Beraz baldin Dauid-ec deitzen badu hura Iaun, nola da haren seme?
ולא יכל איש לענות אתו דבר ולא ערב עוד איש את לבו מן היום ההוא לשאל אותו׃ | 46 |
Eta nehorc ecin ihardets cieçoyon hitzic: ez nehor etzequión ventura guehiagoric egun harçaz harat interrogatzera.