מִשְׁלֵי 8

1 הלא-חכמה תקרא ותבונה תתן קולה

Ogummaan hin iyyuu? Hubannaanis sagalee isaa ol hin fudhatuu?

2 בראש-מרמים עלי-דרך בית נתיבות נצבה

Isheen qarqara karaa, lafa ol kaʼaa irra, iddoo daandiin itti wal gaʼu dhaabatti;

3 ליד-שערים לפי-קרת מבוא פתחים תרנה

karra magaalaatti nama galchu bira, balbala dura dhaabattee akkana jettee iyyiti:

4 אליכם אישים אקרא וקולי אל-בני אדם

“Yaa namoota, ani iyyeen isin waama; ani ilmaan namaa hundatti sagalee koo ol nan fudhadha.

5 הבינו פתאים ערמה וכסילים הבינו לב

Isin warri homaa hin beekne, qalbii horadhaa; isin warri gowwaan hubannaa argadhaa.

6 שמעו כי-נגידים אדבר ומפתח שפתי מישרים

Ani waan faayidaa qabu nan dubbadhaatii, dhagaʼaa; waan qajeelaa dubbachuufis afaan koo nan banadha.

7 כי-אמת יהגה חכי ותועבת שפתי רשע

Afaan koo dhugaa dubbata; arrabni koo hammina jibbaatii.

8 בצדק כל-אמרי-פי אין בהם נפתל ועקש

Dubbiin afaan koo hundinuu qajeelaa dha; dubbii koo keessaa tokko iyyuu jalʼaa yookaan micciiramaa miti.

9 כלם נכחים למבין וישרים למצאי דעת

Nama waa hubatuuf dubbiin koo hundinuu qajeelaa dha; warra beekumsa qabuufis hirʼina hin qabu.

10 קחו-מוסרי ואל-כסף ודעת מחרוץ נבחר

Qooda meetii gorsa koo, warqee qulqulluu caalaas beekumsa filadhu;

11 כי-טובה חכמה מפנינים וכל-חפצים לא ישוו-בה

ogummaan lula diimaa caalaa gatii guddaa qabdii; wanni ati hawwitu tokko iyyuu isheedhaan wal hin madaalu.

12 אני-חכמה שכנתי ערמה ודעת מזמות אמצא

“Ani ogummaan, qalbii wajjin nan jiraadha; ani beekumsaa fi hubannaa qaba.

13 יראת יהוה שנאת-רע גאה וגאון ודרך רע ופי תהפכות שנאתי

Waaqayyoon sodaachuun jibbuu dha; hammina ani of tuulummaa fi of guddisuu, amala hamaa fi haasaa jalʼaa nan jibba.

14 לי-עצה ותושיה אני בינה לי גבורה

Gorsaa fi murtiin dhugaa kan koo ti; ani hubannaa fi humna qaba.

15 בי מלכים ימלכו ורזנים יחקקו צדק

Mootonni anaan moʼu; bulchitoonnis anaan seera qajeelaa baasu.

16 בי שרים ישרו ונדיבים כל-שפטי צדק

Ilmaan moototaa anaan bulchu; namoonni bebeekamoon hundis anaan biyya bulchu.

17 אני אהביה (אהבי) אהב ומשחרי ימצאנני

Ani warra na jaallatan nan jaalladha; warri na barbaadanis na argatu.

18 עשר-וכבוד אתי הון עתק וצדקה

Soorumnii fi ulfinni, qabeenyii fi badhaadhummaan dhuma hin qabne harkuma koo jiru.

19 טוב פריי מחרוץ ומפז ותבואתי מכסף נבחר

Iji koo warqee qulqulluu caala; buʼaan narraa argamus meetii filatamaa caala.

20 בארח-צדקה אהלך בתוך נתיבות משפט

Ani karaa qajeelummaa irra, daandii qajeelaa irras nan deema;

21 להנחיל אהבי יש ואצרתיהם אמלא

warra na jaallatutti qabeenya nan dhangalaasa; mankuusa qabeenya isaanii illee nan guuta.

22 יהוה--קנני ראשית דרכו קדם מפעליו מאז

“Waaqayyo waan bara durii hojjeteen dura, hojii isaa kan jalqabaatiin dura na aanfate;

23 מעולם נסכתי מראש-- מקדמי-ארץ

ani utuu addunyaan hin uumamin dura, jalqabumatti, bara hamma hin qabneen dura nan muudame.

24 באין-תהמות חוללתי באין מעינות נכבדי-מים

Ani utuu tuujubni hin jiraatin, utuu burqaawwan bishaaniin hin guutamin dhaladhe;

25 בטרם הרים הטבעו לפני גבעות חוללתי

utuu tulluuwwan iddoo isaanii hin dhaabamin dura, ani gaarraniin dura nan dhaladhe;

26 עד-לא עשה ארץ וחוצות וראש עפרות תבל

utuu inni lafa yookaan dirree ishee yookaan biyyoo addunyaa tokko iyyuu hin uumin dura nan dhaladhe.

27 בהכינו שמים שם אני בחקו חוג על-פני תהום

Yeroo inni samiiwwan hundeessetti, yeroo inni dhidhima irra muummee kaaʼetti ani achin ture;

28 באמצו שחקים ממעל בעזוז עינות תהום

yeroo inni gubbaatti duumessa jabeessee dhaabee madda tuujubaa illee hundeessetti ani achin ture;

29 בשומו לים חקו ומים לא יעברו-פיו בחוקו מוסדי ארץ

yeroo inni akka bishaanonni ajaja isaa hin cabsineef jedhee, galaanaaf daangaa dhaabetti, yeroo inni lafa hundeessetti ani achin ture.

30 ואהיה אצלו אמון ואהיה שעשועים יום יום משחקת לפניו בכל-עת

Yeroo sanatti ani ogeessa hojii harkaa taʼee isa biran ture. Ani yeroo hunda fuula isaa dura burraaqaa, guyyuma guyyaadhaan gammachuudhaan guutamaan ture;

31 משחקת בתבל ארצו ושעשעי את-בני אדם

ani guutummaa addunyaa isaa keessatti ililchaa, ilmaan namaatti illee gammadaan ture.

32 ועתה בנים שמעו-לי ואשרי דרכי ישמרו

“Eegaa yaa ilmaan ko, mee na dhagaʼaa; warri karaa koo eegan eebbifamoo dha.

33 שמעו מוסר וחכמו ואל-תפרעו

Gorsa koo dhaggeeffadhaatii ogeeyyii taʼaa; isa hin tuffatinaa.

34 אשרי אדם שמע-לי לשקד על-דלתתי יום יום--לשמר מזוזת פתחי

Namni na dhagaʼu, kan guyyaa hunda balbala koo eegu, kan karra koo dura turu eebbifamaa dha.

35 כי מצאי מצאי (מצא) חיים ויפק רצון מיהוה

Namni na argatu kam iyyuu jireenya argata; Waaqayyo biratti illee fudhatama argata.

36 וחטאי חמס נפשו כל-משנאי אהבו מות

Namni na hin arganne garuu ofuma miidha; namni na jibbu hundinuu duʼa jaallata.”