מִשְׁלֵי 8

1 הלא-חכמה תקרא ותבונה תתן קולה

Hindi ba nananawagan ang Karunungan? Hindi ba itinataas ng Pang-unawa ang kaniyang tinig?

2 בראש-מרמים עלי-דרך בית נתיבות נצבה

Sa mga taluktok ng bundok sa tabi ng daan, sa mga daang nagsasalubong, ang Karunungan ay naninindigan.

3 ליד-שערים לפי-קרת מבוא פתחים תרנה

Sa tabi ng mga pasukan sa lungsod, malapit sa tarangkahan ng mga lungsod, siya ay nananawagan.

4 אליכם אישים אקרא וקולי אל-בני אדם

Mga mamamayan, tinatawag ko kayo at itinataas ko ang aking tinig sa mga anak ng sangkatauhan.

5 הבינו פתאים ערמה וכסילים הבינו לב

Kayong mga hindi naturuan, dapat ninyong maintindihan ang katalinuhan at kayong kinasusuklaman ang kaalaman, kayo ay dapat magkaroon ng isang maunawaing puso.

6 שמעו כי-נגידים אדבר ומפתח שפתי מישרים

Makinig kayo at magsasalita ako ng mga mararangal na bagay at kapag bumuka ang aking mga bibig ay sasabihin ko kung ano ang tama—

7 כי-אמת יהגה חכי ותועבת שפתי רשע

dahil ang aking bibig ay nagsasalita kung ano ang mapagkakatiwalan, at ang aking mga labi ay napopoot sa kasamaan.

8 בצדק כל-אמרי-פי אין בהם נפתל ועקש

Lahat ng mga salita sa aking bibig ay makatarungan; walang baluktot at nakaliligaw sa kanila.

9 כלם נכחים למבין וישרים למצאי דעת

Ang lahat ng aking mga salita ay matuwid para sa nakakaunawa; ang mga salita ko ay matuwid sa mga nakatatagpo ng kaalaman.

10 קחו-מוסרי ואל-כסף ודעת מחרוץ נבחר

Piliin ninyo ang aking katuruan kaysa sa pilak at kaalaman kaysa purong ginto.

11 כי-טובה חכמה מפנינים וכל-חפצים לא ישוו-בה

Dahil ako, ang Karunungan, ay mas mabuti kaysa sa mga hiyas; wala sa inyong ninanais ang maaaring maihalintulad sa akin.

12 אני-חכמה שכנתי ערמה ודעת מזמות אמצא

Ako, ang Karunungan, ay namumuhay nang may Kabaitan, at aking taglay ang kaalaman at kahinahunan.

13 יראת יהוה שנאת-רע גאה וגאון ודרך רע ופי תהפכות שנאתי

Ang pagkatakot kay Yahweh ay para kapootan ang kasamaan — kinapopootan ko ang pagmamataas at kayabangan, ang masamang paraan, at malaswang pananalita — kinapopootan ko sila.

14 לי-עצה ותושיה אני בינה לי גבורה

Mayroon akong mabuting payo at maayos na karunungan; mayroon akong mahusay na pananaw, at taglay ko ang kalakasan.

15 בי מלכים ימלכו ורזנים יחקקו צדק

Sa pamamagitan ko, ang mga hari ay naghahari—pati na taong mararangal, at lahat ng mga namumuno ng makatarungan.

16 בי שרים ישרו ונדיבים כל-שפטי צדק

Sa pamamagitan ko, ang mga prinsipe ay naghahari at ang mga mararangal at lahat ng namamahala nang may katarungan.

17 אני אהביה (אהבי) אהב ומשחרי ימצאנני

Mahal ko silang mga nagmamahal sa akin, at silang mga masisipag na humahanap sa akin ay matatagpuan ako.

18 עשר-וכבוד אתי הון עתק וצדקה

Nasa akin ang mga kasaganaan at karangalan, walang maliw na kayamanan at katuwiran.

19 טוב פריי מחרוץ ומפז ותבואתי מכסף נבחר

Ang aking bunga ay mas mabuti pa kaysa ginto, mas mabuti pa kahit sa pinong ginto; ang aking ibinibigay ay mas mabuti pa sa purong pilak.

20 בארח-צדקה אהלך בתוך נתיבות משפט

Lumalakad ako sa daan na matuwid, sa mga landas na patungo sa katarungan,

21 להנחיל אהבי יש ואצרתיהם אמלא

para makapagbigay ako ng pamana sa mga nagmamahal sa akin at punuin ang kanilang mga imbakan ng yaman.

22 יהוה--קנני ראשית דרכו קדם מפעליו מאז

Nilikha ako ni Yahweh mula pa noong pasimula — ang una sa kaniyang mga ginawa noong unang panahon.

23 מעולם נסכתי מראש-- מקדמי-ארץ

Mula pa noong unang panahon, inilagay na ako sa pagkalalagyan—mula ng una, mula pa sa pasimula ng mundo.

24 באין-תהמות חוללתי באין מעינות נכבדי-מים

Bago pa magkaroon ng mga karagatan, ako ay isinilang na—bago pa magkaroon ng mga bukal na may masaganang tubig, bago pa ilagay ang mga bundok,

25 בטרם הרים הטבעו לפני גבעות חוללתי

at bago pa ang mga burol, ako ay ipinanganak na.

26 עד-לא עשה ארץ וחוצות וראש עפרות תבל

Ipinanganak na ako bago pa likhain ni Yahweh ang lupa o mga bukirin, o kahit ang unang alikabok sa mundo.

27 בהכינו שמים שם אני בחקו חוג על-פני תהום

Naroon na ako nang naitatag niya ang kalangitan, nang kaniyang ginuhit ang hangganan sa ibabaw ng kailaliman.

28 באמצו שחקים ממעל בעזוז עינות תהום

Naroon na ako nang naitatag niya ang mga kalangitan sa itaas at nang ginawa niya ang mga bukal sa kalaliman.

29 בשומו לים חקו ומים לא יעברו-פיו בחוקו מוסדי ארץ

Naroon na ako nang ginawa niya ang hangganan para sa dagat, kaya ang katubigan ay hindi kumalat lagpas kung saan niya iniutos, at kung saan niya inutos ilagay ang mga pundasyon ng lupa.

30 ואהיה אצלו אמון ואהיה שעשועים יום יום משחקת לפניו בכל-עת

Ako ay nasa tabi niya, bilang isang dalubhasang manggagawa, at ako ang kanyang kasiyahan sa araw araw, laging nagagalak sa harap niya.

31 משחקת בתבל ארצו ושעשעי את-בני אדם

Nagagalak ako sa kanyang buong daigdig, at ang kasiyahan ko ay nasa sangkatauhan.

32 ועתה בנים שמעו-לי ואשרי דרכי ישמרו

At ngayon, aking mga anak na lalaki, makinig kayo sa akin, dahil silang mga nananatili sa aking mga pamamaraan ay magiging masaya.

33 שמעו מוסר וחכמו ואל-תפרעו

Makinig kayo sa aking katuruan at maging marunong; huwag kaligtaan ito.

34 אשרי אדם שמע-לי לשקד על-דלתתי יום יום--לשמר מזוזת פתחי

Ang siyang nakikinig sa akin ay magiging masaya — nagmamasid bawat araw sa aking mga tarangkahan, naghihintay sa akin sa tabi ng mga pintuan ng aking tahanan.

35 כי מצאי מצאי (מצא) חיים ויפק רצון מיהוה

Dahil ang sinumang nakakatagpo sa akin ay nakakatagpo ng buhay, at matatagpuan niya ang kagandahang loob ni Yahweh.

36 וחטאי חמס נפשו כל-משנאי אהבו מות

Pero siya na nabibigong matagpuan ako ay pinapahamak ang kaniyang sarili; ang lahat ng namumuhi sa akin ay umiibig sa kamatayan.”