לוּקָס 2
| באותה תקופה ציווה הקיסר הרומאי אוגוסטוס לפקוד את כל תושבי האימפריה הרומית. | 1 |
Henu mu magono aghu, jhatokili kwamba Kaisari Agusto ahomisi lilaghisu kujhelesya kujha jhitolibhwayi sensa jha bhanu bhoha bhabhiishi pa dunia.
| זה היה מפקד התושבים הראשון, והוא נערך בזמן שקוריניוס היה שליט סוריה. | 2 |
Ejhe jhajhele sensa jha kwanza jhajhabhombiki wakati Krenio ndo gavana bhwa Siria.
| לצורך המפקד נדרש כל אדם לשוב אל עיר מולדתו. | 3 |
Efyo, kila mmonga akalota kumjini kwa muene kujhandikisya sensa.
| גם יוסף, תושב נצרת שבגליל, חזר אל עיר מולדתו – הוא הלך אל העיר בית לחם ביהודה, מאחר שהיה נצר למשפחת דוד המלך. | 4 |
Ni muene Yusufu akabhoka kabhele mu mji bhwa Nazareti okhu Galilaya ni kusafiri Yudea mu mji bhwa Bethlehemu, bhwa umanyikene kama mji bhwa Daudi, kwandabha jhatokili mu lukholo lwa Daudi.
| אל יוסף נלוותה ארוסתו מרים שהייתה בהיריון. | 5 |
Alotili okhu kwijhandikisya pamonga ni Mariamu, ambajhe amposili na akajha ilolelela muana.
| בהיותם בבית־לחם מרים החלה בצירי לידה, | 6 |
Henu jhatokili kujha, bhobhajhele khola wakati bhwa muene bhwa kwifungula muana bhwa wadili.
| וילדה את בנה הבכור. היא עטפה את התינוק והשכיבה אותו באבוס, כי לא השיגו מקום לינה באכסניות שהיו מלאות עד אפס מקום לרגל המפקד. | 7 |
Akahogola muana ghwa kigos, mzalibhwa bhwa muene bhwa kuanza, akan'syongosela ngobho mb'ele bhuoha kun'kenga muana ni mepu. Ndipo akambeka mu kihori kya kulesela bhanyama kwandabha jhajhelepi nafasi mu nyumba jha bhahesya.
| בקרבת מקום היו רועי־צאן אשר ישנו בשדה ושמרו על עדרם במשך הלילה. | 8 |
Katika eneo e'lu, bhajhele bhachungaji bhabhatameghe kumigonda bhakajha bhilenda makundi gha kondoo bha bhene pakiru.
| לפתע נגלה אליהם מלאך ה׳, והשדה נמלא זוהר כבוד ה׳. הרועים נבהלו מאוד, | 9 |
Ghafla, malaika bha Bwana akabhatokela, ni bhutukufu bhwa Bwana bhwa langele kubhasyongoka, na bhajhe ni bhuogha sana.
| אולם המלאך הרגיע אותם ואמר:”אל תפחדו! באתי לבשר לכם חדשות משמחות ביותר – לא לכם בלבד, כי אם לכל העם! | 10 |
Ndipo malaika akabhajobhela, “Musitili, kwa ndabha ni kabhaletela habari jhinofu ambajho jhileta furaha mbaha kwa bhanu bhoha.
| בבית־לחם עיר דוד נולד לכם היום מושיע, הלא הוא המשיח האדון! | 11 |
Lelu mwokozi ahogoliki kwandabha jhinu kumjini kwa Daudi! muene ndo Kristu Bwana!
| כהוכחה לאמיתות דברי תמצאו תינוק עטוף שוכב באבוס.“ | 12 |
Ejhe, ndo ishara jha mwibetakupelibhwa, bhwa mwibetakunkolela muana akongibhu nghobho na agonili mu liholi lya kulesela bhanyama.”
| לפתע הצטרפו אל המלאך צבאות השמים, והם שרו שיר שבח ותהילה לאלוהים: | 13 |
Ghafla kwajhele ni kijeshi kibhaha lya kumbinguni lyaungena Ni malaika ojhu bhakansifu k'yara bhakajobha,
| ”כבוד ותהילה לאלוהים במרומי השמים, ושלום על־פני האדמה לכל אוהביו העושים את רצונו!“ | 14 |
“Utukufu kwa K'yara j'ha ajhele kunani, ni amani ij'helayi pa duniani kwa bhoha bhaipendesibhwa nabhu.”
| כאשר נעלמו המלאכים מעיני הרועים וחזרו לשמים, אמרו הרועים איש אל רעהו:”הבא נמהר לבית־לחם כדי לראות את מה שגילה לנו אלוהים.“ | 15 |
Ikajha kwamba malaika bhobhamalikubhoka kulota kumbinguni, bhachungaji bhakajobhe sana bhene kwa bhene, “Tulotayi henu khola Bethlehemu, na tukalolayi khenu ekhe ambakyo kih'omili, ambakyo Bwana atujobhili.”
| הם מיהרו העירה ומצאו את מרים, את יוסף ואת התינוק שוכב באבוס. | 16 |
Bhakaharakisya khola, na bhan'kolili Mariamu ni Yusufu, na bhambwene muana agonili mu liholi lya kulesele bhanyama.
| מיד סיפרו הרועים לכולם את אשר קרה להם בשדה, ואת דברי המלאך על אודות הילד הזה. | 17 |
Na bhobhabhuene naha, bhakabhajulisha bhanu khela kyabhajobhibhu kuhusu muana.
| כל השומעים תמהו מאוד על דברי הרועים, | 18 |
Bhoha bhabhepeliki habari ejhe bhasyangesibhu ni khela kyakyajobhibhu ni bhachungaji.
| ובכל זאת מרים שמרה את הדברים בלבה והרהרה בהם לעתים קרובות. | 19 |
Lakini Mariamu ajhendelili kufikiri kuhusu ghoha ghaamali kughap'eleka, aghatunzili mu muoyo ghwa muene.
| לאחר מכן חזרו הרועים אל השדה, כשהם מהללים ומשבחים את אלוהים על ביקור המלאך ועל שמצאו את התינוק כדבריו. | 20 |
Bhachungaji bhakakerebhuka bhakantukusya ni kun'sifu k'yara kwandabha jha khila khenu kyabhamali kup'eleka ni kulola, kama tukyajhikajhele jhinenibhu kwa bhene.
| כעבור שמונה ימים, בטקס ברית־המילה, ניתן לתינוק השם”ישוע“– השם שנתן לו המלאך עוד לפני הריונה של מרים. | 21 |
Bhojhifikili ligono lya nane na jhajhele ndo wakati bhwa kun'tahiri muana, bhakan'kuta lihina Yesu, lya amalikupelibhwa ni jhola malaika kabla jha luleme kut'ongibhwa mulileme.
| בתום ימי הטהרה של מרים הביאו היא ובעלה את הילד לירושלים, להעמידו לפני ה׳, | 22 |
Zao lyalilondekeghe lya utakaso bho sipetili, kul'engana ni sheria jha Musa, Yusufu ni Mariamu bhakampeleka ku hekalu khola Yerusalemu kumb'eka palongolo pa Bwana.
| כי כתוב בתורה שצריך להקדיש לה׳ את הבן הבכור של כל אם, | 23 |
Kama kyajhalembibhu mu sheria sya Bwana, “khila n'gosi jhaafungulibhu lileme ni ibetakukutibhwa jhaapisibhu bhakfu kwa Bwana.”
| ולהקריב קרבן כדרישת התורה: שני תורים או שתי יונים צעירות. | 24 |
Bhabhu ni bhene bhahidili kupisya sadaka kulengana ni khela kyakijobhibhwa mu sheria jha Bwana, Jozi jha jhebha au makinda mabhele gha njebha.”
| בירושלים גר אדם בשם שמעון אשר היה צדיק וחסיד, מלא ברוח הקודש וחי בציפייה מתמדת לגאולת ישראל. | 25 |
Langayi, pajhele ni munu mu Yerusalemu ambajhe lihina lya muene akutibhweghe Simeoni. Munu ojho ajhele mwenye haki ni mcha Mungu. Muene akajha ilendela kwandabha jha mfariji ghwa Israeli, ni Roho mtakatifu ajhele panani pa muene.
| רוח הקודש גילה לשמעון הצדיק שלא ימות לפני שיראה במו עיניו את משיח ה׳. | 26 |
Jhamali kufunulibhwa kwa muene kupetela Roho mtakatifu kujha muene ngaafwilepi kabla jha kumbona kristu Bwana.
| באותו יום הדריך רוח הקודש את שמעון אל בית־המקדש, וכאשר הביאו מרים ויוסף את הילד לפני אלוהים, כמצוות התורה, | 27 |
Ligono limonga ahidili mugati mu hekalu, alongosibhu ni Roho mtakatifu. Ambapo bhazazi bhandetili muana, Yesu, kumbombela ghala ghaghalondekejhe jha sheria,
| הרים שמעון את הילד בזרועותיו, אימץ אותו אל לבו, ברך את אלוהים ואמר: | 28 |
Ndipo Simeoni ampokili mu mabhoko gha muene, ni kun'sifu k'yara ni kujobha,
| ”אלוהי, עתה אני יכול למות במנוחה, כי קיימת את אשר הבטחת לי; | 29 |
“Henu ruhusuayi n'tumishi ghwa jhobhi alotayi kwa amani Bwana, kulengana ni lilobhi lya jhobhi.
| במו עיני ראיתי את המשיח שנתת לעולם! | 30 |
Kwa kujha mihu ghangu ghaubhwene wokovu bhwa jhobhi,
| 31 |
ambabho bhubhonekene kwa mihu gha bhanu bhoha.
| הוא האור אשר יאיר את עיני העמים ויהיה תפארת עמך ישראל!“ | 32 |
Muene ndo nuru kwandabha jha ufunuo kwa bhamataifa ni utukufu bhwa bhanu Israeli.”
| יוסף ומרים תמהו על הנאמר אודות בנם. | 33 |
Dadi ni Mabhu ghwa bhana bhasyangesibhu kwa mambo ghaghalongeliki juu jha bhene.
| שמעון ברך אותם ואחר כך אמר למרים:”מרים, לבך יידקר בחרב הייסורים, כי ילדך זה נועד להכשיל רבים בישראל ולהושיע רבים. הוא יהיה נושא למריבה וחילוקי־דעות, כי יחשוף את מחשבותיהם האפלות של אנשים רבים.“ | 34 |
Ndipo Simeoni akabhabariki ni kujobha Mariamu nyinamunu, “Pelekesiajhi kwa ndabha jha kujhagha ni kuokoka kwa bhanu bhingi mu Israeli na ndo ishara ambajho bhanu bhingi bhibeta kujhipinga.
| 35 |
Kabhele ndo upanga bhwawibeta kuhoma nafsi jha jhobhi ghwe muene, ili kwamba mabhwasu gha mioyo jha bhingi jhidhihirikayi”.
| בבית־המקדש הייתה גם נביאה זקנה בשם חנה בת־פנואל, משבט אשר. היא הייתה אלמנה כבת 84 שנים, אך נישואיה לבעלה נמשכו שבע שנים בלבד. חנה לא עזבה את המקדש לרגע; היא אהבה את אלוהים ושרתה אותו יומם ולילה בצום, בתפילה ובתחנונים. | 36 |
Nabii n'dala jhaakutibhweghe Ana ajhele mu hekalu. Muene ajhele binti ghwa Fanueli kuhoma kabila lya Asheri. Ajhele ni miaka ghimehele sana. Ni muene atamili ni n'gosi kwa miaka sana baada jha kubhonana,
| 37 |
Na ndipo akajha mjane kwa miaka themanini na nne. Ni muene abhwayilepi kubhoka mu hekalu na akajha ijhendelela kumwabudu K'yara pamonga ni kufunga ni kus'oka, kiru ni musi.
| חנה שמעה את ברכתו של שמעון, והחלה לברך את שם אלוהים ולספר לאנשי ירושלים, שציפו לגאולת המשיח, כי סוף־סוף בא המשיח! | 38 |
Na kwa wakati obhu ahidili pala pa bhajhele akajhanda kun'shuru k'yara. Alongili kumhusu muana kwa khila munu ambajhe alendeleleghe ukombozi bhwa Yerusalemu.
| לאחר שקיימו הוריו של ישוע את כל מצוות התורה הנוגעות לרך הנולד, חזרו לביתם – אל נצרת עירם אשר בגליל. | 39 |
Bho bhamalili khila khenu kya bhalondeghe kubhomba kulengana ni sheria jha Bwana, bhakakerebhuka Galilaya, kumjini kwa bhene, Nazareti.
| הילד גדל התחזק, מלא חכמה, וחסד אלוהים היה עליו. | 40 |
Muana akholili, na ajhe ni nghofu, akajhongeseka katika hekima, ni neema jha K'yara jhajhele panani pa muene.
| כשמלאו לישוע שתים־עשרה שנים עלו הוריו לירושלים – כמנהגם מדי שנה – כדי לחוג את חג הפסח. | 41 |
Bhazazi bha mwene khila mwaka bhalotili Yerusalemu kwandabha jha sikukuu jha Pasaka.
| 42 |
Bhoajhe ni umri wa miaka kumi hi mibhele, bhakalota kabhele wakati muafaka kidesturi kwandabha jha sikukuu.
| בתום החג החלו הוריו במסע חזרה הביתה, ואילו ישוע נשאר בירושלים ללא ידיעתם. | 43 |
Baada jha kubhakila magono ghoha kwandabha jha sikukuu bhajhandili kukerebhuka kunyumba. Lakini n'gosi Yesu abakili kunyuma m'ola mu Yerusalemu ni bhazazi bha muene bhamanyilepi e'le.
| הוריו לא דאגו לו ביום הראשון למסע, כי הניחו שהיה בחברת ידידים שבין אנשי השיירה. אולם בראותם שלא הופיע עד הערב, החלו לחפשו בין החברים והמכרים, | 44 |
Bhadhanieghe ajhele mu likundi lya bhasafirieghe nalu, hivyo bhasafiri safari jha ligono. Ndipo bhakajhanda kundonda miongoni mwa bhalongo munu ni marafiki bha bhene.
| ומשלא מצאו אותו, חזרו לירושלים בתקווה למצאו שם. | 45 |
Bhobhashindilu kun'kabha, bhakakerebhuka Yerusalemu ni kujhanda kundonda omu.
| לאחר שלושה ימי חיפושים הם מצאו את ישוע בבית־המקדש. הוא ישב בין הרבנים, הקשיב לדבריהם ושאל אותם שאלות נבונות. | 46 |
Jhatokili kwamba baada jha magono madatu, bhakan'kabha mu hekalu, akajha atamili pagati pa bhalimu, akabhap'elekesya ni kubhakhota maswali.
| כל שומעיו התפעלו בפקחותו, מהבנתו ומתשובותיו. | 47 |
Bhoha bhabhampelekisi bhasyangesibhu ni ufahamu bhwa muene ni majibu gha muene.
| הוריו הופתעו למצוא אותו שם, ואמו אמרה לו:”בני, מדוע עוללת לנו זאת? אביך ואני דאגנו לך כל כך וחיפשנו אותך בכל מקום.“ | 48 |
Bho bhambwene, bhastajabili. Nyinamunu akan'jobhela, “Mwanabhangu, kwandabha jhakiki ukatubhombela naha? Pelekesiajhi, Dadi waku ni nene tukulondili kwa wasiwasi mbaha.”
| ”מדוע חיפשתם אותי?“שאל ישוע בתמיהה.”האם לא ידעתם שאהיה עסוק בענייני אבי?“ | 49 |
Akabhajobhela, “kwandabha jhakiki mnilondeghe? Mwamanyilepi kujha lazima nijhelayi mu nyumba jha dadi jhangu?
| אולם הם לא הבינו למה התכוון. | 50 |
Lakini bhanjelibhu lepi kiki akimaanishieghe kwa malobhi aghu.
| ישוע חזר עם הוריו לנצרת והיה נכנע למרותם. אמו שמרה בלבה את כל מה שהתרחש. | 51 |
Ndipo akalota pamonga nabhu mpaka kunyumba Nazareti na ajhele mtii lwa bhene. Nyinamunu ahifadhili mambo ghoha mu muoyo ghwa muene.
| ישוע הלך וגדל בקומה ובחוכמה, והיה אהוב על אלוהים ובני אדם. | 52 |
Lakini Yesu ajhendelili kukhola katika hekima ni kimo, na ajhongesiki kuganikibhwa ni k'yara ni bhanu.
