מִשְׁלֵי 6

1 בני אם-ערבת לרעך תקעת לזר כפיך

Mwanangu, kama utaweka pesa zako kuwa dhamana kwa mkopo wa jirani yako; kama ukitoa ahadi yako katika mkopo wa mtu usiyemjua,

2 נוקשת באמרי-פיך נלכדת באמרי-פיך

basi umejiwekea mtego mwenyewe na umenaswa kwa maneno ya kinywa chako.

3 עשה זאת אפוא בני והנצל-- כי באת בכף-רעך לך התרפס ורהב רעיך

Mwanagu, ukinaswa kwa maneno yako mwenyewe, fanya haya ili kujiokoa, kwa kuwa umeangukia kwenye mikono ya jirani yako; nenda unyenyekee na ufanye shauri mbele ya jirani yako.

4 אל-תתן שנה לעיניך ותנומה לעפעפיך

Usiruhusu usingizi katika macho yako wala kope za macho yako kusinzia.

5 הנצל כצבי מיד וכצפור מיד יקוש

Jiokoe mwenyewe kama swala kutoka katika mkono wa mwindaji, kama ndege kutoka katika mkono wa mwinda ndege.

6 לך-אל-נמלה עצל ראה דרכיה וחכם

Wewe mtu mvivu, mwangalie mchwa, zitafakari njia zake ili kupata busara.

7 אשר אין-לה קצין-- שטר ומשל

Hana akida, afisa au mtawala,

8 תכין בקיץ לחמה אגרה בקציר מאכלה

lakini huandaa chakula chake wakati wa joto na wakati wa mavuno huweka hazina ili kula baadaye.

9 עד-מתי עצל תשכב מתי תקום משנתך

Ewe mtu mvivu, utalala hata lini? Wakati gani utainuka usingizini?”

10 מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב

Lala kidogo, sizia kidogo, kunja mikono kupumzika kidogo” -

11 ובא-כמהלך ראשך ומחסרך כאיש מגן

ndipo umasikini wako utakapokujia kama mporaji na uhitaji wako kama askari wa vita.

12 אדם בליעל איש און הולך עקשות פה

Mtu asiyefaa-mtu mwovu- huishi kwa kauli za udanganyifu wake,

13 קרץ בעינו מלל ברגלו מרה באצבעתיו

akipepesa macho yake, akiashilia kwa miguu yake na kusonta kwa videle vyake.

14 תהפכות בלבו--חרש רע בכל-עת מדנים (מדינים) ישלח

Hufanya njama za uovu kwa hila ya moyo wake; daima huchochea faraka.

15 על-כן--פתאם יבוא אידו פתע ישבר ואין מרפא

Kwa hiyo msiba wake utamkumba kwa ghafula, punde atavunjika vibaya wala hatapona.

16 שש-הנה שנא יהוה ושבע תועבות (תועבת) נפשו

Kuna vitu sita ambavyo Yehova huvichukia, saba ambavyo ni chukizo kwake.

17 עינים רמות לשון שקר וידים שפכות דם-נקי

Macho ya mtu mwenye kiburi, ulimi wa uongo, mikono inayomwaga damu ya watu maasumu,

18 לב--חרש מחשבות און רגלים ממהרות לרוץ לרעה

moyo unaobuni njama mbaya, miguu inayokimbilia maovu upesi,

19 יפיח כזבים עד שקר ומשלח מדנים בין אחים

shahidi asemaye uongo na apandaye faraka kati ya ndugu.

20 נצר בני מצות אביך ואל-תטש תורת אמך

Mwanangu, itii amri ya baba yako na wala usiyaache mafundisho ya mama yako.

21 קשרם על-לבך תמיד ענדם על-גרגרתך

Uyafunge katika moyo wako siku zote; yafunge kwenye shingo yako.

22 בהתהלכך תנחה אתך-- בשכבך תשמר עליך והקיצות היא תשיחך

utembeapo, yatakuongoza; ulalapo yatakulinda, na uamkapo yatakufundisha.

23 כי נר מצוה ותורה אור ודרך חיים תוכחות מוסר

Maana amri ni taa, na mafundisho ni nuru; kinga za kuadilisha za njia ya uzima.

24 לשמרך מאשת רע מחלקת לשון נכריה

Yanakulinda dhidi ya mwanamke malaya, dhidi ya maneno laini ya uzinzi.

25 אל-תחמד יפיה בלבבך ואל-תקחך בעפעפיה

Moyoni mwako usiutamani uzuri wake wala usitekwe katika kope zake.

26 כי בעד-אשה זונה עד-ככר-לחם ואשת איש-- נפש יקרה תצוד

Kulala na malaya inaweza kugharimu bei ya kipande cha mkate, lakini mke wa mtu mwingine inagharimu uzima wako wote.

27 היחתה איש אש בחיקו ובגדיו לא תשרפנה

Je mtu anaweza kubeba moto katika kifua chake bila kuuguza mavazi yake?

28 אם-יהלך איש על-הגחלים ורגליו לא תכוינה

Je mtu anaweza kutembea juu ya makaa bila kuchomwa miguu yake?

29 כן--הבא אל-אשת רעהו לא-ינקה כל-הנגע בה

Ndivyo alivyo mtu alalaye na mke wa jirani yake; yule alalaye na huyo mke hatakosa adhabu.

30 לא-יבוזו לגנב כי יגנוב-- למלא נפשו כי ירעב

Watu hawawezi kumdharau mwizi kama anaiba ili kukidhi hitaji lake la njaa.

31 ונמצא ישלם שבעתים את-כל-הון ביתו יתן

Walakini akimatwa, atalipa mara saba ya kile alichoiba; lazima atoe kila kitu cha thamani katika nyumba yake.

32 נאף אשה חסר-לב משחית נפשו הוא יעשנה

Mtu anayefanya uzinzi hana akili; hufanya hiyo kwa uharibifu wake mwenyewe.

33 נגע-וקלון ימצא וחרפתו לא תמחה

Anasitahili aibu na majeraha na fedheha yake haiwezi kuondolewa.

34 כי-קנאה חמת-גבר ולא-יחמול ביום נקם

Maana vivu humghadhibisha mtu; hatakuwa na huruma wakati wa kulipa kisasi chake.

35 לא-ישא פני כל-כפר ולא-יאבה כי תרבה-שחד

Ujapompa zawadi nyingi, hatakubali mbadala wa kusuruhishwa wala kulipwa.