מתיו 5
| יום אחד, כשהתאסף סביבו קהל גדול, עלה ישוע עם תלמידיו על מדרון הגבעה, התיישב שם והחל ללמד: | 1 |
Thlang kqeng ce a huh awh, tlang na kai nawh ngawi hy, cawh a hubatkhqi ce a venna law uhy.
| 2 |
Cekcoengawh a hubatkhqi ce vemyihna cawngpyi khqi hy:
| ”אשרי האנשים המודים בעניותם הרוחנית, כי להם שייכת מלכות השמים. | 3 |
Kawlung ak khawdeng thlangkhqi taw ami zoseen hy, kawtih khan qam taw a mingmih a koe ni.
| אשרי הבוכים והמתאבלים, כי הם ינוחמו. | 4 |
Kawset ing ak kokhqi taw ami zoseen hy, kawtih a mingngaih qep kaw.
| אשרי הצנועים והענווים, כי העולם כולו שייך להם. | 5 |
Kaw ak dungkhqi taw ami zoseen hy, kawtih khawmdek qo pang kawm uh.
| אשרי השואפים בכל לבם לעשות את הטוב והישר, כי אלוהים ימלא את שאיפתם. | 6 |
Dyngnaak ce buh a myihna cawi nawh tui a myihna ak hoetkhqi taw ami zoseen hy, kawtih amik phoen phyi kaw.
| אשרי האדיבים והרחמנים, כי אלוהים יגלה כלפיהם רחמים. | 7 |
Thlang qeenkhaw ak ngaikhqi taw ami zoseen hy, kawtih qeennaak ce hu lawt kawm uh.
| אשרי האנשים שלבם טהור, כי הם יראו את אלוהים. | 8 |
Kawlung ak ciimkhqi taw ami zoseen hy, kawtih Khawsa ce hu kawm uh.
| אשרי האנשים הרודפים שלום, כי הם ייקראו’בני־אלוהים‘. | 9 |
Qoepnaak ak saikhqi taw ami zoseen hy, kawtih Khawsa cakhqi tinawh khy kawm uh.
| אשרי הסובלים והנרדפים בגלל עשותם את רצון ה׳, כי להם שייכת מלכות השמיים. | 10 |
Dyngnaak awh thekhanaak ak zawkkhqi taw ami zoseen hy, kawtih khawk khan taw a mingmih a koe ni.
| ”אם יקללו אתכם, יעלילו עליכם שקרים וירדפו אתכם בגלל אמונתכם בי, | 11 |
Thlangkhqi ing kai ak camawh ni phep khqi uhy, ni thekha nak khqi uhy, amak thym na awihche soepkep ing ani zyih khqi awh ce nami zoseen hy.
| שמחו מאוד! כן, שמחו מאוד, כי שכר רב לכם בשמים, וזכרו שכך רדפו גם את הנביאים! | 12 |
Ym u nawhtaw namik kawzeel sak uh, Ikawtih nangmih aham khawkkhan awh kutdo ak bau soeih awm hy, cemyihna ni nangmih nami awm hlan awhkaw tawnghakhqi awm a mina thekhanaak hawhy.
| ”אתם מלח הארץ. מה יקרה לעולם אם תאבדו את המליחות שלכם? מלח תפל הוא חסר תועלת, ואינו ראוי אלא שיזרקו וירמסו אותו. | 13 |
Nangmih taw khawmdek ci na awm u hyk ti. Cehlai ci ing a paih hawh awhtaw ikawmyihna a alnaak voel kaw? khawng nawh thlang ngawh khaw ing leh aham doeng kaataw, kawna awm phu am ta voel hy.
| ”אתם אור העולם – בדומה לעיר הבנויה על הר, אשר כל אחד יכול לראות את אורותיה בלילה. | 14 |
Nangmih taw khawmdek vangnaak na awm uhyk ti. Tlang awhkhaw ak awm taw ikaw ingawm am chungdah thai hy.
| אל תסתירו את אורכם! הניחו לו להאיר לכולם! תנו לכל אדם לראות את התנהגותכם הטובה, ואז יודו כולם לאביכם שבשמים. | 15 |
Thlang ing mai a vang awh, dawn ing am myk nawh, maihvang ami taaknaak khawi awh ni ami taak, cawh ni ipkhui awhkaw ak awmkhqi boeih ce ak coei.
| 16 |
Cemih lawtna, nangmih a them leek sai ce thlang ing a huh awh khawkkhan nakaw ak awm nangmih a Pa ce ami kyihcahnaak thai kaw, nami vangnaak ce thlang amik huh awh vang lah seh.
| ”אל תחשבו שבאתי לבטל את תורת משה או את אזהרותיהם של הנביאים; באתי לקיים ולמלא אותן! | 17 |
Anaa awi aw am awh tawnghakhqik awi hqe aham kai ve law hy tinawh koeh poek uh; hqe aham am law nyng ak soep sak hamna ni ka law.
| אני אומר לכם בכל הכנות והרצינות: מצוות התורה תישארנה בתוקף עד שיתקיים הכול. | 18 |
Awitak ka nik kqawn peek khqi, khawmdek ingkaw khan ang khum hlan dy, anaa awi awhkaw a dek pynoet ca awm, calung pynoet ca awm ik-oeih soepkep a cup hlan dy taw am qeng tikaw.
| מי שיעבור על המצווה הקטנה ביותר או שיעודד אחרים לעשות זאת, הוא יהיה קטן במלכות השמים. ואילו מי שילמד את תורת ה׳ ואף יקיים את מצוותיה, יהיה גדול במלכות השמים. | 19 |
A u ingawm vawhkaw awipeek ak zawi cakhqi ak khui awhkaw pynoet ce eek nawh thlak chang awm eek lawt aham am cuuk awhtaw anih ce khawkkhan awh ak zawi soeih na awm kaw, cehlai a u ingawm vemyihkhqi boeih ve hquut nawh thlak chang awm a cawngpyi awhtaw anih ce khawk khan awh ak bau soeih na awm kaw.
| ”אולם אני מזהיר אתכם: אם לא תהיו טובים יותר מהפרושים והסופרים, לא תוכלו להיכנס למלכות השמיים. | 20 |
Ka nik kqawn peek khqi, nangmih ama dyngnaak ing Farasikhqi ingkaw caqeekungkhqi a dyngnaak ce ama poe voelh awhtaw khawkkhan awh am lut thai ti kawp uk ti.
| ”תורת משה אומרת:’לא תרצח‘, והרוצח יחויב לדין. | 21 |
“Syn awh, thlang koeh him, u awm thlang ak him taw awidengnaak kqih awm ce hu kaw,” tinawh ami nak kqawn ce za hawh u hyk ti.
| אולם אני אומר לכם שאם אדם אף כועס על אחיו, עליו לעמוד לדין. גם מי שיקרא לחברו’אידיוט!‘עליו לעמוד לדין, ואם יקלל את חברו הריהו בסכנת גיהינום! (Geenna g1067) | 22 |
Cehlai, ka nik kqawn peek khqi, a u awm a koeinaaa ak khan awh kaw ak so taw awidengnaak ce hu kaw. A u awm a koeinaa ce “Thlak zoe” ak tinaak taw Sanhedrin awh awidengna awm kaw. A u awm thlang ce, 'thlak qaw!' ak tinaak taw hell mai kqih awm ce zawk kaw. (Geenna g1067)
| לכן אם אתה עומד לפני המזבח בבית־המקדש ומביא קורבן לה׳, ולפתע אתה נזכר שלאחד מחבריך יש דבר מה נגדך, | 23 |
Cedawngawh bawkthang awh ik-oeih pek aham nami law pyi awh na koeinaa ing nak khan awh ak kaw am law hy tice na sim awhtaw,
| השאר את קורבנך לפני המזבח, מהר אל חברך ובקש את סליחתו. לאחר מכן חזור לבית־המקדש והקרב את הקרבן לה׳. | 24 |
bawkthang a haiawh na themkhqi ce cehta nawh hlat cang. Na koeinaa ingqawi qoepnaak ce na sai coengawh cet nawhtaw na them ce pe kawp ti.
| התפייס מהר עם אויבך, אחרת יהיה מאוחר מדי והוא יסגירך לידי החוק, ואז ישליכו אותך לכלא – | 25 |
Awidengnaak awh taza anik cawikung na qaal ingqawi lam nani ceh haih tloek awh ang tawnnna qoepnaak sai. Cemyih am awhtaw na qaal ing nang ce awidengnaak kung na a ni khyn coengawh awidengkung ing nang ce boei a venawh ni pe patoe kaw, anih ing nang ce thawngim na nik thla kaw.
| שם תישאר עד שתשלם את האגורה האחרונה! | 26 |
Awitak ka nik kqawn peek khqi, laiba a boeih dy na sah hlan khui taw thawngim awhkawng am loet kawp ti.
| ”תורת משה אומרת:’לא תנאף‘. | 27 |
“Na samphaih aham am awm hy”, tinawh amik kqawn awi ce za hawh uhyk ti.
| אולם אני אומר לכם: כל מי שמסתכל על אישה בתאווה, כאילו נאף אותה בלבו. | 28 |
Cehlai, ka nik kqawn peek khqi, u ingawm nu pynoet ce hyynaak mik ing a toek awhtaw, ak kawlung khuiawh cawhkaw nu ak khan awh ce samphaih hawh hy.
| משום כך, אם עינך גורמת לך לחשוק ולחמוד, עקור והשלך אותה. מוטב שתאבד חלק מגופך, מאשר שיושלך כל גופך לגיהינום. (Geenna g1067) | 29 |
Nak tang mik ing a ni thawlh sak awhtaw, koeih nawh khawng; na pum boeih ing hell khuina nang tlaak anglakawh na pum awh ik-oeih pynoet na taal ce nep bet hy. (Geenna g1067)
| ואם ידך – ולו גם הימנית – גורמת לך לחטוא, קצץ והשלך אותה! מוטב כך, מאשר למצוא את עצמך בגיהינום. (Geenna g1067) | 30 |
Nak tangkut ing a ni thawlh sak awhtaw tlyk boet nawh khawng. Na pum awhkaw ik-oeih pynoet na taal ce nep bet hy. (Geenna g1067)
| ”תורת משה אומרת שאם איש רוצה לגרש את אשתו, עליו לתת לה ספר כריתות, וזה הכל. | 31 |
“U ingawm a zu ce a ma awhtaw, zu manaak ca ce pe seh” tinawh amik kqawn awi ce a na awm hawh hy.
| אולם אני אומר שאיש המגרש את אשתו מלבד במקרה שבגדה בו, גורם לכך שתנאף אם תינשא בשנית. גם מי שיתחתן איתה לאישה נחשב לנואף! | 32 |
Cehlai ka nik kqawn peek khqi, a va ak khan awh a thawlh awh ti kaana, u ingawm a zu ce a ma awhtaw a zu ce samphaih sak hy, cekcoengawh u ingawm thlang a zu ma ak zu naak taw samphaih na awm hy.
| ”התורה אומרת שאם נשבעת, עליך לקיים את שבועתך. | 33 |
Cekcoeng bai awh, 'nak awisa ce koeh hqe, Bawipa venawh nak awisa ce cup sak lah', tinawh syn awh ami nak kqawn awm za hawh u hyk ti.
| ואילו אני אומר: אל תישבע כלל! אל תאמר:’אני נשבע בשמים‘, כי כסא ה׳ נמצא בשמים. | 34 |
Cehlai, ka nik kqawn peek khqi, awi koeh sa qoe qoe uh: khawkkhan phoei nawh awi koeh sa, kawtih khawkkhan taw Khawsa a ngawihdoelh ni;
| אם אתה נשבע’בארץ‘, אתה נשבע למעשה בהדום רגליו של אלוהים. כמו כן אל תישבע’בירושלים‘, כי היא’קרית מלך רב‘. | 35 |
khawmdek awm phoei unawh awi koeh sa uh, kawtih khawmdek awm a khaw a soengnaak ni; Jerusalem awm phoei unawh awi koeh sa uh, kawtih Jerusalem taw sangpahrang boei a khawk bau ni.
| גם אל תישבע על ראשך, כי אפילו שערה אחת אין ביכולתך לשנות ללבן או שחור. | 36 |
Nami lu phoei unawh awi koeh sa uh, kawtih na lu awhkaw na lumsam pynoet ca awm am baawk, am lee sak thai hyk ti.
| אמור פשוט:’כן‘, או’לא‘. יותר מזה מן הרע הוא. | 37 |
Ak thym ce 'thym hy' ti unawh taw amak thym ce 'am thym hy' ti mai uh; ve ak khan awh awi ak law bai taw them amak leek hawh ni.
| ”התורה אומרת’עין תחת עין, שן תחת שן‘. | 38 |
'Mik ang zyng awh mik, haa ang zyng awh haa', tinawh awi amik nak kqawn awm za hawh u hyk ti.
| ואילו אני אומר לכם: אל תתקוממו נגד מי שעושה רע נגדכם. אם מישהו סוטר לך על הלחי, הושט לו גם את הלחי השנייה. | 39 |
Cehlai ka nik kqawn peek khqi, thlakche ce koeh oelh uh. Nak tang ben na beeng awh thlang ing anik beih awhtaw ak chang ben na beeng ce awm dun pe.
| אם דורשים ממך בבית המשפט לתת את חולצתך, תן להם גם את מעילך. | 40 |
Thlang ing na angki ce lawh aham a ngaih a dawngawh awi a ni oelh awhtaw, hi awm peek sih mai.
| אם חייל כופה עליך לשאת את תרמילו קילומטר אחד, שא אותו שני קילומטרים. | 41 |
Thlang ing meng oet a ni qyt ngah ngah awhtaw meng hih dy awh thak.
| תן למי שמבקש ממך, ואל תדחה את מי שרוצה ללוות ממך כסף. | 42 |
Thlang ing ik-oeih a thoeh awhtaw pe mai, na venawh ik-oeih pu aham ak law ce koeh hawi taak.
| ”שמעתם שנאמר:’ואהבת לרעך, ושנאת את אויבך‘. | 43 |
“Na imceng ce lungna nawhtaw na qaal cetaw sawh na,” tinawh qee hyt awi ak awm ce zahawh u hyk ti.
| אולם אני אומר: אהבו את אויביכם והתפללו בעד אלה שרודפים אתכם, | 44 |
Cehlai ka nik kqawn peek khqi, nami qaal ce lung law na uh, nangmih awihche ing anik zyi thlangkhqi ce zoseenaak pe law uh; nangmih anik sawhnaakkhqi aham them leek sai law pe uh,
| כי כך תהיו בנים לאביכם שבשמים. שהרי אלוהים נותן את אור השמש גם לטובים וגם לרעים, ואף את הגשם הוא מוריד על צדיקים ועל רשעים כאחד. | 45 |
cawh ni khawk khan awh ak awm nangmih a Pa a cakhqi na nami awm hly. Anih ingtaw thlakche ingkaw thlakleek ak khan awh khaw ang myih na law sak nawh, thlakdyng ingkaw thlakthawlh ak khan awh awm khaw ang myih na aa sak hy.
| אם אתם אוהבים רק את אלה שאוהבים אתכם, מה מיוחד בכך? גם הפושעים נוהגים כך! | 46 |
Nangmih anik lungnaakkhqi doeng nami lungnaak mantaw ikaw kutdo nu nami huh kaw? Mangmu ak cawikhqi ingza cemyihce am sai lawt uhy na ti nawh nu?
| ואם אתם חברים רק לחבריכם, במה שונים אתם מכל האחרים? הלא גם עובדי אלילים נוהגים כך! | 47 |
Na koeinaa doeng na ym mantaw, thlak chang anglakawh na leeknaak bet ikaw a awm? Lukih thlangkhqi ingza cemyih ce am sai uhy na ti nawh nu?
| שאפו להיות שלמים כשם שאביכם שבשמים שלם.“ | 48 |
Khawkkhan nakaw ak awm nangmih a Pa a soep lawt a myihna nangmih awm soep lawt lah uh.
