מִשְׁלֵי 1
| משלי שלמה בן-דוד-- מלך ישראל | 1 |
Ang mga panultihon ni Solomon nga anak ni David, ang hari sa Israel.
| לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה | 2 |
Kini nga mga panultihon motudlo ug kaalam ug pagpanudlo, aron pagtudlo sa mga pulong sa panabot,
| לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומשרים | 3 |
aron makadawat ka sa pagbadlong aron mabuhi pinaagi sa pagbuhat sa insakto, matarong, ug may kaangayan.
| לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה | 4 |
Kini nga mga panultihon mohatag usab ug kaalam niadtong walay alamag, ug mohatag sa kahibalo ug sa pagkamabinantayon alang sa kabatan-onan.
| ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה | 5 |
Papaminawa ang maalamon nga mga tawo ug padugangi ang ilang panabot, ug pakuhaa ug kaalam ang mga tawong may salabotan,
| להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם | 6 |
aron sa pagsabot sa mga panultihon, mga gipanulti, ug mga pulong sa maalamon nga mga tawo ug sa ilang mga tanghaga.
| יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו | 7 |
Ang kahadlok kang Yahweh maoy sinugdanan sa kahibalo, ginasalikway sa buangbuang ang kaalam ug pagpanton.
| שמע בני מוסר אביך ואל-תטש תורת אמך | 8 |
Akong anak, paminawa ang pagtudlo sa imong amahan ug ayaw isalikway ang mga balaod sa imong inahan;
| כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתך | 9 |
mahimo sila nga matahom nga purongpurong sa imong ulo ug mga kwentas diha sa imong liog.
| בני-- אם-יפתוך חטאים אל-תבא | 10 |
Akong anak, kung ang makasasala modani kanimo ngadto sa ilang sala, pagdumili sa pagsunod kanila.
| אם-יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם | 11 |
Kung moingon sila, “Uban kanamo, maghulat kita aron mopatay, magtago kita ug atakihon ang mga walay sala nga tawo sa walay hinungdan.
| נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור (Sheol h7585) | 12 |
Lamyon nato sila nga buhi, sama sa Sheol nga kuhaon kadtong mga himsog, ug himoon silang sama niadtong mga nahulog sa bangag. (Sheol h7585)
| כל-הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל | 13 |
Pangitaon nato ang tanang matang sa mga butang nga bililhon; pun-on nato ang atong mga balay sa atong mga kinawat gikan sa uban.
| גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו | 14 |
Pagripa uban kanamo; hiusahon ta ang atong sudlanan.”
| בני--אל-תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם | 15 |
Akong anak, ayaw paglakaw sa dalan kuyog kanila; ayaw itugot nga motunob ang imong tiil sa ilang gilaktan;
| כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך-דם | 16 |
ang ilang mga tiil magdagan sa daotan ug nagdali sila aron sa pagpaawas ug dugo.
| כי-חנם מזרה הרשת-- בעיני כל-בעל כנף | 17 |
Tungod kay walay pulos ang pagbukhad sa pukot aron sa panglit-ag sa langgam samtang nagatan-aw ang langgam.
| והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם | 18 |
Kining mga tawhana naghulat aron sa pagpatay sa ilang kaugalingon— nag-andam sila ug lit-ag alang sa ilang mga kaugalingon.
| כן--ארחות כל-בצע בצע את-נפש בעליו יקח | 19 |
Mao usab ang mga pamaagi sa tanan nga nakaangkon sa bahandi pinaagi sa pagpanglupig; ang naangkon sa dili makataronganon molaglag sa mga kinabuhi niadtong nagkupot niini.
| חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה | 20 |
Ang kaalam nagsinggit sa kadalanan, gipatugbaw niya ang iyang tingog sa dapit nga daghang mga tawo;
| בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר--אמריה תאמר | 21 |
diha sa ulohan sa masaba nga kadalanan, misinggit siya, diha sa agianan sa ganghaan sa siyudad misulti siya.
| עד-מתי פתים-- תאהבו-פתי ולצים--לצון חמדו להם וכסילים ישנאו-דעת | 22 |
“Hangtod kanus-a, kamong walay alamag nga mga tawo, buot ba kamo nga magpakawalay alamag? Hangtod kanus-a ba, kamong mga mabugalbugalon, mahimuot ba kamo sa pagkamabugalbugalon, ug hangtod kanus-a ba kamo, kamong mga buangbuang, magdumot sa kahibalo?
| תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם | 23 |
Patalinghogi ang akong pagbadlong; akong ibubo ang akong mga gihinahuna alang kaninyo; akong ipahibalo kaninyo ang akong mga pulong.
| יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב | 24 |
Nagtawag ako, ug nagdumili kamo sa pagpaminaw; gitunol ko ang akong kamot, apan walay usa nga nanumbaling.
| ותפרעו כל-עצתי ותוכחתי לא אביתם | 25 |
Apan wala kamo nagpakabana sa tanan kong pagbadlong kaninyo ug wala nagpanumbaling sa akong mga pagpaglong.
| גם-אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם | 26 |
Kataw-an ko ang inyong kalisdanan, bugalbugalan ko kamo kung moabot ang mga makalilisang—
| בבא כשאוה (כשואה) פחדכם-- ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה | 27 |
sa dihang mohasmag kaninyo ang inyong gikahadlokan nga sama sa unos ug ang katalagman mobanlas kaninyo sama sa alimpulos, sa diha nga ang kalisod ug ang kasakit modangat kaninyo.
| אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני | 28 |
Unya mosangpit sila kanako, ug dili ko sila pagatubagon; magtinguha gayod sila sa pagtawag kanako, apan dili nila ako mahikaplagan.
| תחת כי-שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו | 29 |
Tungod kay nagdumot sila sa kahibalo ug wala pilia ang pagkahadlok kang Yahweh,
| לא-אבו לעצתי נאצו כל-תוכחתי | 30 |
wala sila magtuman sa akong mga gitudlo, ug gisalikway nila ang tanan kung mga pagbadlong.
| ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו | 31 |
Magakaon sila sa bunga sa ilang mga paagi, ug uban sa bunga sa ilang mga laraw mapuno sila.
| כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם | 32 |
Kay ang yano mangamatay sa dihang motalikod sila, ug ang kawalay pagpakabana sa mga buangbuang mopukan kanila.
| ושמע לי ישכן-בטח ושאנן מפחד רעה | 33 |
Apan si bisan kinsa kadtong maminaw kanako magauyo nga luwas ug makapahulay nga walay kahadlok sa katalagman.”
