מִשְׁלֵי 18

1 לְֽתַאֲוָה יְבַקֵּשׁ נִפְרָד בְּכׇל־תּוּשִׁיָּה יִתְגַּלָּֽע׃

Einstødingen søkjer det han sjølv er huga på, mot alle kloke råder glefser han.

2 לֹא־יַחְפֹּץ כְּסִיל בִּתְבוּנָה כִּי אִֽם־בְּהִתְגַּלּוֹת לִבּֽוֹ׃

Dåren bryr seg ikkje um å vera vitug, men vil berre visa kva som bur i honom.

3 בְּֽבוֹא־רָשָׁע בָּא גַם־בּוּז וְֽעִם־קָלוֹן חֶרְפָּֽה׃

Kjem ein ugudleg, so kjem og vanvyrdnad, og med skam fylgjer spott.

4 מַיִם עֲמֻקִּים דִּבְרֵי פִי־אִישׁ נַחַל נֹבֵעַ מְקוֹר חׇכְמָֽה׃

Ordi i ein manns munn er djupe vatn, fløymande bekkjer, visdoms kjelda.

5 שְׂאֵת פְּנֵֽי־רָשָׁע לֹא־טוֹב לְהַטּוֹת צַדִּיק בַּמִּשְׁפָּֽט׃

D’er’kje godt når ein gjev den gudlause medhald og rengjer rettferdig manns rett.

6 שִׂפְתֵי כְסִיל יָבֹאוּ בְרִיב וּפִיו לְֽמַהֲלֻמוֹת יִקְרָֽא׃

Dåre-lippor kjem uppi trætta, og munnen hans ropar etter slag.

7 פִּֽי־כְסִיל מְחִתָּה־לוֹ וּשְׂפָתָיו מוֹקֵשׁ נַפְשֽׁוֹ׃

Dåre-munn er til ulukka for han sjølv, og lipporne er ei snara for hans sjæl.

8 דִּבְרֵי נִרְגָּן כְּמִֽתְלַהֲמִים וְהֵם יָרְדוּ חַדְרֵי־בָֽטֶן׃

Baktalar-ord er som lostemat, dei glid so godt ned i livet.

9 גַּם מִתְרַפֶּה בִמְלַאכְתּוֹ אָח הוּא לְבַעַל מַשְׁחִֽית׃

Den som er lat i arbeidet sitt, han er og bror til øydaren.

10 מִגְדַּל־עֹז שֵׁם יְהֹוָה בּֽוֹ־יָרוּץ צַדִּיק וְנִשְׂגָּֽב׃

Herrens namn er eit tårn so sterkt, der flyg den rettferdige inn og vert berga.

11 הוֹן עָשִׁיר קִרְיַת עֻזּוֹ וּכְחוֹמָה נִשְׂגָּבָה בְּמַשְׂכִּתֽוֹ׃

Rikmanns eiga er hans faste by, som høge muren i hans eigne tankar.

12 לִפְנֵי־שֶׁבֶר יִגְבַּהּ לֶב־אִישׁ וְלִפְנֵי כָבוֹד עֲנָוָֽה׃

Fyre fall er mannsens hjarta stolt, men fyre æra gjeng audmykt.

13 מֵשִׁיב דָּבָר בְּטֶרֶם יִשְׁמָע אִוֶּלֶת הִיא־לוֹ וּכְלִמָּֽה׃

Um nokon svarar fyrr han høyrer, vert det til narreskap og til skam for honom.

14 רֽוּחַ־אִישׁ יְכַלְכֵּל מַחֲלֵהוּ וְרוּחַ נְכֵאָה מִי יִשָּׂאֶֽנָּה׃

Manns mod ber uppe i sjukdom, men brote mod, kven kann bera det?

15 לֵב נָבוֹן יִקְנֶה־דָּעַת וְאֹזֶן חֲכָמִים תְּבַקֶּשׁ־דָּֽעַת׃

Vitug manns hjarta kjøper kunnskap, og øyra åt vismenner søkjer kunnskap.

16 מַתָּן אָדָם יַרְחִיב לוֹ וְלִפְנֵי גְדֹלִים יַנְחֶֽנּוּ׃

Gåva opnar mannen veg og fører han fram til storfolk.

17 צַדִּיק הָרִאשׁוֹן בְּרִיבוֹ (יבא) [וּבָֽא־]רֵעֵהוּ וַחֲקָרֽוֹ׃

Den som fyrst legg fram si sak, fær rett, men so kjem motparten og granskar honom.

18 מִדְיָנִים יַשְׁבִּית הַגּוֹרָל וּבֵין עֲצוּמִים יַפְרִֽיד׃

Lutkasting endar trettor og skil millom megtige menner.

19 אָח נִפְשָׁע מִקִּרְיַת־עֹז (ומדונים) [וּמִדְיָנִים] כִּבְרִיחַ אַרְמֽוֹן׃

Hev ein bror lide urett, er han verre å vinna enn ein festningsby, og trættor er som stengsa for eit slott.

20 מִפְּרִי פִי־אִישׁ תִּשְׂבַּע בִּטְנוֹ תְּבוּאַת שְׂפָתָיו יִשְׂבָּֽע׃

Mannen fær magen sin mett av frukti or munnen sin, av grøda frå lipporne vert han mett.

21 מָוֶת וְחַיִּים בְּיַד־לָשׁוֹן וְאֹהֲבֶיהָ יֹאכַל פִּרְיָֽהּ׃

Tunga hev daude og liv i sitt vald, dei som elskar henne, skal eta hennar frukt.

22 מָצָא אִשָּׁה מָצָא טוֹב וַיָּפֶק רָצוֹן מֵיְהֹוָֽה׃

Den som hev funne ei kona, hev funne lukka og hev fenge ei nådegåva av Herren.

23 תַּחֲנוּנִים יְדַבֶּר־רָשׁ וְעָשִׁיר יַעֲנֶה עַזּֽוֹת׃

Den fatige bed og barmar seg, men den rike svarar med harde ord.

24 אִישׁ רֵעִים לְהִתְרֹעֵעַ וְיֵשׁ אֹהֵב דָּבֵק מֵאָֽח׃

Ein mann med mange vener gjeng det ille, men ven kann vera trugnare enn nokon bror.