< 1 דִּבְרֵי הַיָּמִים 2 >
אֵ֖לֶּה בְּנֵ֣י יִשְׂרָאֵ֑ל רְאוּבֵ֤ן שִׁמְעֹון֙ לֵוִ֣י וִיהוּדָ֔ה יִשָׂשכָ֖ר וּזְבֻלֽוּן׃ | 1 |
૧ઇઝરાયલના દીકરાઓ: રુબેન, શિમયોન, લેવી, યહૂદા, ઇસ્સાખાર, ઝબુલોન,
דָּ֚ן יֹוסֵ֣ף וּבִנְיָמִ֔ן נַפְתָּלִ֖י גָּ֥ד וְאָשֵֽׁר׃ ס | 2 |
૨દાન, યૂસફ, બિન્યામીન, નફતાલી, ગાદ તથા આશેર.
בְּנֵ֣י יְהוּדָ֗ה עֵ֤ר וְאֹונָן֙ וְשֵׁלָ֔ה שְׁלֹושָׁה֙ נֹ֣ולַד לֹ֔ו מִבַּת־שׁ֖וּעַ הַֽכְּנַעֲנִ֑ית וַיְהִ֞י עֵ֣ר ׀ בְּכֹ֣ור יְהוּדָ֗ה רַ֛ע בְּעֵינֵ֥י יְהוָ֖ה וַיְמִיתֵֽהוּ׃ ס | 3 |
૩યહૂદાના દીકરાઓ: એર, ઓનાન તથા શેલા. તેઓ કનાની બાથ-શૂઆથી જન્મ્યા હતા. યહૂદાનો જયેષ્ઠ દીકરો એર ઈશ્વરની દ્રષ્ટિમાં દુર્જન હતો. ઈશ્વરે તેને મારી નાખ્યો.
וְתָמָר֙ כַּלָּתֹ֔ו יָ֥לְדָה לֹּ֖ו אֶת־פֶּ֣רֶץ וְאֶת־זָ֑רַח כָּל־בְּנֵ֥י יְהוּדָ֖ה חֲמִשָּֽׁה׃ ס | 4 |
૪યહૂદાના દીકરા: પેરેસ અને ઝેરાહ. આ દીકરાઓ તેની વિધવા પુત્રવધૂ તામાર સાથેના તેના સંબંધથી જન્મ્યા હતા. આમ યહૂદાને પાંચ દીકરાઓ હતા.
בְּנֵי־פֶ֖רֶץ חֶצְרֹ֥ון וְחָמֽוּל׃ ס | 5 |
૫પેરેસના દીકરાઓ: હેસ્રોન તથા હામૂલ.
וּבְנֵ֣י זֶ֗רַח זִ֠מְרִי וְאֵיתָ֧ן וְהֵימָ֛ן וְכַלְכֹּ֥ל וָדָ֖רַע כֻּלָּ֥ם חֲמִשָּֽׁה׃ ס | 6 |
૬ઝેરાહના દીકરાઓ: ઝિમ્રી, એથાન, હેમાન, કાલ્કોલ તથા દારા. તેઓ બધા મળીને કુલ પાંચ હતા.
וּבְנֵ֖י כַּרְמִ֑י עָכָר֙ עֹוכֵ֣ר יִשְׂרָאֵ֔ל אֲשֶׁ֥ר מָעַ֖ל בַּחֵֽרֶם׃ ס | 7 |
૭કાર્મીનો દીકરો: આખાન તે પ્રભુને સમર્પિત વસ્તુ બાબતે ઉલ્લંઘન કરીને ઇઝરાયલ પર સંકટ લાવનાર હતો.
וּבְנֵ֥י אֵיתָ֖ן עֲזַרְיָֽה׃ | 8 |
૮એથાનનો દીકરો: અઝાર્યા.
וּבְנֵ֥י חֶצְרֹ֖ון אֲשֶׁ֣ר נֹולַד־לֹ֑ו אֶת־יְרַחְמְאֵ֥ל וְאֶת־רָ֖ם וְאֶת־כְּלוּבָֽי׃ | 9 |
૯હેસ્રોનના પુત્રો: યરાહમેલ, રામ તથા કલૂબાય.
וְרָ֖ם הֹולִ֣יד אֶת־עַמִּינָדָ֑ב וְעַמִּינָדָב֙ הֹולִ֣יד אֶת־נַחְשֹׁ֔ון נְשִׂ֖יא בְּנֵ֥י יְהוּדָֽה׃ | 10 |
૧૦રામનો દીકરો આમ્મીનાદાબ, આમ્મીનાદાબનો દીકરો નાહશોન. તે યહૂદાના વંશજોનો આગેવાન થયો.
וְנַחְשֹׁון֙ הֹולִ֣יד אֶת־שַׂלְמָ֔א וְשַׂלְמָ֖א הֹולִ֥יד אֶת־בֹּֽעַז׃ | 11 |
૧૧નાહશોનનો દીકરો સાલ્મા અને સાલ્માનો દીકરો બોઆઝ.
וּבֹ֙עַז֙ הֹולִ֣יד אֶת־עֹובֵ֔ד וְעֹובֵ֖ד הֹולִ֥יד אֶת־יִשָֽׁי׃ | 12 |
૧૨બોઆઝનો દીકરો ઓબેદ અને ઓબેદનો દીકરો યિશાઈ.
וְאִישַׁ֛י הֹולִ֥יד אֶת־בְּכֹרֹ֖ו אֶת־אֱלִיאָ֑ב וַאֲבִינָדָב֙ הַשֵּׁנִ֔י וְשִׁמְעָ֖א הַשְּׁלִישִֽׁי׃ | 13 |
૧૩યિશાઈનો જયેષ્ઠ દીકરો અલિયાબ, બીજો અબીનાદાબ, ત્રીજો શીમઆ,
נְתַנְאֵל֙ הָֽרְבִיעִ֔י רַדַּ֖י הַחֲמִישִֽׁי׃ | 14 |
૧૪ચોથો નથાનએલ, પાંચમો રાદાય,
אֹ֚צֶם הַשִּׁשִּׁ֔י דָּוִ֖יד הַשְּׁבִעִֽי׃ | 15 |
૧૫છઠ્ઠો ઓસેમ તથા સાતમો દીકરો દાઉદ.
וְאַחְיֹתֵיהֶם (וְאַחְיֹותֵיהֶ֖ם) צְרוּיָ֣ה וַאֲבִיגָ֑יִל וּבְנֵ֣י צְרוּיָ֗ה אַבְשַׁ֛י וְיֹואָ֥ב וַעֲשָׂה־אֵ֖ל שְׁלֹשָֽׁה׃ | 16 |
૧૬તેઓની બહેનો સરુયા તથા અબિગાઈલ. સરુયાના ત્રણ દીકરાઓ: અબિશાય, યોઆબ તથા અસાહેલ.
וַאֲבִיגַ֕יִל יָלְדָ֖ה אֶת־עֲמָשָׂ֑א וַאֲבִ֣י עֲמָשָׂ֔א יֶ֖תֶר הַיִּשְׁמְעֵאלִֽי׃ | 17 |
૧૭અબિગાઈલે અમાસાને જન્મ આપ્યો અને અમાસાનો પિતા ઇશ્માએલી યેથેર હતો.
וְכָלֵ֣ב בֶּן־חֶצְרֹ֗ון הֹולִ֛יד אֶת־עֲזוּבָ֥ה אִשָּׁ֖ה וְאֶת־יְרִיעֹ֑ות וְאֵ֣לֶּה בָנֶ֔יהָ יֵ֥שֶׁר וְשֹׁובָ֖ב וְאַרְדֹּֽון׃ | 18 |
૧૮હેસ્રોનનો દીકરો કાલેબ: તેની પત્ની અઝૂબાહ તથા તેની દીકરી યરીઓથ. યરીઓથના દીકરાઓ: યેશેર, શોબાબ તથા આર્દોન.
וַתָּ֖מָת עֲזוּבָ֑ה וַיִּֽקַּֽח־לֹ֤ו כָלֵב֙ אֶת־אֶפְרָ֔ת וַתֵּ֥לֶד לֹ֖ו אֶת־חֽוּר׃ | 19 |
૧૯અઝૂબાહ મરણ પામી, ત્યારે કાલેબે એફ્રાથની સાથે લગ્ન કર્યું, તેણે હૂરને જન્મ આપ્યો.
וְחוּר֙ הֹולִ֣יד אֶת־אוּרִ֔י וְאוּרִ֖י הֹולִ֥יד אֶת־בְּצַלְאֵֽל׃ ס | 20 |
૨૦હૂરનો દીકરો ઉરી અને ઉરીનો દીકરો બસાલેલ.
וְאַחַ֗ר בָּ֤א חֶצְרֹון֙ אֶל־בַּת־מָכִיר֙ אֲבִ֣י גִלְעָ֔ד וְה֣וּא לְקָחָ֔הּ וְה֖וּא בֶּן־שִׁשִּׁ֣ים שָׁנָ֑ה וַתֵּ֥לֶד לֹ֖ו אֶת־שְׂגֽוּב׃ | 21 |
૨૧ત્યાર બાદ, હેસ્રોન સાઠ વર્ષનો હતો ત્યારે તેણે ગિલ્યાદના પિતા માખીરની દીકરી સાથે લગ્ન કર્યું. તેણે સગુબને જન્મ આપ્યો.
וּשְׂג֖וּב הֹולִ֣יד אֶת־יָאִ֑יר וַֽיְהִי־לֹ֗ו עֶשְׂרִ֤ים וְשָׁלֹושׁ֙ עָרִ֔ים בְּאֶ֖רֶץ הַגִּלְעָֽד׃ | 22 |
૨૨સગુબનો દીકરો યાઈર, તેણે ગિલ્યાદના ત્રેવીસ નગરોને પોતાના નિયંત્રણમાં રાખ્યાં હતાં.
וַיִּקַּ֣ח גְּשֽׁוּר־וַ֠אֲרָם אֶת־חַוֹּ֨ת יָאִ֧יר מֵאִתָּ֛ם אֶת־קְנָ֥ת וְאֶת־בְּנֹתֶ֖יהָ שִׁשִּׁ֣ים עִ֑יר כָּל־אֵ֕לֶּה בְּנֵ֖י מָכִ֥יר אֲבִי־גִלְעָֽד׃ | 23 |
૨૩ગશૂર અને અરામના લોકોએ યાઈર અને કનાથનાં નગરો પોતાને તાબે કર્યા. બધાં મળીને સાઠ નગરો પડાવી લીધાં. ત્યાંના રહેવાસીઓ ગિલ્યાદના પિતા માખીરના વંશજો હતા.
וְאַחַ֥ר מֹות־חֶצְרֹ֖ון בְּכָלֵ֣ב אֶפְרָ֑תָה וְאֵ֤שֶׁת חֶצְרֹון֙ אֲבִיָּ֔ה וַתֵּ֣לֶד לֹ֔ו אֶת־אַשְׁח֖וּר אֲבִ֥י תְקֹֽועַ׃ | 24 |
૨૪હેસ્રોનના મરણ પછી કાલેબ તેના પિતા હેસ્રોનની પત્ની એફ્રાથા સાથે સૂઈ ગયો. તેનાથી તેણીએ તકોઆના પિતા આશ્હૂરને જન્મ આપ્યો.
וַיִּהְי֧וּ בְנֵי־יְרַחְמְאֵ֛ל בְּכֹ֥ור חֶצְרֹ֖ון הַבְּכֹ֣ור ׀ רָ֑ם וּבוּנָ֥ה וָאֹ֛רֶן וָאֹ֖צֶם אֲחִיָּֽה׃ | 25 |
૨૫હેસ્રોનના જ્યેષ્ઠ દીકરા યરાહમેલના દીકરાઓ આ હતા: જ્યેષ્ઠ દીકરો રામ પછી બૂના, ઓરેન, ઓસેમ તથા અહિયા.
וַתְּהִ֨י אִשָּׁ֥ה אַחֶ֛רֶת לִֽירַחְמְאֵ֖ל וּשְׁמָ֣הּ עֲטָרָ֑ה הִ֖יא אֵ֥ם אֹונָֽם׃ ס | 26 |
૨૬યરાહમેલની બીજી પત્નીનું નામ અટારા હતું. તે ઓનામની માતા હતી.
וַיִּהְי֥וּ בְנֵי־רָ֖ם בְּכֹ֣ור יְרַחְמְאֵ֑ל מַ֥עַץ וְיָמִ֖ין וָעֵֽקֶר׃ | 27 |
૨૭યરાહમેલના જ્યેષ્ઠ દીકરા રામના દીકરાઓ: માસ, યામીન તથા એકેર.
וַיִּהְי֥וּ בְנֵי־אֹונָ֖ם שַׁמַּ֣י וְיָדָ֑ע וּבְנֵ֣י שַׁמַּ֔י נָדָ֖ב וַאֲבִישֽׁוּר׃ | 28 |
૨૮ઓનામના દીકરાઓ: શામ્માય તથા યાદા. શામ્માયના દીકરાઓ: નાદાબ તથા અબિશુર.
וְשֵׁ֛ם אֵ֥שֶׁת אֲבִישׁ֖וּר אֲבִיהָ֑יִל וַתֵּ֣לֶד לֹ֔ו אֶת־אַחְבָּ֖ן וְאֶת־מֹולִֽיד׃ | 29 |
૨૯અબિશુરની પત્નીનું નામ અબિહાઈલ. તેણે આહબાન અને મોલીદને જન્મ આપ્યો.
וּבְנֵ֥י נָדָ֖ב סֶ֣לֶד וְאַפָּ֑יִם וַיָּ֥מָת סֶ֖לֶד לֹ֥א בָנִֽים׃ ס | 30 |
૩૦નાદાબના દીકરાઓ: સેલેદ તથા આપ્પાઈમ. સેલેદ નિ: સંતાન મૃત્યુ પામ્યો.
וּבְנֵ֥י אַפַּ֖יִם יִשְׁעִ֑י וּבְנֵ֤י יִשְׁעִי֙ שֵׁשָׁ֔ן וּבְנֵ֥י שֵׁשָׁ֖ן אַחְלָֽי׃ | 31 |
૩૧આપ્પાઈમનો દીકરો યીશી, ઈશીનો દીકરો શેશાન, શેશાનનો દીકરો આહલાય.
וּבְנֵ֤י יָדָע֙ אֲחִ֣י שַׁמַּ֔י יֶ֖תֶר וְיֹונָתָ֑ן וַיָּ֥מָת יֶ֖תֶר לֹ֥א בָנִֽים׃ ס | 32 |
૩૨શામ્માયના ભાઈ યાદાના દીકરાઓ: યેથેર તથા યોનાથાન. યેથેર નિ: સંતાન મૃત્યુ પામ્યો.
וּבְנֵ֥י יֹונָתָ֖ן פֶּ֣לֶת וְזָזָ֑א אֵ֥לֶּה הָי֖וּ בְּנֵ֥י יְרַחְמְאֵֽל׃ | 33 |
૩૩યોનાથાનના દીકરાઓ: પેલેથ તથા ઝાઝા. આ બધા યરાહમેલના વંશજો હતા.
וְלֹֽא־הָיָ֧ה לְשֵׁשָׁ֛ן בָּנִ֖ים כִּ֣י אִם־בָּנֹ֑ות וּלְשֵׁשָׁ֛ן עֶ֥בֶד מִצְרִ֖י וּשְׁמֹ֥ו יַרְחָֽע׃ | 34 |
૩૪શેશાનને દીકરાઓ ન હતા પણ ફક્ત દીકરીઓ જ હતી. શેશાનને એક મિસરી ચાકર હતો, જેનું નામ યાર્હા હતું.
וַיִּתֵּ֨ן שֵׁשָׁ֧ן אֶת־בִּתֹּ֛ו לְיַרְחָ֥ע עַבְדֹּ֖ו לְאִשָּׁ֑ה וַתֵּ֥לֶד לֹ֖ו אֶת־עַתָּֽי׃ | 35 |
૩૫શેશાને પોતાની દીકરીનું લગ્ન તેના ચાકર યાર્હા સાથે કરાવ્યું. તેણે આત્તાયને જન્મ આપ્યો.
וְעַתַּי֙ הֹלִ֣יד אֶת־נָתָ֔ן וְנָתָ֖ן הֹולִ֥יד אֶת־זָבָֽד׃ | 36 |
૩૬આત્તાયનો દીકરો નાથાન, નાથાનનો દીકરો ઝાબાદ.
וְזָבָד֙ הֹולִ֣יד אֶת־אֶפְלָ֔ל וְאֶפְלָ֖ל הֹולִ֥יד אֶת־עֹובֵֽד׃ | 37 |
૩૭ઝાબાદનો દીકરો એફલાલ, એફલાલનો દીકરો ઓબેદ.
וְעֹובֵד֙ הֹולִ֣יד אֶת־יֵה֔וּא וְיֵה֖וּא הֹולִ֥יד אֶת־עֲזַרְיָֽה׃ | 38 |
૩૮ઓબેદનો દીકરો યેહૂ, યેહૂનો દીકરો અઝાર્યા.
וַעֲזַרְיָה֙ הֹלִ֣יד אֶת־חָ֔לֶץ וְחֶ֖לֶץ הֹלִ֥יד אֶת־אֶלְעָשָֽׂה׃ | 39 |
૩૯અઝાર્યાનો દીકરો હેલેસ, હેલેસનો દીકરો એલાસા.
וְאֶלְעָשָׂה֙ הֹלִ֣יד אֶת־סִֽסְמָ֔י וְסִסְמַ֖י הֹלִ֥יד אֶת־שַׁלּֽוּם׃ | 40 |
૪૦એલાસાનો દીકરો સિસ્માય, સિસ્માયનો દીકરો શાલ્લુમ.
וְשַׁלּוּם֙ הֹולִ֣יד אֶת־יְקַמְיָ֔ה וִֽיקַמְיָ֖ה הֹלִ֥יד אֶת־אֱלִישָׁמָֽע׃ | 41 |
૪૧શાલ્લુમનો દીકરો યકામ્યા, યકામ્યાનો દીકરો અલિશામા.
וּבְנֵ֤י כָלֵב֙ אֲחִ֣י יְרַחְמְאֵ֔ל מֵישָׁ֥ע בְּכֹרֹ֖ו ה֣וּא אֲבִי־זִ֑יף וּבְנֵ֥י מָרֵשָׁ֖ה אֲבִ֥י חֶבְרֹֽון׃ | 42 |
૪૨યરાહમેલના ભાઈ કાલેબના દીકરાઓ: જયેષ્ઠ દીકરો મેશા, મેશાનો દીકરો ઝીફ. કાલેબનો બીજો દીકરો મારેશા, તેનો દીકરો હેબ્રોન.
וּבְנֵ֖י חֶבְרֹ֑ון קֹ֥רַח וְתַפֻּ֖חַ וְרֶ֥קֶם וָשָֽׁמַע׃ | 43 |
૪૩હેબ્રોનના દીકરાઓ: કોરા, તાપ્પુઆ, રેકેમ તથા શેમા.
וְשֶׁ֣מַע הֹולִ֔יד אֶת־רַ֖חַם אֲבִ֣י יָרְקֳעָ֑ם וְרֶ֖קֶם הֹולִ֥יד אֶת־שַׁמָּֽי׃ | 44 |
૪૪શેમાનો દીકરો રાહામ, રાહામનો દીકરો યોર્કામ, રેકેમનો દીકરો શામ્માય.
וּבֶן־שַׁמַּ֖י מָעֹ֑ון וּמָעֹ֖ון אֲבִ֥י בֵֽית־צֽוּר׃ | 45 |
૪૫શામ્માયનો દીકરો માઓન, માઓનનો દીકરો બેથ-સૂર.
וְעֵיפָה֙ פִּילֶ֣גֶשׁ כָּלֵ֔ב יָֽלְדָ֛ה אֶת־חָרָ֥ן וְאֶת־מֹוצָ֖א וְאֶת־גָּזֵ֑ז וְחָרָ֖ן הֹלִ֥יד אֶת־גָּזֵֽז׃ ס | 46 |
૪૬કાલેબની ઉપપત્ની એફાએ હારાન, મોસા તથા ગાઝેઝને જન્મ આપ્યો. હારાનનો દીકરો ગાઝેઝ.
וּבְנֵ֖י יָהְדָּ֑י רֶ֧גֶם וְיֹותָ֛ם וְגֵישָׁ֥ן וָפֶ֖לֶט וְעֵיפָ֥ה וָשָֽׁעַף׃ | 47 |
૪૭યહદાયના દીકરાઓ: રેગેમ, યોથામ, ગેશાન, પેલેટ, એફા તથા શાફ.
פִּלֶ֤גֶשׁ כָּלֵב֙ מַעֲכָ֔ה יָ֥לַד שֶׁ֖בֶר וְאֶֽת־תִּרְחֲנָֽה׃ | 48 |
૪૮કાલેબની ઉપપત્ની માકાએ શેબેર તથા તિર્હનાને જન્મ આપ્યાં.
וַתֵּ֗לֶד שַׁ֚עַף אֲבִ֣י מַדְמַנָּ֔ה אֶת־שְׁוָ֛א אֲבִ֥י מַכְבֵּנָ֖ה וַאֲבִ֣י גִבְעָ֑א וּבַת־כָּלֵ֖ב עַכְסָֽה׃ ס | 49 |
૪૯વળી તેણે માદમાન્નાના પિતા શાફ, માખ્બેનાના પિતા શવા તથા ગિબયાના પિતાને જન્મ આપ્યાં. કાલેબની પુત્રી આખ્સાહ હતી.
אֵ֤לֶּה הָיוּ֙ בְּנֵ֣י כָלֵ֔ב בֶּן־ח֖וּר בְּכֹ֣ור אֶפְרָ֑תָה שֹׁובָ֕ל אֲבִ֖י קִרְיַ֥ת יְעָרִֽים׃ | 50 |
૫૦કાલેબના વંશજો આ હતા: એફ્રાથાથી જન્મેલો તેનો જ્યેષ્ઠ દીકરો હૂર, તેનો દીકરો શોબાલ, તેનો દીકરો કિર્યાથ-યારીમ.
שַׂלְמָא֙ אֲבִ֣י בֵֽית־לָ֔חֶם חָרֵ֖ף אֲבִ֥י בֵית־גָּדֵֽר׃ | 51 |
૫૧બેથલેહેમનો દીકરો સાલ્મા અને હારેફનો દીકરો બેથ-ગદેર.
וַיִּהְי֤וּ בָנִים֙ לְשֹׁובָ֔ל אֲבִ֖י קִרְיַ֣ת יְעָרִ֑ים הָרֹאֶ֖ה חֲצִ֥י הַמְּנֻחֹֽות׃ | 52 |
૫૨કિર્યાથ-યારીમના પિતા શોબાલના વંશજો આ હતા: હારોએ, મનુહોથના અડધા ભાગના લોકો,
וּמִשְׁפְּחֹות֙ קִרְיַ֣ת יְעָרִ֔ים הַיִּתְרִי֙ וְהַפּוּתִ֔י וְהַשֻּׁמָתִ֖י וְהַמִּשְׁרָעִ֑י מֵאֵ֗לֶּה יָצְאוּ֙ הַצָּ֣רְעָתִ֔י וְהָאֶשְׁתָּ֖אֻֽלִֽי׃ ס | 53 |
૫૩કિર્યાથ-યારીમના કુટુંબો: યિથ્રીઓ, પુથીઓ, શુમાથીઓ તથા મિશ્રાઇઓ. સોરાથીઓ તથા એશ્તાઓલીઓ, આ લોકોના વંશજ હતા.
בְּנֵ֣י שַׂלְמָ֗א בֵּ֥ית לֶ֙חֶם֙ וּנְטֹ֣ופָתִ֔י עַטְרֹ֖ות בֵּ֣ית יֹואָ֑ב וַחֲצִ֥י הַמָּנַחְתִּ֖י הַצָּרְעִֽי׃ | 54 |
૫૪સાલ્માના વંશજો આ પ્રમાણે હતા: બેથલેહેમ, નટોફાથીઓ, આટ્રોથ-બેથ-યોઆબ, માનાહાથીઓનો અડધો ભાગ તથા સોરાઈઓ.
וּמִשְׁפְּחֹ֤ות סֹפְרִים֙ יֹשְׁבוּ (יֹשְׁבֵ֣י) יַעְבֵּ֔ץ תִּרְעָתִ֥ים שִׁמְעָתִ֖ים שׂוּכָתִ֑ים הֵ֚מָּה הַקִּינִ֣ים הַבָּאִ֔ים מֵחַמַּ֖ת אֲבִ֥י בֵית־רֵכָֽב׃ ס | 55 |
૫૫યાબેસવાસી લહિયાઓનાં કુટુંબો: તિરાથીઓ, શિમાથીઓ તથા સુખાથીઓ. રેખાબના કુટુંબનાં પૂર્વજ હામ્માથથી થયેલા જે કેનીઓ તેઓ એ છે.