מִשְׁלֵי 3

1 בני תורתי אל-תשכח ומצותי יצר לבך

हे मेरो छोरो, मेरा आज्ञाहरू नभुल्, र मेरा शिक्षाहरूलाई तेरो हृदयमा राख् ।

2 כי ארך ימים ושנות חיים-- ושלום יוסיפו לך

किनकि तिनले तेरो आयु लामो बनाउने छन्, र शान्ति ल्याउने छन् ।

3 חסד ואמת אל-יעזבך קשרם על-גרגרותיך כתבם על-לוח לבך

करारको विश्‍वसनीयता र भरोसाले तँलाई कहिल्यै नछोडून् । तिनलाई तेरो गलाको वरिपरि सँगसँगै बाँध् । तिनलाई तेरो हृदयको पाटीमा लेख् ।

4 ומצא-חן ושכל-טוב-- בעיני אלהים ואדם

तब तैँले परमेश्‍वर र मानिसको दृष्‍टिमा निगाह पाउने छस्, र ख्याति कमाउने छस् ।

5 בטח אל-יהוה בכל-לבך ואל-בינתך אל-תשען

तेरो सारा हृदयले परमप्रभुमाथि भरोसा राख्, र तेरो आफ्नै समझशक्तिमा भर नपर् ।

6 בכל-דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך

तेरा सबै मार्गमा उहाँलाई उहाँलाई सम्झी र उहाँले तेरा मार्गहरू सोझा तुल्याउने हुनेछ ।

7 אל-תהי חכם בעיניך ירא את-יהוה וסור מרע

तेरो आफ्नै दृष्‍टिमा बुद्धिमान् नबन् । परमप्रभुको भय मान्, र खराबीबाट फर्की ।

8 רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך

यो तेरो शरीरको लागि चङ्गाइ हुने छ, र तेरो देहको लागि ताजापन हुने छ ।

9 כבד את-יהוה מהונך ומראשית כל-תבואתך

तेरो धन-सम्पत्ति र तेरा सबै उब्जनीको अगौटे-फलले परमप्रभुको आदर गर् ।

10 וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו

तब तेरा भन्डार कोठाहरू भरिने छन्, र तेरा भाँडाकुँडाहरू नयाँ दाखमद्यले चुलिएर पोखिने छन् ।

11 מוסר יהוה בני אל-תמאס ואל-תקץ בתוכחתו

हे मेरो छोरो, परमप्रभुको निर्देशनलाई तुच्छ नठान्, र उहाँको हप्कीलाई घृणा नगर् ।

12 כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את-בן ירצה

किनकि परमप्रभुले प्रेम गर्नुहुनेहरूलाई नै उहाँले अनुशासनमा राख्‍नुहुन्छ, जस्तो बुबालाई खुसी पार्ने छोरोलाई बुबाले व्यवहार गर्छ ।

13 אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה

बुद्धि प्राप्‍त गर्ने धन्यको हो । त्यसले समझशक्ति पनि पाउँछ ।

14 כי טוב סחרה מסחר-כסף ומחרוץ תבואתה

तैँले बुद्धिबाट प्राप्‍त गर्ने कुरो चाँदीबाट प्राप्‍त गर्ने कुरोभन्दा उत्तम हुन्छ, र यसको लाभ सुनभन्दा उत्तम हुन्छ ।

15 יקרה היא מפניים (מפנינים) וכל-חפציך לא ישוו-בה

बुद्धि गरगहनाभन्दा बहुमूल्य हुन्छ, र तैँले इच्छा गरेको कुनै पनि थोक त्यससित तुलना गर्न सकिँदैन ।

16 ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד

बुद्धिको दाहिने हातमा दीर्घायु हुन्छ भने त्यसको देब्रे हातमा धन-सम्पत्ति र मान हुन्छन् ।

17 דרכיה דרכי-נעם וכל-נתיבותיה שלום

त्यसको मार्ग दयाको मार्ग हो, र त्यसका सबै बाटा शान्तिका छन् ।

18 עץ-חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר

बुद्धिलाई पक्रनेहरूका लागि त्यो जीवनको रुख हो, र त्यसलाई समात्‍नेहरू खुसी हुन्छन् ।

19 יהוה--בחכמה יסד-ארץ כונן שמים בתבונה

बुद्धिले नै परमप्रभुले पृथ्वी बनाउनुभयो र समझशक्तिले उहाँले आकाशहरू स्थापना गर्नुभयो ।

20 בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו-טל

उहाँको ज्ञानद्वारा गहिरा-गहिरा सागरहरू फुटेर निस्के, र बादलले तलतिर शीत झारे ।

21 בני אל-ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה

हे मेरो छोरो, पक्‍का बुद्धि र समझशक्तिलाई जोगाइराख्, अनि तिनलाई तेरो नजरबाट जान नदे ।

22 ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך

ती तेरो प्राणको निम्ति जीवन हुने छन्, र तेरो गलाको वरिपरि लगाउने स्‍नेहको गहना हुने छन् ।

23 אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף

तब तँ आफ्नो मार्गमा सुरक्षितसाथ हिँड्ने छस्, र तेरो खुट्टा ठोक्‍किने छैन ।

24 אם-תשכב לא-תפחד ושכבת וערבה שנתך

तँ पल्टँदा डराउने छैनस् । तँ पल्टँदा तँलाई मिठो निद्रा लाग्‍ने छ ।

25 אל-תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא

दुष्‍टहरूबाट अकस्मात् आउने त्रास वा विपत्तिदेखि नडरा ।

26 כי-יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד

किनकि परमप्रभु तेरो पक्षमा हुनुहुने छ, र उहाँले तेरो पाउलाई पासोमा पर्नदेखि जोगाउनुहुने छ ।

27 אל-תמנע-טוב מבעליו-- בהיות לאל ידיך (ידך) לעשות

तँ शक्तिमा रहुञ्‍जेलसम्म भलाइ गरिन योग्य भएकाहरूबाट त्यसलाई नरोक् ।

28 אל-תאמר לרעיך (לרעך) לך ושוב--ומחר אתן ויש אתך

तँसित रुपियाँ-पैसा हुँदा आफ्नो छिमेकीलाई यसो नभन्, “जाऊ, र फेरि आऊ अनि म भोली दिने छु ।”

29 אל-תחרש על-רעך רעה והוא-יושב לבטח אתך

तेरो नजिकै बस्‍ने र तँमाथि भर पर्ने आफ्नो छिमेकीको हानि गर्ने योजना नबना ।

30 אל-תרוב (תריב) עם-אדם חנם-- אם-לא גמלך רעה

तँलाई कसैले हानि नपुर्‍याउँदा विनाकारण त्यससित तर्क-वितर्क नगर् ।

31 אל-תקנא באיש חמס ואל-תבחר בכל-דרכיו

हिंसात्मक व्यक्तिको ईर्ष्या नगर् वा त्यसको कुनै पनि मार्गलाई नछान् ।

32 כי תועבת יהוה נלוז ואת-ישרים סודו

किनकि कुटिल व्यक्ति परमप्रभुको लागि घृणित हुन्छ, तर सोझो व्यक्तिलाई उहाँले आफ्नो विश्‍वासमा ल्याउनुहुन्छ ।

33 מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך

दुष्‍टहरूको घरमा परमप्रभुको सराप पर्छ, तर धर्मीहरूको घरमा उहाँको आशिष् पर्छ ।

34 אם-ללצים הוא-יליץ ולעניים (ולענוים) יתן-חן

उहाँले गिल्ला गर्नेहरूलाई गिल्ला गर्नुहुन्छ, तर विनम्र मानिसहरूलाई उहाँले आफ्नो स्‍नेह देखाउनुहुन्छ ।

35 כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון

बुद्धिमान् मानिसहरू आदरको हकदार हुने छन्, तर मूर्खहरू तिनीहरूकै लाजमा पर्ने छन् ।